InfoHub Logo

Barlyq ónerdiń ishindegi biz úshin eń mańyz­dysy – kıno.  Bul óner mańyzy kún ótken saıyn údeı túsýde. Óıtkeni, álemdik yqpal úshin kúres jańa ǵasyrda jańa sıpatqa ıe boldy. Jer-jahandy qarýǵa jalyndyrmaq pıǵyldyń kúni ótip, endigi jerde ol áreket álemdi aýyzǵa qaratýdyń jańa tásiline aıaq basty. Ony mádenı-ıdeologıalyq maıdan der edik. Al osy saıysta Qazaqstan qanshalyqty óz kúshin kórsete alady?

30-jyldanrdan óz bastaýyn alǵan qazaq kınosy búgingi kúnge deıin kórermen kóńilinen shyǵatyn talaı kıno týyndalaryn shyǵara bildi. Keńes ýaqytyndaǵy rejıserlar kıno aıdynynda erkin júze almasada qaıtalanbas shedevrlardy shyǵara bildi. Sonyń ishinde “Atamannyń aqyry” , “Gaýhartas”, “ Meniń atym qoja” sekildi búgingi kúnge deıin óz qundylyǵyn joǵaltpaı kele jatqan týyndalar bar.

Al táýelsizdigimizdi alǵannan keıin qazaqstandyq kıno damýynda aıtarlyqtaı ózgerister boldy. 1999 jyldan bastap «Soros-Qazaqstan» qorynyń qoldaýymen jyl saıyn «Jańasha qaraımyz» atty jastar kınosynyń festıvali ótip bastady. Bul festıválde Almaty teatr jáne kıno ınstıtýtynyń stýdentteri men túlekteriniń jumystary kórsetidi. 2000-jyldary respýblıkada kınoteatrlar qurylysy bastalyp, 2005 jyldan bastap olar ashyla bastady. 2008 jyly kınomotografıany dúr silkindirgen Reketır fılminiń premerasy boldy. Aqan Sataev rejıserlik etken bul fılm kórermen tarapynan da kınotanýshylar tarapynan da úlken madaqqa ıe boldy. Osydan keıinde kınosúıer qaýymnyń kóńilinen shyqqan “Rozovyı zaıas”,” Jaý júrek myń bala”, “Shal” tárizdi kınolar kınoteatrarda úlken kasa jınaı bastady.

2016 jyly jaryq kórgen “ Anaǵa aparar jol” týyndysy kórermenniń kóńilinen shyǵyp qana qoımaı sheteldik birneshe marapattardyń ıesi boldy. Al 2018 jyly jaryq kórgen “Bıznes po-kazahskı” kınosy Qazaqstandyq kınotetrlarda kasalyq esep boıynsha amerıkandyq “MStıtelı “fılmin basyp ozdy.

Qazirgi tańda Qazaq kıosy úlken mán berilip, kıno túsiretin jekelengen kompantálar men rejıserar sany artyp keledi. Árıne kez-kelgen salada maman sany sany artqan saıyn básekelestik te arta túsedi. Al básekelestik shyǵaryp jatqan dúnıeniń sapasyn arttyrady. Aldaǵy 10 jylda kıno salasyndaǵy básekelestik Qazaq kınosyn álemdik arenaǵa shyǵaratyn dúnıeler alyp keledi degen senimimiz mol.

Batyrhan Tolǵanaı

---