InfoHub Logo

"Men tek shyndyqty aıtatyn jýrnalıs bolamyn" - jýrnalısıka fakúltetine túseıin dep júrgen nemese túsýdi armandap júrgen jandardyń aıtatyny. 

Birinshi kúnderi muǵalimder "nege jýrnalısıkany tańdadyń? " degende, bárimiz bir aýyzdan "halyqqa shyndyqty jetkizý úshin" dep jaýap beretinbiz. Qazir esime túsirsem, jymıamyn da qoıamyn. Shyndyǵyna kelgende, bári múlde basqasha.

Barlyq shyndyqty jarıalaý - múmkin emes dúnıe. Bir materıal memlekettik qupıa bolyp shyqsa, ekinshisi "senzýra" degen nársege kelip tireledi. Tipti eń táýelsiz degen jýrnalıser bárin aıtpaıdy, sebebi shekten shyǵýǵa bolmaıdy.

Jýrfakqa túsemin deseńiz , daıyndalyńyz; birinshi kúni eshkim qolyńyzǵa kamera men mıkrofon ustatyp, reportaj túsirýge jibermeıdi , eshkim jańalyqtar júrgizýge shaqyrmaıdy. Teorıa, teorıa jáne tek qana teorıa. Teorıasyz praktıka múmkin emes. Jazý mashyǵyńyzdy qalyptastyrýǵa tyrysyńyz. "Jaza almaıtyn jýrnalıs eshkimge kerek emes" , - deıdi bizdiń kýrator. Kitap oqyńyz, kóp oqyńyz. Maǵynaly, qulaqqa jaǵymdy frazeologızmder estiseńiz, jazyp alyńyz. Ras aıtamyn, jazyp alyńyz, esse men shyǵarma jazǵanda, taptyrmas dúnıe.

Aınalańyzdaǵy adamdardan "jýrnalıs - ol kim?" dep surańyzshy, kóbisi "jańalyq júrgizetin adam", "suhbat alatyn adam", "mátindi kameraǵa oqyp beretin adam" jáne t.s.s. jaýap beredi. "Óı, kamera aldynda mátindi oqyp berýdi de úırete me? " degendi de estigenmin. Jýrnalıserdiń mártebesi qanshalyqty tómen ekenin kórdińiz be?

Ókinishke qaraı, qazirgi kezde esh bilimi joq, jýrnalısik etıka túgili, BAQ  týraly zańdaǵy jýrnalısiń quqyqtary men mindetteri jazylǵan 20-shy, 21-shi baptardy bilmeı, keýdesin qaǵyp, ózderin "jýrnalıs" dep atap júrgender az emes. Ósek-aıańdy terip, sodan "materıal" jasap, "jańalyq" qylyp shyǵaryp júrgender jetkilikti. Jalǵan aqparattan ǵana quralǵan jańalyq portaldary men baǵdarlamalar da asyp-tasyp jatyr. Bir qyzyǵy, osyndaı dúnıelerdiń reıtıńi bárinen joǵary bolady.

Osy qalyppen BAQ-tyń jaǵdaıy ne bolmaq?

Bireý sapaly maman bolamyn dep 6 jyl aıanbaı ter tókse, bireý bir sátte fake news-pen tanymal bolady.

---