InfoHub Logo

So bir zamanda uly júzde dúıim el bas qosqan bir baıdyń asy bolypty. Qazyqurt taýyn mekendeıtin úısin Tóle bıdiń basqarýymen eki aı buryn saýyn aıtylǵan osy asqa Arqadaǵy arǵyndardyń da nebir ıgi jaqsylary kúndeı kúrkirep, artynyp, tartynyp, zor saltanatpen barǵan eken. Dýman toıdan aty shaýyp, balýany jyǵyp, jambysy atylyp, asy ishilip, endi tartqar kezde aqboz úıler syrtynda shartpa-shurt qyrǵyn tóbeles bolyp qalady.

Oqıǵa bylaı: Úısinniń sıqym, janys deıtin eki rýynyń bedeldi bir myrzasy asqa kelgen arǵyn jigitiniń jappaı aqkúmis er-turmanyna qyzyǵyp, kóptiń kózinshe attan aýdaryp, tartyp alady. «Japtym bále, jaqtym kúıe» dep daýsaýǵan irgeli el sóz tyńdar, teńdik berer emes.
Erge talasyp janjaldasqan eki eldiń daýgerleri aqyrynda Tóle bıge júginiske keledi. Bı qaǵystyryp suraǵanda sıqym-janys myrzasy:

— Burnaǵy jyly osy er-turmanym tulpar atymmen urlanyp edi. Mine, uryny aıǵaqty zatpen ustadym, — dep súıreńdeıdi.

— Joq, bı, nanbańyz. Bul meniń óz er-turmanym. Qyzyqqan soń jala ǵyp tur, — dep bezekteıdi arǵyn jigiti.

Tóle bı eki jaqtyń sózin tyńdap bolǵan soń, daýger myrzasyna:

— Kózi joq tulpar atyn saýǵalar, kórinip qalǵan myna erińdi óziń al, — dep bılik aıtady. Arǵyn jigit oıda joqta ury atanyp, erden aırylýǵa aınalǵan osy qysalań mezette Tóleniń ádiletsiz bıligine narazy bolyp turǵan kóptiń ishinen jasóspirim Qazybek sýyrylyp shyǵyp:

— Bere turshy, men de kóreıin, — dep erdi qolyna alady.
Sonda on jeti jasar Qazybek erdi birden tanyp:

— Qaptalyń qaıyń, qasyń tal,
Qalmambet qosqan bir ersiń.
Sıqym-janys eki tap,
Bir erge qalaı minersiń.
Uly júzge ıe Tóle bı,
Buǵan qaıtyp tıersiń?
Óziń Úısin Tólesiń,
Ádildikti qaıda kómesiń?
Jorta jala jappasań,
Arǵynnan qalaı kóresiń?
Barǵanyń búkir bı bolyp,
Bermese, qısyq tóresiń.
Mynaý aram pıǵylmen,
Túbinde sen ólesiń!
Qaptaly qaıyń, qasy tal,
Qalmambet qosqan er eken,
Qaıtseńde ıesine beresiń! —

dep bıdiń paraǵa aýytqyp, qýlyq jasap turǵanyn batyl ashyp salady. Tóle bıdiń sasqany sonsha — mańdaıynan ashshy ter bilinip, erdi arǵyn jigitke qaıtartypty.

---