Sońǵy jańartý

(Ózgertilgen ýaqyty 4 kún buryn)
Qustardy aıalaıyq
Maqsaty:
Bilimdilik: balalarǵa qustar týraly túsinik berip, bilimderin jetildirý, qustarǵa qamqorlyqpen qaraýǵa úıretý.
Damytýshylyq: qustardyń daýystaryn sala otyryp, tildik qoryn jetildirý, oılaý, este saqtaý qabiletterin damytý.
Tárbıelik: tyıym sózder, maqal – mátelder aıtý arqyly balalardy adamgershilikke tárbıeleý.
Kórnekilik: qustardyń beınesi, dala qustary men úı qustaryna arnalǵan tapsyrmaǵa sáıkes sýretter.
Ádis – tásilder: túsindirý, áńgimeleý, suraq - jaýap.

Sabaqtyń barysy:
Uıymdastyrý bólimi:
Al, balalar, qanekı aldymen sálemdesip alaıyq...
Balalar, biz qonaqtarymyzben amandastyq, endi alaqandarymyzben bir – birimizge jyly lebizder aıtaıyq...
- Balabaqshamyz gúldene bersin.
- Nanymyz kóp bolsyn.
- Ata - anamyz aýyrmasyn.
- Qalamyz kórkeıe bersin.
- Eshqashan aýyrmaıyq.
Tárbıeshi: – Jaraısyńdar!

Negizgi bólim:
- Balalar, men senderge Aısulýdyń áńgimesin aıtyp bereıin. Barlyǵymyz muqıat tyńdaımyz.
- Ertede Aısulý degen qyz bolǵan eken. Ol qyz bir kúni anasynan ruqsat suramaı úıden shyǵyp ketedi. Kele jatyp ormannyń ishine kirip ketedi. Balalar, aıtyńdarshy, ormanda neler tirshilik etedi?
- Aıý, qasqyr, túlki, tıyn, qoıan.
- Durys aıtasyńdar. Ormanda ańdar, qustar, jándikter ómir súredi. Aısulý orman ishinde aıandap kele jatyp, qustardyń daýysyn estıdi. Ol qustardyń daýysyn aıyrý úshin, olardyń únine qulaq túrip tyńdaıdy. Ol qustar myna jumbaqta jasyrylǵan. Eger sender sol jumbaqty sheshseńder, Aısulýdyń estigen qustarynyń únimen tanys bolasyńdar.
Qonyp alyp talǵa
Qarqyldaıdy... qarǵa. (qarq - qarq - qarq)
Óziniń atyn tótep
Shaqyrady... kókek. (kýk - kýk - kýk)
Otyra almaı tynshyp,
Shıqyldaıdy... shymshyq. (shıq - shıq - shıq)
Bul Aısulýdyń estigen qustarynyń daýsy bolatyn. Aısulý odan ári júrip kele jatyp, qalyń shóptiń arasynanysyldaǵan jylannyń daýsyn estıdi. Qyz jylandy kórip keri sheginedi. Balalar jylan qalaı daýys shyǵarady?
- Ysss – ysss - ysss...
- Jylan Aısulýǵa menen qutylǵyń kelse, meniń tapsyrmamdy orynda deıdi. Balalar Aısulý senderden kómek surap jatyr, kómektesemiz be?
- Endeshe jylannyń myna tapsyrmasyn oryndaıyq. Sender myna jerden úı qustary men dala qustaryn aıyryp eki bólip toptastyryp, olardyń attaryn atap berýleriń kerek.
- Jaraısyńdar, endi áńgimemizdi odan ári jalǵastyramyz. Aısulý senderdiń kómekterińniń arqasynda jylannan qutyldy. Ol qutylǵanyna qýanyp, aǵashtyń túbine kelip azdap tynyǵyp alaıyn dep otyrady. Osy kezde qulaǵyna yzyńdaǵan dybys estıdi. Balalar bul yzyńdaǵan neniń daýsy dep oılaısyńdar? Árıne bul masanyń daýsy. Qane, bárimiz masanyń daýsyn salaıyq.
- Yz – yz – yz...
- Aısulý ábden sharshap, qaıtar joldy taba almaı orman ishimen kele jatady. Kenet alýan túrge engen gúlderdi kórip qýanyp ketedi. Olardyń janyna kelip, gúlderdiń hosh ıisin ıiskep turǵanda, gúlderdiń shyrynyn jınap júrgen aralardy kóredi. Endi bárimiz sol aralardyń daýysyn salaıyq?
- Yjjj – yjjj – yjjj...
- Men senderge qazir «Z, J» dybysyna arnalǵan jańyltpash aıtam, al sender sony qaıtalaısyńdar.
Jaǵajaı, jaǵajaı,
Jaǵaıjada Qamajaı.
Zý - zý zýlap,
Zymyraıdy ushaq. (3 - túrli aıtý, baıaý, ortasha, tez)
- Jaraısyńdar, balalar, qazir bir ornymyzdan turyp sergip alaıyq.
- Biraz sergip aldyq. Aısulýdyń áńgimesine oralaıyq. Aısulý orman ishinde kele jatyr edi, kúnniń kózi bult basyp, qatty jel soǵady. Qane, bárimiz jel sıaqty dybys shyǵaraıyq.
- Ýýý – ýýý – ýýý...
- Sol qatty jelden aǵashtardyń japyraqtary shýlaı bastaıdy. Japyraqtar jel soqqanda qandaı dybys shyǵarady?
- Shshsh – shshsh – shshsh.
- Aısulý bul daýystan qorqyp, úıine barǵysy keledi. Biraq ol úıine barar joldy bilmeıdi. Sóıtip, aǵashtyń túbine yqtap otyryp, jylaıdy. Sol kezde aǵashtan – aǵashqa sekirip júrgen tıin Aısulýdy kórip:
- Sen kimsiń? Nege jylap otyrsyń deıdi?
- Aısulý óziniń úıinen ruqsatsyz shyǵyp ketip, adasyp qalǵanyn aıtady. Tıin Aısulýǵa tapsyrmany oryndasa, oǵan úıine barar joldy kórsetemin deıdi. Balalar sender Aısulýǵa tapsyrmany oryndaýǵa kómektesesińder me?
- Endeshe tıinniń tapsyrmasy bul «logıkalyq tapsyrma». Munda men senderge tıinniń tapsyrmasyn oqımyn, al sender jaýap durys berýge tyrysyńdar.
1) QR memlekettik Týynda qandaı qus beınelengen? (búrkit)
2) Ánshi qus qalaı atalady? (Bulbul)
3) Kaspıı teńizinde qysta qandaı qus ushyp keledi? (aqqý)
Endi osy qustarǵa baılanysty jumbaq jasyrǵym kelip tur, sheshýin tabaıyq.

Jaınaǵan baqtyń ánshisi,
Tamsanǵan oǵan sán kisi. (bulbul)
Sý betin syzyp,
Aq quman júr júzip (aqqý)
Bes qarýy belinde,
Samǵap júrer kógimde. (búrkit)
Balalar, sender sondaı tapqyr balalar ekensińder. Senderdiń sondaı tapqyrlyqtaryńnan Aısulý úıine aman - esen oraldy. Sender osy tıinniń tapsyrmasyn oryndaǵan soń, tıin oǵan úıine barar joldy kórsetken bolatyn. Sol sebepti de, Aısulý senderge rahmetin aıtyp jatyr endi men qazir sendermen birge sheńber jasaı otyryp, oıyn oınaǵym kelip tur. Oıynnyń aty «Ne jaqsy? Ne jaman?» dep atalady.

Qorytyndy suraqtar qoıyp, oqý is – áreketine jaqsy qatysqan balalardy madaqtaıdy.

You Might Also Like

Jańalyqtar

Jarnama