InfoHub Logo

Smagýlova A. S. ál-Farabı atyndaǵy Qazaq ulttyq ýnıversıtetiniń halyqaralyq qatynastar fakúlteti, dıplomatıalyq aýdarma kafedrasynyń  dosent
Janýzakova G. A. ál-Farabı atyndaǵy Qazaq ulttyq ýnıversıtetiniń halyqaralyq qatynastar fakúlteti, dıplomatıalyq aýdarma kafedrasynyń aǵa oqytýshysy

Ál-Farabı atyndaǵy Qazaq ulttyq ýnıversıtetiniń Ál-Farabı kitaphanasynda Túrkitaný jáne altaıtaný ǵylymı-zertteý ınstıtýtynyń saltanatty ashylý rásimi ótti.

Jańadan ashylǵan ınstıtýtta sırek kezdesetin qoljazbalar men kóne kitaptardy keńinen zertteý jumystary júrgiziletin bolady. Máselen, Ál-Farabı kitaphanasynyń qorynda 600-den astam qoljazba tolyq zerttelmegen. Qazirgi tańda ınstıtýt mamandary atalǵan qoljazbalardy, qundy derekter men materıaldardy saraptap, zertteý jumystaryn qolǵa aldy.

Saltanatty shara aıasynda «Álemniń etnotildik beınesi jáne túrki murasy» atty I halyqaralyq ǵylymı kongresi ótip, qatysýshylar Qazaqstandaǵy jáne álemdegi túrkitaný men altaıtanýdyń ózekti máselelerin talqylady.

Kongrestiń maqsaty – túrli ǵylym salasy ókilderin túrkitaný jáne altaıtaný salasyndaǵy zertteýlerdi jınaqtaýǵa jáne túrkilik muralardy zertteý jumystaryn odan ári jalǵastyrýǵa jumyldyrý. Alqaly jıynǵa qazaqstandyq ǵalymdarmen qatar, Túrkıa, Ázirbaıjan, Qytaı, Qyrǵyzstan, Ózbekstan, Reseı, Majarstan memleketteriniń zertteýshi ǵalymdary, tarıhshylar, memleket jáne qoǵam qaıratkerleri, BAQ ókilderi, QazUÝ-dyń oqytýshy-professorlar quramy men bilim alýshy jastary qatysty.

Jıyndy Ál-Farabı atyndaǵy QazUÝ-dyń Basqarma Tóraǵasy – Rektory Janseıit Túımebaev quttyqtaý sózben ashyp, bilim ordasyndaǵy túrkitaný jáne altaıtaný ǵylymı-zertteý ınstıtýtynyń jumysyna toqtaldy.

«Álemdik sarapshylar kezinde «HHİ ǵasyr túrki mádenıetiniń ǵasyry bolady» dep boljaǵan. Búginde bul qubylys óz jemisin berýde. Túrki álemindegi ilim-bilim tarıhynyń basynda turǵan ál-Farabı, Mahmud Qashqarı, ál-Horezmı, ál-Bırýnı, Muhamed Babyr, Júsip Balasaǵunı, Qoja Ahmet Iasaýı, Muhamed Haıdar Dýlatı, Qadyrǵalı Jalaırı syndy tarıhı tulǵalarymyzdyń eńbekteri búgingi urpaqqa jetti. Sońǵy on jyl ishinde túrkitildes memleketterdiń memleketaralyq yntymaqtastyǵy erekshe damı tústi. Túrkologıanyń ózekti máseleleri – túrki tilderin zertteý, Orhon, Enıseı, Talas, Altaı jazba eskertkishteri mátinin túpnusqadan qaıta oqý, túrki tilderiniń sabaqtastyǵyn kórsetý. Táýelsiz Qazaqstan kezeńindegi túrkologıanyń mamandyq retinde oqytylýy úlken jetistik boldy. Búgingi kongres aıasynda Túrkitaný jáne altaıtaný ǵylymı-zertteý ınstıtýtyn ashyp otyrmyz. Bul osy saladaǵy mamandar men jas ǵalymdardyń jańa zertteýlerine jol ashady», – dedi ýnıversıtet rektory.

Óz kezeginde plenarlyq otyrysta Halyqaralyq túrki akademıasynyń prezıdenti, tarıh ǵylymynyń doktory, Ázirbaıjan Ulttyq ǵylym akademıasynyń akademıgi Shaın Mustafaev, Sýmgaı̆t memlekettik ýnıversıtetiniń ǵylym jáne ınovasıa jónindegi prorektory, fılologıa ǵylymynyń doktory, profesor Ramazan Mamedov, Túrki mádenıetin zertteý ınstıtýtynyń dırektory, doktor, profesor Bıjan Ahmet onlaın formatta quttyqtaý sóz sóılep, búgingi jıynnyń mańyzdylyǵyn atap ótti. Sonymen qatar TÚRKSOI Bas hatshysynyń keńesshisi Qaırat Muqanov, QR UǴA Halyqaralyq «Qazaq tili» akademıasynyń prezıdenti, Halyqaralyq túrkologıa ortalyǵynyń tóraǵasy Erden Qajebek baıandama jasady. Óz sózinde Erden Qajybek túrki áleminde áli de zerttelmegen muralar jetkilikti ekenin aıtty.

«Túrki álemi – adamzat órkenıetiniń altyn besigi. Eýrazıa qurlyǵyn en jaılaǵan túrki álemi óziniń baı mádenıetimen, tereń tarıhymen maqtana alady. Alaıda túrki áleminde áli de tolyq zerttelmegen muralar jetkilikti. Sol tarıhı muralardy zertteý úshin QazUÝ bazasynda ınstıtýt qurylǵany qatty qýantady. Biz túrkologıany zertteý jumystaryn jandandyra túsýimiz qajet. Kóptegen konferensıalar men plenarlyq otyrystardy jıi uıymdastyrý kerek», – dedi Erden Qajebek.

Sondaı-aq basqosýda Qazaqstan Respýblıkasyndaǵy túrkitildes elder elshilikteriniń ókilderi de sóz sóılep, pikir almasty.

Plenarlyq otyrystank eıin konferensıa jumysy seksıalarda jalǵasty.

---