Shaǵyn pesany kúısandyqpen qosý ereksheligi
Sabaqtyń taqyryby: «Shaǵyn pesany kúısandyqpen qosý ereksheligi»
Sabaqtyń maqsaty:
a) bilimdilik: Kúısandyqpen dombyra aspabyn úndestirip, ansámbl jasaý. Oqýshynyń oryndaýshylyq sheberligin shyńdaý.
á) damytýshylyq: Kúısandyq súıemeldeýimen dombyra aspabyna arnalǵan shyǵarmany úıretý arqyly qyzyǵýshylyǵyn arttyrý jáne álemdik mýzykaǵa baýlý, tyńdatý.
b) tárbıelik: Shyǵarmany túsinip, óz máninde oınaýǵa úıretý, estetıkalyq tárbıe berý.
Sabaqtyń kórnekiligi: Býklet, daıyndalǵan paraq.
Sabaqtyń barysy:
İ. Uıymdastyrý kezeńi: Oqýshynyń sabaqqa ázirligin tekserý, nazaryn sabaqqa aýdarý.
İİ. Úı tapsyrmasyn tekserý: V dur gammasyn túrli shtrıhtarmen, g moll gammasyn 3 túrimen oınaý. Dınanyń kúıi «Toı bastar» jatqa oınaý.
İİİ. Aktýaldaý: Ótken sabaqta Dınanyń «Toı bastar» kúıin úırendik. Dombyrada tek qana kúı emes zamanaýı ánderdi, sonymen qatar kúısandyq súıemeldeýmen oınalatyn kórkem shyǵarmalardy da oınaýǵa bolady.
İV. Jańa sabaq: «Shaǵyn pesany kúısandyqpen qosý ereksheligi». Dombyra tartý óneriniń bir salasy – fortepıanonyń súıemeldeýimen dúnıe júzi halyqtarynyń án – bıin, professıonal – kompozıtorlarynyń shyǵarmalaryn oryndaý. Bul dombyrashynyń basqa elderdiń mýzyka mádenıetimen jaqyn tanysýyna, oı – órisiniń jan – jaqty damyp, ár túrli mýzyka aspaptarynyń oryndaýshylyq erekshelikterinen habardar bolýyna zor yqpal etedi. Sonymen qatar dombyranyń qońyr sazymen fortepıanonyń úndesýi shyǵarmanyń óz naqyshymen oryndalýyna septigin tıgizedi.
Búgingi sabaǵymyzda E. Brýsılovskııdiń «Toı - dýman» shyǵarmasyn úırenemiz. Brýsılovskıı Evgenıı Grıgorevıch (1905 - 1981) Dondaǵy Rostov qalasynda týǵan. Onyń alǵash mýzykalyq saýatyn ashqan adam óziniń anasy. E. Brýsılovskıı – qazaq mýzykasyn damytýǵa zor úlesin qosyp, kóptegen jas kompozıtorlardy tárbıelep shyǵarǵan ulaǵatty ustaz. E. Brýsılovskıı Qazaqstan Respýblıkasy Memlekettik syılyǵynyń ıegeri, qazaq mýzykasynyń ulttyq ereksheligin jete túsingen kompozıtor. Ol «Aıman - Sholpan», «Qyz Jibek», «Er Tarǵyn», «Jalbyr», «Dýdar - aı» operalarynyń, 9 sımfonıa, 2 balet, 500 - den asa ánder men romanstardyń avtory.
E.Brýsılovskıı fortepıanoǵa arnap kóptegen shyǵarmalar jazdy. Solardyń ishinde keńinen taraǵan – pesalar. 1951 jyly jazǵan «15 fortepıanolyq pesalar» atty jınaǵy jasóspirimderge arnalǵan fortepıanolyq pesanyń shyńy bolyp tabylady. Árbir pesanyń baǵdarlamalyq taqyryby bar. Olar: «Kolhozdaǵy toı», «Ferǵana taqıasy», «Kóńildi Latıpa», «Toı - dýman» jáne t. b «Toı - dýman» shyǵarmasynda halyq ómirinen tamasha kórinister, ár – alýan ulttyq erekshelikter baıqalady. Bul shyǵarmany óńdep, dombyra aspabyna laıyqtap jazǵan Hadjı – Murat Qydyrbaev.
Shyǵarma oryndalady.
Fortepıanomen qosylyp shyǵarmalar oryndaýǵa baılanysty dybys shyǵarý (shtrıh), perne basý t. b ádis – amaldar Evropanyń klasıkalyq aspaptarynan alynyp, dombyraǵa arnalyp jazylǵan. «Toı - dýman» shyǵarmasy D – dur tonaldiginde jazylǵan, ólshemi 2/4, mýzykalyq sıpaty kóńildi, óziniń sazdy áýenimen, ortasha ekpindi oryndalady. Shyǵarmada tremolo shtrıhi kezdesedi.
V. Damytý: Shyǵarmany nota boıynsha taldaý. Taktmen jumys jasaý.
Vİ. Bekitý: Insert ádisi.
Bilemin ----------Bildim -----------Bilgim keledi
Vİİ. Qorytyndylaý:
Búgingi sabaǵymyzda «Toı - dýman» shyǵarmasymen tanystyq. Shyǵarmany óziniń harakterin kórsete otyryp, kóńildirek, kóterińki túrde oryndaý kerek. Áýen men boıaýlardy, ózara úndestikti, baılanysty, uqsastyqty kóre bilip, mýzykanyń ózindik tilin bilip, estetıkalyq turǵyda qabyldaı bilýimiz kerek.
İH. Úıge tapsyrma: «Toı - dýman» shyǵarmasyn nota boıynsha berilgen jerge deıin júrgizip oryndaý.
H. Baǵalaý: Jaqsy. Óte jaqsy
Sabaqtyń maqsaty:
a) bilimdilik: Kúısandyqpen dombyra aspabyn úndestirip, ansámbl jasaý. Oqýshynyń oryndaýshylyq sheberligin shyńdaý.
á) damytýshylyq: Kúısandyq súıemeldeýimen dombyra aspabyna arnalǵan shyǵarmany úıretý arqyly qyzyǵýshylyǵyn arttyrý jáne álemdik mýzykaǵa baýlý, tyńdatý.
b) tárbıelik: Shyǵarmany túsinip, óz máninde oınaýǵa úıretý, estetıkalyq tárbıe berý.
Sabaqtyń kórnekiligi: Býklet, daıyndalǵan paraq.
Sabaqtyń barysy:
İ. Uıymdastyrý kezeńi: Oqýshynyń sabaqqa ázirligin tekserý, nazaryn sabaqqa aýdarý.
İİ. Úı tapsyrmasyn tekserý: V dur gammasyn túrli shtrıhtarmen, g moll gammasyn 3 túrimen oınaý. Dınanyń kúıi «Toı bastar» jatqa oınaý.
İİİ. Aktýaldaý: Ótken sabaqta Dınanyń «Toı bastar» kúıin úırendik. Dombyrada tek qana kúı emes zamanaýı ánderdi, sonymen qatar kúısandyq súıemeldeýmen oınalatyn kórkem shyǵarmalardy da oınaýǵa bolady.
İV. Jańa sabaq: «Shaǵyn pesany kúısandyqpen qosý ereksheligi». Dombyra tartý óneriniń bir salasy – fortepıanonyń súıemeldeýimen dúnıe júzi halyqtarynyń án – bıin, professıonal – kompozıtorlarynyń shyǵarmalaryn oryndaý. Bul dombyrashynyń basqa elderdiń mýzyka mádenıetimen jaqyn tanysýyna, oı – órisiniń jan – jaqty damyp, ár túrli mýzyka aspaptarynyń oryndaýshylyq erekshelikterinen habardar bolýyna zor yqpal etedi. Sonymen qatar dombyranyń qońyr sazymen fortepıanonyń úndesýi shyǵarmanyń óz naqyshymen oryndalýyna septigin tıgizedi.
Búgingi sabaǵymyzda E. Brýsılovskııdiń «Toı - dýman» shyǵarmasyn úırenemiz. Brýsılovskıı Evgenıı Grıgorevıch (1905 - 1981) Dondaǵy Rostov qalasynda týǵan. Onyń alǵash mýzykalyq saýatyn ashqan adam óziniń anasy. E. Brýsılovskıı – qazaq mýzykasyn damytýǵa zor úlesin qosyp, kóptegen jas kompozıtorlardy tárbıelep shyǵarǵan ulaǵatty ustaz. E. Brýsılovskıı Qazaqstan Respýblıkasy Memlekettik syılyǵynyń ıegeri, qazaq mýzykasynyń ulttyq ereksheligin jete túsingen kompozıtor. Ol «Aıman - Sholpan», «Qyz Jibek», «Er Tarǵyn», «Jalbyr», «Dýdar - aı» operalarynyń, 9 sımfonıa, 2 balet, 500 - den asa ánder men romanstardyń avtory.
E.Brýsılovskıı fortepıanoǵa arnap kóptegen shyǵarmalar jazdy. Solardyń ishinde keńinen taraǵan – pesalar. 1951 jyly jazǵan «15 fortepıanolyq pesalar» atty jınaǵy jasóspirimderge arnalǵan fortepıanolyq pesanyń shyńy bolyp tabylady. Árbir pesanyń baǵdarlamalyq taqyryby bar. Olar: «Kolhozdaǵy toı», «Ferǵana taqıasy», «Kóńildi Latıpa», «Toı - dýman» jáne t. b «Toı - dýman» shyǵarmasynda halyq ómirinen tamasha kórinister, ár – alýan ulttyq erekshelikter baıqalady. Bul shyǵarmany óńdep, dombyra aspabyna laıyqtap jazǵan Hadjı – Murat Qydyrbaev.
Shyǵarma oryndalady.
Fortepıanomen qosylyp shyǵarmalar oryndaýǵa baılanysty dybys shyǵarý (shtrıh), perne basý t. b ádis – amaldar Evropanyń klasıkalyq aspaptarynan alynyp, dombyraǵa arnalyp jazylǵan. «Toı - dýman» shyǵarmasy D – dur tonaldiginde jazylǵan, ólshemi 2/4, mýzykalyq sıpaty kóńildi, óziniń sazdy áýenimen, ortasha ekpindi oryndalady. Shyǵarmada tremolo shtrıhi kezdesedi.
V. Damytý: Shyǵarmany nota boıynsha taldaý. Taktmen jumys jasaý.
Vİ. Bekitý: Insert ádisi.
Bilemin ----------Bildim -----------Bilgim keledi
Vİİ. Qorytyndylaý:
Búgingi sabaǵymyzda «Toı - dýman» shyǵarmasymen tanystyq. Shyǵarmany óziniń harakterin kórsete otyryp, kóńildirek, kóterińki túrde oryndaý kerek. Áýen men boıaýlardy, ózara úndestikti, baılanysty, uqsastyqty kóre bilip, mýzykanyń ózindik tilin bilip, estetıkalyq turǵyda qabyldaı bilýimiz kerek.
İH. Úıge tapsyrma: «Toı - dýman» shyǵarmasyn nota boıynsha berilgen jerge deıin júrgizip oryndaý.
H. Baǵalaý: Jaqsy. Óte jaqsy
You Might Also Like
-
Sabaqtyń taqyryby: Kúı tartýdaǵy oqýshynyń alǵashqy qadamy
