InfoHub Logo

Qarlyǵash — torǵaıtárizdiler otrády, ánshi torǵaılar tobynyń tuqymdasy. Arktıka men Antarktıdadan basqa aımaqtarda keńinen taralǵan. 20 týysqa birigetin 79 túri bar. Qazaqstanda 5 túri (jar qarlyǵashy, quz qarlyǵashy, qosreńdi qarlyǵash, sekpiltós qarlyǵash, kent qarlyǵashy) kezdesedi. Qarlyǵashtyń tumsyǵy qysqa, tumsyǵynyn túbi keń, ezýleriniń arasy alshaq. Qanattary jińishke ári uzyn. Dene bitimi erekshe symbatty. Saýsaqtary qysqa ári álsiz, jerde júrýi ebedeısiz. Qarlyǵashtyń qaýyrsyny tyǵyz, jotasy qara tústi jyltyr. Syrtqy túrinen erkegi men urǵashysynyn aıyrmashylyǵy baıqalmaıdy. Dene turqy 9-23 sm, salmaǵy 10-60 gram. Qarlyǵash óte jaqsy ushady, tirshiliginiń kóp ýaqytyn aýada ushyp júrip ótkizedi. Sý ústinen ushyp bara jatyp-aq sý ishe beredi. Ushyp júrip qoregin ustap jeıdi. Daýysy asa qatty emes. Qarlyǵash uıasyn saz balshyqtan silekeıimen aralastyryp bekem etip jartas qýystaryna, jaǵalaýdaǵy jarǵa, úı ishine keıde aǵash basyna da salady. Uıasy jarty aı nemese túbi keń, aýzy tar qumyra pishindi. Uıasynyń túbine qaýyrsynnan, t.b. zattardan jumsaq tósenish jasaıdy. Ashyq uıadaǵy jumyrtqa qara teńbildi shubar, jabyq uıadaǵy jumyrtqa aq tústi bolady. Jylyna bir keıde eki ret 3-7 jumyrtqa salyp, balapan basyp shyǵarady. Qoregi, negizinen, usaq jándikter. Ashyq kúnderi bıiktep ushady da, aýa raıy jaýyn-shashyndy bolar aldynda jer baýyrlap ushady. Sondyqtan da qarlyǵashtyń ushý ereksheligine qarap aýa raıynyń ózgerisin addyn-ala boljaýǵa bolady.

Oqýǵa keńes beremiz:

Itelgi

Kepter

Kókek

Kekilik

Saqaltaı

Jyrtqysh qustar

Qus tóresi — búrkit

Qustar qanshalyqty aqyldy?

Qalaqaılyq (biztumsyq shóje)

Qustar áleminiń bıtbokseri - Lıraquıryq(Vıdeo)

---