InfoHub Logo

Qazaqstan – jer kólemi boıynsha úlken el, degenmen halqynyń sany az ári munda ártúrli ulttardyń ókilderi mıdaı aralasa ómir súrip jatyr. Sonymen qatar elimiz on segiz mıllıon turǵyny bar – Ortalyq Azıa aýmaǵyndaǵy ekonomıkalyq qýaty boıynsha eń damyǵan  memleket. Memleketimizdiń kıno ónerkásibi de osy aımaqtaǵy elder ishindegi eń aldyńǵy qatarly, qarqyndy dep esepteledi. Qazaqstan kınoóndirisiniń qalyptasýy men damýy, kınoóndiris qaıratkerleriniń shyǵarmashylyq ósimi belgili qıyndyqtarmen qatar júrdi. Bul qıyndyqtar qazaq kınosynyń bastapqy kezeńinde, ol óziniń dástúri, ózindik jazýy, al jumyskerlerdiń tájirıbesi bolmaǵan kezeńde erekshe baıqaldy. Sondyqtan Qazaqstan kınematografısteriniń alǵashqy qadamdary óte jasyq jáne senimsiz boldy. Oǵan kıno ónerin zerttep, spesıfıkasyn ıgerýge biraz ýaqyt, bilim qajet boldy. Qazaq kınosy qaıratkerlerine jumysta jetistikke jetip jáne ulttyq kıno ónerdiń damýyn qamtamasyz etý úshin árdaıym shyǵarmashylyq izdenis júrgizý qajet boldy. Osyndaı izdenis pen bilimniń arqasynda qazir elimizdegi kınoındýstrıasy kóptegen jetistikterge jetti. Buǵan dáleli,Qazaqstan men Eýropa kınorejısserleri birigip túsirgen «Kóshpendiler», «Mońǵol: Shyńǵys hannyń kóterilýi» jáne Sergeı Dvorsevoı túsirgen «Qyzǵaldaq» qoıylymdary kórermender tarapynan oń baǵalanǵan bolatyn. Alaıda, ulttyq kıno ónerkásibiniń óziniń damý barysynda kıno túsirý salasyndaǵy jergilikti eski dástúrler aıasynan ármen attap úlgergenin aıta ketken jón. Bul kınoındýstrıa dala batyrlary jaıly tarıhı-epostyq kınohıkaıa janrynyń da aýqymynan asyp,jetilýdiń jańa jolyna tústi. Rejıser Farhat Sháripovtyń kınoteatrlarda kórsetilip, kórermenge qatty unaǵan «Alqyzyl qoıan týraly ańyz» atty fılminiń kórsetilimi Qazaqstannyń tabıǵı gaz óndirý salasynda jumys isteıtin múltımıllıoner alpaýyttardyń betimen ketken sholjań balalarynyń ómirin beıneleıdi. Al rejıser Ahan Sataevtyń «Adasqan jan» fılmi –keń dalanyń shetsiz tósinde adasyp ketken otbasynyń taýqymeti týraly túsirilgen metafızıkalyq trıller. Qazaqstanda el rejıserleri túsirgen kınofılmder kóbeıip keledi. Kıno túsirý salasyna jumsalatyn ınvestısıalar kólemi de artyp jatyr. Ulttyq kınematograf Eýropa,Azıa jáne Amerıkadaǵy óner ortalyqtarynan seriktesterdi kóptep taba bastady. Mamandardyń aıtýynsha, sońǵy úrdis bolashaqta eldegi kıno ónerkásibiniń kóptegen tabystarǵa jetýine jol ashady. «Biz bul elde myqty seriktes pen óz ónerine dúıim álem jurtyn tánti ete alatyn rejıserlerdiń jas býynyn taptyq. Bunyń bári Qazaqstandy rasynda da qyzyqty el etedi»,- deıdi reseılik Anna Kachko. «Qazaqstan kıno ónerkásibi osynshama yqylas pen kóp qaıratqa ıe ekenin tanytty. Ol aldaǵy ýaqytta da dúnıejúzilik kınokórermen aýdıtorıasynyń nazaryna ilinbeı qala beredi dep aıtýǵa dátiń shydamaıdy»,- deıdi «The Screen Daily» saıty. Qazir Qazaqstan kıno túsirý salasy jaǵynan AQSH,Reseı,Úndistan,Ońtústik Koreıadan keıingi 5 orynda dep aıtýǵa bolady. Iaǵnı bul degenimiz ulttyq kıno ónerkásibiniń qarqyndy damyp kele jatqandyǵynyń dáleli. Qazaq kınosy – qazaq tarıhy. Óshpes iz qaldyrar mádenı mura. Erteńgi kúnge búginnen estelik.

---