InfoHub Logo

Resmı qujattarda aty, ákesiniń aty, teginiń durys jazylýy

Memlekettik tilde qujattar jasaý kezinde kóbisi tegin, atyn jáne ákesiniń atyn (budan ári – T.A.Á.) jazýǵa baılanysty qınalady. Biz sizderdiń nazarlaryńyzǵa osyndaı problemalardy ıgerýge kómegi tıetin maqalany usynyp otyrmyz.

Biz eń aldymen Qazaqstan Respýblıkasynyń zańyna súıengenimiz jón. Qazaqstan Respýblıkasynyń «Qazaqstan Respýblıkasyndaǵy tilder týraly» 11.07.1997 jylǵy №151-1 Zańynyń 20-babynda: «Resmı qujattarda jeke aty, ákesiniń aty, tegi Qazaqstan Respýblıkasynyń zańnamalaryna jáne normatıvtik quqyqtyq aktilerine sáıkes jazylýy tıis» - dep kórsetilgen.

Nazar aýdaryńyz.

Resmı qujattardyń qazaq jáne orys tilderindegi nusqalarynda bul azamattyń jeke kýáligine sáıkes jazylýy tıis.

Eger ulty qazaq azamattyń jeke kýáliginde T.A.Á. orys tilinde jazylsa, onda resimdeletin qujatta da qazaq jáne orys tilindegi nusqalary oryssha jazylýy qajet.

Eger ulty qazaq azamattyń jeke kýáliginde T.A.Á. qazaqsha jazylsa, mysaly, Ómirbaıuly Saqtaǵan, onda resimdeletin qujattyń orys jáne qazaq tildi nusqalarynda sýbektiniń T.A.Á.qazaq tilindegi jeke kýáligine sáıkes (qujattyń mátini qaı tilde resimdeletinine qaramastan!) jazylady.

Zańnan úzindi.

2009 jyldyń 25 qyrkúıegindegi «Memlekettik jáne memlekettik emes uıymdardaǵy qujattandyrý jáne qujattamalyq basqarý tıptik erejesiniń 10-baby boıynsha: «Qujattar memlekettik tilde jasalady, onymen qatar orys tili resmı qoldanylady, al Qazaqstan Respýblıkasynyń «Qazaqstan Respýblıkasyndaǵy tilder týraly» Zańynda qarastyrylǵan jaǵdaılarda, basqa da tilder qoldanylady. Memlekettik tildegi qujat jáne bir ýaqytta ózge tilde jasalatyn aýtentıkalyq qujat ár qaısysy jeke blankilerde (jeke paraqta) basylady jáne birdeı rekvızıtpen resimdeledi».

Jeke kýáligi boıynsha resmı qujattardy zańdy túrde resimdegen jón, óıtkeni ártúrli qıyndyqtardyń týyndaýy múmkin. Mysaly, qujat resimdelgen azamattyń T.A.Á. memlekettik tilde bir danada jasalyp, qazaq qarpimen resimdelse, al onyń T.A.Á. jeke kýáliginde qazaq qarpinsiz oryssha jazylǵan bolsa, onda bul qujattyń kez-kelgen ınstansıalarda (bankte, sotta, QQO, ákimshilikte jáne t.b.) zańdyq kúshi bolmaıdy, óıtkeni qujatta jazylǵan azamattyń T.A.Á. onyń jeke kýáliginde jazylǵandarǵa sáıkes kelmeıdi.

Eger onda azamattyń tirkelgen teginde uzaq daýysty «ı», al onyń jeke kýáliginde jáne qujatta (shot-faktýrada) – qysqa daýysty «ı» bolatyn bolsa, onyń shot-faktýrasyn qabyldamaıdy, ol jaramsyz dep sanalady.

Mundaı máselelerdi boldyrmas úshin, barlyq qazaq jáne orys tilderindegi resmı qujattardy jeke kýáligi boıynsha resimdeý qajet.

 

---