Qazaq - qonaqjaı halyq. Etistik
Qazaq tili 9 synyp (orys synyby)
Sabaqtyń taqyryby: Qazaq - qonaqjaı halyq Etistik
Sabaqtyń maqsaty: Bilimdilik: Tyńdaýshylarǵa etistik jáne onyń túrleri týraly jalpy maǵlumat berý. «Qazaq - qonaqjaı halyq» degen taqyrypta tyńdaýshylarmen oı bólisý.
Tárbıelik: Qazaq halqynyń qonaq kútýdegi basqa elderden aıyrmashylyǵy, erekshelikteri jóninde tyńdaýshylarǵa málimet bere otyryp, qonaqjaılyqqa tárbıeleý, izdenimpazdyqqa tárbıeleý.
Damytýshylyq: Shyǵarmashylyq belsendiligin, tanymdyq derbestigin arttyrý, óz oılaryn durys aıta bilýge jattyqtyrý. Jazý arqyly sóz baılyǵyn molaıta otyryp, logıkalyq oılaý, izdený qabiletterin damytý.
Oılaryn erkin jetkizýge daǵdylandyrý;
Sabaqtyń kórnekiligi: ınteraktıvti taqta, sýretter
Sabaqtyń túri: aralas sabaq
Sabaqtyń ádisi: túsindirý, suraq - jaýap, baıandaý, taldaý
Jumys túrleri: toppen jumys
Sabaqtyń barysy:
Uıymdastyrý kezeńi
Amandasý. Oqýshylar nazaryn sabaqqa aýdarý. Oqýshylardy topqa bólý. Kóshbasshy saılap alý. Sabaqtyń maqsatymen tanystyrý. Baǵalaý paraǵyn taratý. Taqtaǵa tapsyrmalar tizimin ilip qoıý.
Qyzyǵýshylyqty oıatý.
Jumbaq sheshý.
Aıaǵy joq júredi
Sylq – sylq kúledi. (sý)
Sóz úıretseń qaıtalaıdy,
Ózdiginen aıta almaıdy. (totyqus)
Tilderimen júredi,
Ýaqytty biledi. (saǵat)
Qımyldy bildiretin sózder bar ma?
Maqal – mátel
İ top
Qyna tasqa (bitedi),
Bilim basqa (bitedi).
İİ top
Óz bilmegenińdi kisiden (sura),
Úlken joq bolsa kishiden (sura).
Sóılem múshesine taldaý.
Syzbany sóılet
İ top. Etistik
İİ top. Etistik shaqtary
Top oqýshylaryna 2 mınýt ýaqyt beriledi, top atynan bir oqýshy shyǵyp qorǵaıdy.
Mátinmen jumys
Qonaq kútý. Qazaq halqy – ejelden qonaq dese ishken asyn jerge qoıatyn halyq. Úı ıesi buryn tanysyn, tanymasyn «Qudaıy qonaqpyn» dese boldy, jyly shyraımen qarsy alyp otyrǵan. Jol júrip kep jatqan jolaýshy «bólinbegen enshisin bar» dep, jalynbaı aýyldyń kez kelgen úıine túsip, qonaq bergen. Onyń ústine qazaqta «qyryqtyń biri qydyr», «qonaqty qýsań – qut, yrys, qashady», «Qonaqpen erip qut, yrys keledi» degen mátelder bar. Sóıtip, bólinbeıtin enshige qıanat jasaýǵa bolmaıdy. Bir qyzyǵy, alty alasy, bes beresi bolmasa da qonaq úı ıesi toıdyrmasa, kútpese, ashýlanyp jamandap ketetin bolǵan. Qazaq úshin muny estý uıat, betke shirkeý bolǵan. Sondyqtan halqymyz qonaqty qarsy alý, shyǵaryp salýǵa erekshe mán bergen. Qonaqty úı ıesi, qarsy alyp, esikti ózi ashyp, úıge engizip, sońynan ózi kirip esikti jabady. Bul – qonaqpen erip kelgen «qut» birge kirsin degeni. Al qonaqty shyǵaryp salarda, esikti qonaqtarǵa ashtyryp, sońynan ózi jaýyp shyǵatyn bolǵan. Osy kúngideı qonaqtarǵa esikti ashyp, ishten jaýap alý degen bolǵan. Qazaq halqy qonaqtardy «arnaıy qonaq» (qonaq) «qudaıy qonaq» (jolaýshylar kele jatyp tústenip ne bir kún túnep shyǵatyn qonaq) «qydyrma qonaq» (alystan aǵaıyn, týǵan týystaryn arnaıy izdep kelip, bir nemese birneshe kún olardyń syı - qurmetin kórip qaıtatyn qonaq), «qylǵyma qonaq» (qaı úıden tútin shyqsa, qaı úıge qonaq kelse, sony ańdyp júrip kep qalatyn súıkimsiz qonaq) dep bólgen. Kelgen qonaqtarmen jón surasqannan keıin úı ıesi qonaǵyna eń jaqsy tamaqtaryn berip, rıza etýge tyrysady.
İ top. Mátindi mánerlep oqý
İİ top. Mátinge jospar qurý
Qazaq qonaqjaı – halyq joba qorǵaý
«Tez taýyp, bógelmeı aıt» oıyny.
Jel... Sportshy...
Qonaq... Teledıdar...
Naızaǵaı... Tapsyrma...
Muǵalim... Jańbyr...
Qońyraý... Aqparat...
Sýret boıynsha jumys
Qazaq otbasy taqyrybynda sýret beriledi, áńgime qurý.
Óleńdi qurý.
İİİ topqa
Óleńdegi etistikti taýyp, tolyqtyrý.
Óner - bilim bar jurttar
Tastan saraı ...
Aıshylyq alys jerlerden,
Kózińdi ...,
Jyldam habar ...
Bul shýmaqtyń avtory kim? Óleń qalaı atalady?
Bekitý
Qonaqjaılylyq degendi qalaı túsinesizder?
Qazaq halqyn nege qonaqjaı halyq deıdi?
Qonaqtyń neshe túri bar?
Sabaqta neni bildik?
Biz búgin sizdermen «Qazaq - qonaqjaı halyq» atty taqyrypty qarastyryp, qonaqjaılyq jaıynda biraz nárse bildik. Qonaqtyń túrlerine toqtalyp, qonaqjaılyq belgisi ne ekenin bildik. Halqymyzdyń osyndaı qonaqjaılyǵy, dastarqanynyń keńdigi, tanys – bilisi túgil, beısaýat jolaýshyǵa esiginiń ashyqtyǵy, baryn qudaıy qonaǵynyń aldyna tosatyn myrzalyǵy jaıynda syr sherttik. «Qazaq - qonaqjaı halyq» degendeı, biz de qonaqjaı bolýymyz kerek.
Úıge tapsyrma: «Qonaqjaı qazaq» taqyrybyna shaǵyn shyǵarma jazý.
Baǵalaý Top basshylary baǵalaý paraǵyn tapsyrady. Sol boıynsha qorytyndy baǵa qoıylady.
Sabaqtyń taqyryby: Qazaq - qonaqjaı halyq Etistik
Sabaqtyń maqsaty: Bilimdilik: Tyńdaýshylarǵa etistik jáne onyń túrleri týraly jalpy maǵlumat berý. «Qazaq - qonaqjaı halyq» degen taqyrypta tyńdaýshylarmen oı bólisý.
Tárbıelik: Qazaq halqynyń qonaq kútýdegi basqa elderden aıyrmashylyǵy, erekshelikteri jóninde tyńdaýshylarǵa málimet bere otyryp, qonaqjaılyqqa tárbıeleý, izdenimpazdyqqa tárbıeleý.
Damytýshylyq: Shyǵarmashylyq belsendiligin, tanymdyq derbestigin arttyrý, óz oılaryn durys aıta bilýge jattyqtyrý. Jazý arqyly sóz baılyǵyn molaıta otyryp, logıkalyq oılaý, izdený qabiletterin damytý.
Oılaryn erkin jetkizýge daǵdylandyrý;
Sabaqtyń kórnekiligi: ınteraktıvti taqta, sýretter
Sabaqtyń túri: aralas sabaq
Sabaqtyń ádisi: túsindirý, suraq - jaýap, baıandaý, taldaý
Jumys túrleri: toppen jumys
Sabaqtyń barysy:
Uıymdastyrý kezeńi
Amandasý. Oqýshylar nazaryn sabaqqa aýdarý. Oqýshylardy topqa bólý. Kóshbasshy saılap alý. Sabaqtyń maqsatymen tanystyrý. Baǵalaý paraǵyn taratý. Taqtaǵa tapsyrmalar tizimin ilip qoıý.
Qyzyǵýshylyqty oıatý.
Jumbaq sheshý.
Aıaǵy joq júredi
Sylq – sylq kúledi. (sý)
Sóz úıretseń qaıtalaıdy,
Ózdiginen aıta almaıdy. (totyqus)
Tilderimen júredi,
Ýaqytty biledi. (saǵat)
Qımyldy bildiretin sózder bar ma?
Maqal – mátel
İ top
Qyna tasqa (bitedi),
Bilim basqa (bitedi).
İİ top
Óz bilmegenińdi kisiden (sura),
Úlken joq bolsa kishiden (sura).
Sóılem múshesine taldaý.
Syzbany sóılet
İ top. Etistik
İİ top. Etistik shaqtary
Top oqýshylaryna 2 mınýt ýaqyt beriledi, top atynan bir oqýshy shyǵyp qorǵaıdy.
Mátinmen jumys
Qonaq kútý. Qazaq halqy – ejelden qonaq dese ishken asyn jerge qoıatyn halyq. Úı ıesi buryn tanysyn, tanymasyn «Qudaıy qonaqpyn» dese boldy, jyly shyraımen qarsy alyp otyrǵan. Jol júrip kep jatqan jolaýshy «bólinbegen enshisin bar» dep, jalynbaı aýyldyń kez kelgen úıine túsip, qonaq bergen. Onyń ústine qazaqta «qyryqtyń biri qydyr», «qonaqty qýsań – qut, yrys, qashady», «Qonaqpen erip qut, yrys keledi» degen mátelder bar. Sóıtip, bólinbeıtin enshige qıanat jasaýǵa bolmaıdy. Bir qyzyǵy, alty alasy, bes beresi bolmasa da qonaq úı ıesi toıdyrmasa, kútpese, ashýlanyp jamandap ketetin bolǵan. Qazaq úshin muny estý uıat, betke shirkeý bolǵan. Sondyqtan halqymyz qonaqty qarsy alý, shyǵaryp salýǵa erekshe mán bergen. Qonaqty úı ıesi, qarsy alyp, esikti ózi ashyp, úıge engizip, sońynan ózi kirip esikti jabady. Bul – qonaqpen erip kelgen «qut» birge kirsin degeni. Al qonaqty shyǵaryp salarda, esikti qonaqtarǵa ashtyryp, sońynan ózi jaýyp shyǵatyn bolǵan. Osy kúngideı qonaqtarǵa esikti ashyp, ishten jaýap alý degen bolǵan. Qazaq halqy qonaqtardy «arnaıy qonaq» (qonaq) «qudaıy qonaq» (jolaýshylar kele jatyp tústenip ne bir kún túnep shyǵatyn qonaq) «qydyrma qonaq» (alystan aǵaıyn, týǵan týystaryn arnaıy izdep kelip, bir nemese birneshe kún olardyń syı - qurmetin kórip qaıtatyn qonaq), «qylǵyma qonaq» (qaı úıden tútin shyqsa, qaı úıge qonaq kelse, sony ańdyp júrip kep qalatyn súıkimsiz qonaq) dep bólgen. Kelgen qonaqtarmen jón surasqannan keıin úı ıesi qonaǵyna eń jaqsy tamaqtaryn berip, rıza etýge tyrysady.
İ top. Mátindi mánerlep oqý
İİ top. Mátinge jospar qurý
Qazaq qonaqjaı – halyq joba qorǵaý
«Tez taýyp, bógelmeı aıt» oıyny.
Jel... Sportshy...
Qonaq... Teledıdar...
Naızaǵaı... Tapsyrma...
Muǵalim... Jańbyr...
Qońyraý... Aqparat...
Sýret boıynsha jumys
Qazaq otbasy taqyrybynda sýret beriledi, áńgime qurý.
Óleńdi qurý.
İİİ topqa
Óleńdegi etistikti taýyp, tolyqtyrý.
Óner - bilim bar jurttar
Tastan saraı ...
Aıshylyq alys jerlerden,
Kózińdi ...,
Jyldam habar ...
Bul shýmaqtyń avtory kim? Óleń qalaı atalady?
Bekitý
Qonaqjaılylyq degendi qalaı túsinesizder?
Qazaq halqyn nege qonaqjaı halyq deıdi?
Qonaqtyń neshe túri bar?
Sabaqta neni bildik?
Biz búgin sizdermen «Qazaq - qonaqjaı halyq» atty taqyrypty qarastyryp, qonaqjaılyq jaıynda biraz nárse bildik. Qonaqtyń túrlerine toqtalyp, qonaqjaılyq belgisi ne ekenin bildik. Halqymyzdyń osyndaı qonaqjaılyǵy, dastarqanynyń keńdigi, tanys – bilisi túgil, beısaýat jolaýshyǵa esiginiń ashyqtyǵy, baryn qudaıy qonaǵynyń aldyna tosatyn myrzalyǵy jaıynda syr sherttik. «Qazaq - qonaqjaı halyq» degendeı, biz de qonaqjaı bolýymyz kerek.
Úıge tapsyrma: «Qonaqjaı qazaq» taqyrybyna shaǵyn shyǵarma jazý.
Baǵalaý Top basshylary baǵalaý paraǵyn tapsyrady. Sol boıynsha qorytyndy baǵa qoıylady.
You Might Also Like
