InfoHub Logo

Bilim jáne ǵylym mınıstrliginiń byltyrdan beri aıtyp kele jatqan jańalyq - mektepterde 5 kúndik oqý aptasyn engizý máselesine qatysty ata-analardyń kóptegen saýaldary bar. QR BǴM 5 kúndik oqý aptasyn engizýdiń eń mańyzdy mehanızmderi jaıly túsinikteme berdi.

Ata-analar men oqýshylardy kanıkýldar merziminiń qysqarý múmkin degen oı mazalap otyr.

5 kúndik oqý aptasyna keler bolsaq, onyń engizilýi úshin mınıstrlik tarapynan barlyq jaǵdaı jasalyp otyr. Bul tusta erekshe atap óter jaıt - oqý jylynyń uzaqtyǵy ózgermeı, úırenshikti tártip saqtalyp otyr. Oqý jyly esh ózgerissiz, qyrkúıekte bastalyp, ádettegideı 25 mamyr kúni aıaqtalmaq.   QR Bilim jáne ǵylym mınıstrliginiń «Orta bilim berý uıymdarynda 2017-2018 oqý jylynyń bastalýyn, uzaqtyǵyn jáne kanıkýl kezeńderin aıqyndaý týraly» buıryǵy  maýsym aıynda shyqty. Onda oqý jylynyń uzaqtyǵy mektepaldy daıyndyq synyptarynda - 32 oqý aptasy, 1- synyptarda - 33 oqý aptasy, 2-11 synyptarda - 34 oqý aptasy dep belgilengen.

Kanıkýldar uzaqtyǵy da ózgermeıdi. 1-11 synyptarda kúzgi kanıkýl - 7 kún, qysqy - 10 kún, kóktemgi - 13 kún. Mektepaldy  daıarlyq synyptarynda kúzgi kanıkýl - 7 kún, qysqy - 14 kún, kóktemgi - 15 kún, sondaı-aq, búldirshinder úshin 1-7 aqpan kúnderi aralyǵynda 7 kúndik qosymsha kanıkýl belgilendi.

Bul ata-analar men oqýshylar úshin jaǵymdy jańalyq bolary anyq. Al, oqý júktemesi azaıa ma?

Iá, balalar júktemesin azaıtý baǵytynda da júıeli jumys júrgizilip keledi. Esterińizde bolsa, byltyr ata-analar qoǵamdastyqtary men sarapshylardyń usynystary boıynsha úı tapsyrmalarynyń kólemi azaıtylǵan bolatyn.

Mınıstrlik úı tapsyrmalaryn oryndaý boıynsha metodıkalyq usynymdardy bekitti. Demek, uı tapsyrmalaryn oryndaýǵa jumsalatyn ýaqyt, burynǵy jaǵdaımen salystyrǵanda úshten bir bólikke qystarmaq.

Úı tapsyrmasyn oryndaýǵa 2 synypta 50 mınýttan, 3-4 synyptarda - 70 mınýttan, 5-6 synyptarda - 90 mınýttan, 7-9 synyptarda - 110 mınýttan, 10-11 synyptarda - 130 mınýttan aspaýy tıis.

Úı tapsyrmalary mereke  kúnderine jáne kanıkýldyq kezeńderde berilmeıdi. Tek kórkem ádebıetti oqýǵa, jobalyq jumystardy oryndaýǵa, matematıkany tereńdetip oqýǵa arnalǵan esepterdi shyǵarýǵa, sondaı-aq, 1 synyp oqýshylarynyń 2-shi jartyjyldyqtan bastap oqý daǵdylaryn jaqsartýǵa qatysty tapsyrmalar ǵana erekshe jaǵdaılar retinde qarastyrylǵan.

Sonymen qatar, jańa oqý jylynan bastap, sabaq uzaqtyǵy 40 mınýt bolmaq. Mundaı tártip Nazarbaev zıatkerlik mektepterde qalyptasqan. Demek, 40 mınýttyq sabaq kestesinde kúnine 30 mınýt ýaqyt «bosaıdy». Sondyqtan, qosymsha sabaq qosylǵan jaǵdaıdyń ózinde oqýshylar mektepte ádettegiden tek 10 mınýt artyq ótkizip, júktemesi aıtarlyqtaı ózgermeıdi.  

5 kúndik oqý aptasy jaǵdaıynda oqý baǵdarlamalary ózgeriske ushyraı ma? Bul jaǵdaı barlyq mektepter men synyptarǵa qatysty ma?

Oqý baǵdarlamalary men árbir pándi meńgerýge bólingen saǵattar sany ózgermeıdi.  Jańa sanıtarlyq erejeler boıynsha mektepterdiń 1-11 synyptarynda 5 kúndik oqý aptasyn engizýge ruqsat beriledi. Bul jalpy orta bilim beretin jáne daryndy balalarǵa arnalǵan mamandandyrylǵan mektepterdiń barlyǵyna da qatysty. Mektepterdegi oqý júktemesiniń kólemi 5 kúndik oqý aptasyna bólý ońaı. Gımnazıalar men lıseılerdegi jaǵdaı birshama kúrdelirek.  

Búgingi jalpy bilim beretin mektepterdegi úlgilik oqý josparlaryna sáıkes, 1-11 synyptardaǵy aptalyq oqý júktemesiniń maksımaldy shamasy 24  saǵattan 39 saǵatqa deıingi mólsherde. Jańa sanıtarlyq erejelerde osyndaı júkteme qarastyrylǵan.

Al kúndelikti júktemeni, basqasha aıtqanda - kúnine qansha sabaq bolý kerektigin, ár mektep, óz múmkindikteri men jaǵdaıyn eskere otyryp, ózdiginen belgileıdi. Árıne,  sabaqtar kestesi ata-analar komıtetimen kelisilýi tıis.  Bul da mektepterde qurylyp jatqan qamqorshylyq keńesteriniń, jalpy qoǵamnyń ókilettiligi men jaýapkershiliginiń jyldan jalǵa artyp kele jatqanynyń belgisi.

5 kúndik oqý aptasyn engizý - balalarymyz senbi kúni oqymaıdy degendi bildire me?

5 kúndik oqý aptasyn engizýdiń negizgi máni - balalarymyzǵa 2 kúndik demalys berý. Mınıstrlik bul úshin barlyq qajetti jaǵdaılar men múmkindikterdiń bolýyn qamtamasyz etedi. Bizdiń oıymyzsha, mınıstrlik ár mekteptiń sabaq kestesin belgilep, bekitýge aralaspaýy tıis. Bul máseleni árbir mektep ózdiginen sheshedi. Mysalǵa, mektepte barlyq sabaqtar bir aýysymmen ótkizilse, nemese mektep kólemi men kabınetter sany 5 kúndik oqý aptasyn eki aýysymda júrgizýge  múmkindik berse, onda mektep basshylyǵy qamqorshylyq keńespen, nemese ata-analar komıtetimen kelisip, jańa tártipke kóshýdi tańdaı alady. Mektepterdiń basym kópshiliginiń «beskúndikti» tańdaý múmkindikteri bar. Oqý prosesi úsh aýysymda júrgizilip jatqan mektepterdiń mundaı tártipke kóshe almasy túsinikti.

Joǵaryda aıtylǵandaı, gımnazıalar men lıseılerde 5 kúndik oqý aptasyn engizý kúrdelirek másele. Mundaı mektepterde negizgi júktemeden bólek gımnazıalyq jáne lıseılik komponentter bolady. Elimizdegi 7 100 mekteptiń 300-ge jýyǵy gımnazıa men lıseıler.  Ondaǵy bastaýysh synyptarda 5 kúndik oqý aptasyn engizý múmkindigi bar. Joǵary synyptar jaǵdaıyna keler bolsaq, gımnazıa-lıseılerde úıirmelik jáne jobalyq jumystar kóleminiń birshamasy senbi kúnderine júrgizýge májbúr bolady. Bundaı jaǵdaıda biz senbi kúnderine kúrdeli pánderdi qoımaı, máselen, dene shynyqtyrý, bastapqy áskerı daıyndyq boıynsha sabaqtar men úıirmelik jumystar, baıqaýlar men ekskýrsıalar ótkizýdi usynamyz.  Bul tusta keıbir pánder boıynsha sabaqtardyń mýzeıler men basqa da tarıhı, mádenı nysandarda ótkizý qajettigin eskersek, keıbir sabaqtardy mektepten tys jerlerde ótkizý múmkindigi bar ekendigin umytpaǵan jón.  

Derekkóz: QazAqparat

---