InfoHub Logo

Qazirgi tańdaǵy jaǵdaıǵa baılanysty elimizde, tipti dúnıejúzinde bilim berý formaty onlaın júıege aýysqany da jyldan asty. Osydan bastap ǵalamtor jelisine degen táýeldilik kúrt kóbeıdi. Burynnan da derlik elikteýshiler sany az emes bolatyn. Bul jaǵdaı bizdiń qoǵamymyzǵa biraz aýyrtpashylyq ákeldi. Árıne, bilim týrasynda, naqtyraq aıtqanda oqýshylar, stýdentterdiń shalǵaı ornalasqan aýdandaryndaǵy baılanystyń nasharlyǵy, jas talapkerdiń bilim alýyna kishkentaı bolsyn keri áserin tıgizdi. Barlyq derlik memleketterde mektep, kolej, ýnıversıtet jáne shekara joldaryna tosqaýyl qoıyldy. Osydan baryp, shetelderde oqıtyn stýdentterimizdiń de qatynaýynda qıynshylyq týyndady.

Jahandyq pandemıa kezinde halyq dinnen kómek surady. Qulshylyq qyldy. Barlyq izgi amaldardy dinnen izdedi jáne qudaıǵa syıyndy, sendi. Al osy dinderdiń burmalanýy arqyly teris aǵymdarǵa kirgen adamdar toby da kezdesti. Jáne mundaı jaǵdaıǵa qalaı túsedi? Kimder túsedi? Osy suraqtarǵa birge jaýabyn taýyp kóreıik.

Bolashaq jastardan turatyndyqtan, sanalaryn ýlaý áldeqaıda jeńil. Minezdiń qubylmaly kezeńi. Úıde, mektepte, aınalasyndaǵy adamdarmen til tabysa almaýy saldary jasóspirim boıyndaǵy qıynshylyqtardy týyndatady. Osy ýaqytta bunyń jolyn tabý úshin, júregine jaqyn bir ispen aınalysady. Iaǵnı, balanyń boıyndaǵy psıhologıalyq ne moraldyq turǵydan qıynshylyq kórýi áserin tıgizedi. Dál osy kezeńde, balaǵa syrt adam sál janashyrlyq tanytyp, otbasynda bolyp jatqan qıynshylyqtar men qarjy jetispeýiniń ornyn toltyrsa, sonyń yǵyna jyǵylyp kete barady. Bundaı jaǵdaıǵa jastar jáne úlken adamdar da túsýi yqtımal. Jáne mektep kezindegi dinı bilimniń irgetasy durys qalanýy, joǵarydaǵy jaǵdaılarmen tikeleı baılanysty. Eger osy jylýlyqty jat dinı aǵym ókilderinen alatyn bolsa, sózsiz olardyń qolshoqparyna aınalǵany aıqyn dálel. Bul jaǵdaı mektep bitirip ketkennen soń da keń óris alady. Ár túlektiń oıynda: «jaqsy oqý ornynda oqysam eken», «shetelde bilim alsam eken» - degen oılar jatyr. Árıne jaqsy, biraq endi ǵana mektep bitirip kelgen jetkinshekke óz elinde bilim alǵan abzalyraq. Sebebi, uıasynan endi ǵana jeke dara bólinip, aq pen qarany ajyrata alar, naqty bir ustanymy bar tulǵa bolǵanda ǵana baryp shetelde oqyǵan durys dep sanaımyn. Al, jaqsy, shetelde bilim aldy delik. Bir jaǵynan shetelde bilim alǵan da durys. Eger sol alǵan bilimin eline oralyp, jerimizdiń gúldenýine úlesin qossa. Jat memleket, basqa din, ózge salt-dástúrge úırenisý qıyn shyǵar. Onymen qoımaı til de bilýiń kerek. Oqımyn dep júrip, seni tentiretip jibermesine kim kepil?! Basqa aımaqtan keldiń dep basynýy da múmkin. Degenmen, taıaqtyń eki ushy bar demekshi jaqsy men jaman jaqtarynda qarastyrǵan jón.

Sonymen, sózimdi qorytyndylaı kele biz jastar bolashaqtyń tutqasymyz. Ata-babalarymyz salyp ketken dana, dara jolmen júrý paryz. Sheteldiń adamdaryna eliktemeı, qazaqtyń qandaı asyl tekten shyqqandyǵyn bar álemge tanytý boryshymyz. Qazaqtyń boıynda namys pen jigeri jalyndap tursa, qaı jerden bolsyn jaryp shyǵady. Meıli qandaı sala - mádenıet, sport bolsyn dinine berik, senimdi adam aq jolynan aınymaıdy. Shetelde bilim al jáne sony elińe qyzmet qylyp, paıdańdy tıgiz! Al dinı turǵydaǵy bilimde asa saq bol jas túlek. Ol seniń bar ómirińniń aınasy. Seniń senimiń adamdarǵa kúsh berýi múmkin. Jáne árıne tek durys jolmen júre bilseń. Qazir 21 ǵasyr. Ǵalamtordyń sharyqtap turǵan shaǵy. Bilmeıtin aqparatyń ba? Ash ta, qara! Kúmániń bolsa, meshit ımamdarynan keńes alǵanyń jón. Ǵalamtor betin aqtaramyn dep, teris pıǵyldy jat aǵymdardyń paraqshalarynan, túrli saıttardyń qurbany bolyp qalma! Sol úshin de ómirińdi, bolashaǵyńdy óziń quratyndyqtan beı-jaı qarama! Eń durys jolmen júrýdi tek óziń ǵana bilesiń.

Ál-Farabı atyndaǵy Qazaq Ulttyq Ýnıversıteti, fılosofıa jáne saıasattaný fakúlteti, Dintaný mamandyǵynyń 4 kýrs stýdenti Nurtaıqyzy Gúljan

Jetekshisi fılosofıa ǵylymdarynyń kandıdaty, dintaný jáne mádenıettaný kafedrasynyń aǵa oqytýshysy Qańtarbaeva J.O.

---