InfoHub Logo

1. Qoı, eshki, sıyr jáne túıeni qurbandyqqa shalýǵa bolady. Basqa janýarlardan qurbandyq shalýǵa bolmaıdy.

2. Urǵashy mal da, erkek mal da qurbandyqqa jaraıdy. Qoıdyń erkegin jáne túsiniń aǵy qarasynan kóp bolǵanyn, al eshkiniń urǵashysyn soıý saýapty bolady. Baǵalary birdeı bolsa, qoı soıý sıyr soıýdan da saýaptyraq.

3. Júni qyrqylǵan qoıdy qurbandyqqa shalý jáne qurbandyq úshin satyp alý mákrýh bolady.

4. Qoı-eshki bir, sıyr eki, túıe bes jastan asqan bolýy kerek. Alty aıdan asqan qozy iri bolsa, qurbandyqqa shalýǵa bolady.

5. Bir kózi soqyr, aqsaq bolyp júre almaıtyn, tisteriniń jartysy joq, qulaǵynyń nemese quıryǵynyń basym bóligi joq, bir aıaǵy sholaq nemese óleıin dep turǵan aýrý maldy qurbandyqqa soıýǵa bolmaıdy.

6. Kıik sekildi etin jeýge bolatyn jabaıy janýarlardy qurbandyqqa shalýǵa bolmaıdy. Jabaıy ógiz (býıvol), jabaıy túıe (lama) jáne jabaıy qoıdy da qurbandyqqa shalýǵa bolmaıdy. Shaǵylysqan (býdan) bolsa, máselen jabaıy qoshqar men úı qoıy shaǵylyssa, týǵan tóli qurbandyqqa jaraıdy. Al, kerisinshe jaǵdaıda, ıaǵnı teke kıikpen shaǵylyssa, týylǵan tóli qurbandyqqa jaramaıdy, óıtkeni úkim boıynsha anasyna qaralady. Anasy úı janýary bolsa, qurbandyqqa bolady.

7. Atalyq bezderi (jumyrtqalary) kishkentaı, analyǵy býaz, júnderi túlep ketken maldy qurbandyqqa shalý mákrýh bolady.

8. Murny nemese tili kesilgen nemese kóp mólsheri joq bolǵan maldy qurbandyqqa shalýǵa bolmaıdy.

9. Qoı-eshkide bir, sıyrda eki emshegi kesilgen bolsa, qurbandyqqa jaramaıdy, biraq balasyn emize alatyn bolsa jaraıdy.

10. Eki qulaǵy kesilgen, bireýi túbinen kesilgen, quıryǵy kesilgen, bir nemese eki qulaǵy joq bolǵan mal qurbandyqqa jaramaıdy.

11. Bir múshesi súıeginiń birinshi býynyna deıin, mysalyǵa aıaǵy tizesine deıin synǵan (julynǵan) maldy qurbandyqqa shalýǵa bolmaıdy.

12. Qurbandyqqa shalynatyn ógizge miný nemese oǵan soqa qosyp jer jyrtý mákrýh bolady.

Qurbandyq maldaǵy kemshilikter

Qurbandyq shalýǵa kedergi bolmaıtyn kemshilikterdiń birnesheýi mynalar:

1. Múıizi synyq nemese múıizi joq maldy qurbandyqqa shalýǵa bolady.

2. Qulaǵynyń basym bóligi kesilip salbyrap tursa, mákrýh bolýymen qatar, ruqsat bolady. Jartysynan az bóligi kesilgen bolsa, qurbandyqqa shalýǵa bolady. Qulaǵy eninen nemese boıynan jyryq bolsa, qurbandyqqa jaraıdy. Qulaqtyń jyrtyq bolýy tánzıhán mákrýh bolady. Murynnyń úkimi de qulaq sekildi. Qotyry bar, pishtirilgen maldy da qurbandyqqa shalý ruqsat. Pishtirilgen mal pishtirilmegen maldan jaqsy, óıtkeni ondaı qoshqarlar semiz jáne etteri dámdi bolady. Paıǵambarymyz pishtirilgen qoshqardy qurbandyqqa shalǵan.

3. Qulaǵy, quıryǵy kishkentaı bolyp týǵan mal qurbandyqqa jaraıdy. Quıryǵy kesilmegen bolsa, merınos qoıdy da qurbandyqqa shalýǵa bolady.

4. Urǵashy malmen shaǵylysa almaıtyn, jynystyq múshesi kesilgen mal qurbandyqqa jaraıdy. Germafrodıt (eki jynysty) malmen qurbandyq shalmaý kerek.

5. Ózi shóp jeı alatyndaı jyndy bolǵan, otardan bólinbeıtin maldy qurbandyqqa shalýǵa bolady. Otardan bólinip, ózi shóp jeı almaıtyndaı dárejede jyndy maldy qurbandyqqa shalýǵa bolmaıdy.

6. Bir kózinde kórýine kedergi bolmaıtyn perdesi bar maldy qurbandyqqa shalý ruqsat.

7. Qurbandyq maldy soıatyn jerge alyp kele jatqanda tebinip, julqynyp, bir aıaǵy synyp keıin soıylsa ruqsat bolady.

8. Tisteriniń basym bóligi bar bolsa mákrýh bolýymen qatar ruqsat bolady.

9. Qotyry bar maldy qurbandyq shalý ruqsat.

10. Merınos qoılardyń kishkentaıynda quıryqtaryn kesip tastaıdy. Kesilmese merınosty da qurbandyqqa shalýǵa bolady.

Mal soıǵanda mákrýh bolatyn nárseler

1. Qurbandyq maldy soıatyn jerge súıretip aparý, sebepsiz jábirleý.

2. Pyshaqty maldy jatqyzǵannan keıin qaıraý jáne bireýin ekinshisiniń kóz aldynda soıý mákrýh bolady.

3. Denesi sýı bastamaı turyp, ıaǵnı typyrshýy toqtamaı turyp basyn kesip alý mákrýh bolady.

4. Mal tolyǵymen ólip, typyrshýy toqtamaı turyp julynyn kesip basyn alyp tastaý jáne terisin sypyra bastaý mákrýh bolady.

5. Qamys, tas sekildi ótkir zattarmen soıý, ótpes pyshaqpen soıýǵa tyrysý mákrýh bolady.

6. Týatyn kezi jaqyn qalǵan maldy soıý mákrýh bolady.

7. Urlanǵan, tartyp alynǵan pyshaqpen soıý da mákrýh bolady.

---