Radıoaktıvti sáýlelerdiń bıologıalyq áseri. Radıasıadan qorǵaný
Radıoaktıvti sáýlelerdiń bıologıalyq áseri. Radıasıadan qorǵaný
Silteme: Jospar
Jalpy maqsaty: Radıoaktıvti sáýlelerdiń bıologıalyq áseri. Radıasıadan qorǵaný jaıly maǵlumat berý. Radıoaktıvti sáýlelerdiń bıologıalyq áseri. Radıasıadan qorǵanýdy kúndelikti turmysta qoldana bilýge úıretý
İ. Uıymdastyrý (2 mınýt)
1. 2. Topqa bólý (1, 2 sandaryna baılanysty 2 topqa bólinedi)
İİ. Úı tapsyrmasyn suraý (4 mınýt)
1. Termo sózi jaıly ne bilesińder?
Termoıadrolyq reaksıa jaıynda ne bilesińder?
2. Radıoaktıvtilik degenimiz ne? Radıoaktıvti sáýle shyǵarýdyń qurylymy?
3. Radıoaktıvti ydyraý zańynyń mánisi nede?
4. Termoıadrolyq reaksıalar degenimiz ne?
5. Termoıadrolyq energetıkanyń bolashaǵy nelikten zor?
İİİ. Toptyq jumys (15 mınýt) Jańa sabaq (SLAID) arqyly
D - shyǵarylǵan sáýleniń jutylǵan dozasy.
E – jutylǵan energıa
m – sáýlelengen zattyń massasy
Ólshem birligi 1 Gr (greı)
Sáýlelenýdiń ekspozısıalyq dozasy. Rentgendik jáne gamma - sáýlelerdiń qurǵaq aýany ıondaý effektisi boıynsha ólshenedi.
SI júıesindegi ólshem birligi 1R.
1 R=2, 58•10 - 4Kl/kg
1R≈0, 01 Gr
Shyǵarylǵan sáýleniń jutylýynyń ekvıvalentti dozasy dep jutylǵan dozanyń bıologıalyq effektıvtik koefısıentine kóbeıtindisine teń shamany aıtady:
Dekv=k•D
k – bıologıalyq effektıvtik koefısıenti
Ekvıvalentti dozanyń ólshem birligi zıvert - 1zV Adam aǵzasyna sáýlelerdiń áseri
Infradybystardyń adam organızmine keri áseri bar. Kerisinshe últradybystar keńinen qoldanys taýyp otyr. Bul dybystardy adamdar arnaıy quraldardyń kómegimen estıdi jáne qabyldaı alady.
Medısınada últradybys adam denesin últra-dybystyq tekserý(skanerleý) úshin paıdalanylady. Súıek, maı jáne bulshyq etter últradybysty túrlishe shaǵyldyrady. Elektr ımpúlsterine túrlendirilgen bul shaǵylǵan tolqyndar ekranda keskin beredi. Últra dybystyq tekserý jolymen adamnyń denesindegi ár túrli aýytqýlar – qaterli isikter, dene músheleri pishininiń ózgerýleri anyqtalady. Alaıda últradybysty adamnyń uzaq ýaqyt nerv júıesine áser etedi, qannyń quramynyń, sapasynyń jáne qysymynyń ózgerýin, bas aýrýyn týdyrady, qulaq ta estimeı qalýy múmkin.
Bunymen birge Rentgendik sáýlelerde denelerden ótý qasıeti praktıkada keńinen paıdalanylady, medısınada dıagnoz qoıý úshin. Synǵan súıekti, adam denesine kirip ketken oqty, ıneni, shegeni t. b ish qurylysyndaǵy keseldi anyqtaýdy jeńildetedi. Syrqat organdardy emdeý úshin qoldanylady.
Atyraý oblysy, Jylyoı aýdany, Qulsary qalasy,
№19 jalpy orta bilim beretin mekteptiń
joǵary bilimdi, joǵary sanatty fızıka pániniń muǵalimi
Almanova Gúlsim Amanqulqyzy
Silteme: Jospar
Jalpy maqsaty: Radıoaktıvti sáýlelerdiń bıologıalyq áseri. Radıasıadan qorǵaný jaıly maǵlumat berý. Radıoaktıvti sáýlelerdiń bıologıalyq áseri. Radıasıadan qorǵanýdy kúndelikti turmysta qoldana bilýge úıretý
İ. Uıymdastyrý (2 mınýt)
1. 2. Topqa bólý (1, 2 sandaryna baılanysty 2 topqa bólinedi)
İİ. Úı tapsyrmasyn suraý (4 mınýt)
1. Termo sózi jaıly ne bilesińder?
Termoıadrolyq reaksıa jaıynda ne bilesińder?
2. Radıoaktıvtilik degenimiz ne? Radıoaktıvti sáýle shyǵarýdyń qurylymy?
3. Radıoaktıvti ydyraý zańynyń mánisi nede?
4. Termoıadrolyq reaksıalar degenimiz ne?
5. Termoıadrolyq energetıkanyń bolashaǵy nelikten zor?
İİİ. Toptyq jumys (15 mınýt) Jańa sabaq (SLAID) arqyly
D - shyǵarylǵan sáýleniń jutylǵan dozasy.
E – jutylǵan energıa
m – sáýlelengen zattyń massasy
Ólshem birligi 1 Gr (greı)
Sáýlelenýdiń ekspozısıalyq dozasy. Rentgendik jáne gamma - sáýlelerdiń qurǵaq aýany ıondaý effektisi boıynsha ólshenedi.
SI júıesindegi ólshem birligi 1R.
1 R=2, 58•10 - 4Kl/kg
1R≈0, 01 Gr
Shyǵarylǵan sáýleniń jutylýynyń ekvıvalentti dozasy dep jutylǵan dozanyń bıologıalyq effektıvtik koefısıentine kóbeıtindisine teń shamany aıtady:
Dekv=k•D
k – bıologıalyq effektıvtik koefısıenti
Ekvıvalentti dozanyń ólshem birligi zıvert - 1zV Adam aǵzasyna sáýlelerdiń áseri
Infradybystardyń adam organızmine keri áseri bar. Kerisinshe últradybystar keńinen qoldanys taýyp otyr. Bul dybystardy adamdar arnaıy quraldardyń kómegimen estıdi jáne qabyldaı alady.
Medısınada últradybys adam denesin últra-dybystyq tekserý(skanerleý) úshin paıdalanylady. Súıek, maı jáne bulshyq etter últradybysty túrlishe shaǵyldyrady. Elektr ımpúlsterine túrlendirilgen bul shaǵylǵan tolqyndar ekranda keskin beredi. Últra dybystyq tekserý jolymen adamnyń denesindegi ár túrli aýytqýlar – qaterli isikter, dene músheleri pishininiń ózgerýleri anyqtalady. Alaıda últradybysty adamnyń uzaq ýaqyt nerv júıesine áser etedi, qannyń quramynyń, sapasynyń jáne qysymynyń ózgerýin, bas aýrýyn týdyrady, qulaq ta estimeı qalýy múmkin.
Bunymen birge Rentgendik sáýlelerde denelerden ótý qasıeti praktıkada keńinen paıdalanylady, medısınada dıagnoz qoıý úshin. Synǵan súıekti, adam denesine kirip ketken oqty, ıneni, shegeni t. b ish qurylysyndaǵy keseldi anyqtaýdy jeńildetedi. Syrqat organdardy emdeý úshin qoldanylady.
Atyraý oblysy, Jylyoı aýdany, Qulsary qalasy,
№19 jalpy orta bilim beretin mekteptiń
joǵary bilimdi, joǵary sanatty fızıka pániniń muǵalimi
Almanova Gúlsim Amanqulqyzy
Nazar aýdaryńyz! Jasyryn mátindi kórý úshin sizge saıtqa tirkelý qajet.
You Might Also Like
