InfoHub Logo

Aqpan-toqpan da aıaqtaldy. Saqyldaǵan sary aıazdyń beti qaıtty. Áıtkenmen, yzǵar áli siresip tur.

Qasat qardy syqyr-syqyr, ǵyrt-ǵyrt basyp, avtobýs aıaldamasyna qaraı asyqqan Rústem bir mezet jalt etip kók júzine kóz tikken.

Aspan «qabaǵy» da jazyla qoımapty. Túıdek-túıdegimen sozyla jaıylǵan jeleń bult eńse basatyndaı. Bul da óziniń sál jabyrqaý kúıiniń Astananyń dál qazirgi aýa raıyna sáıkesetinin ańdap, eriksiz jymıady.

Munyń da kóńil túkpirinde sheti setinemegen bir seń bar... Jan syzdatar aýyr muń bar...

Astananyń da alapat sýyǵy synǵanymen, bórisyrǵaq borandardyń demi áli seziletindeı bolady. Sol uıytqyǵan tútek qaıta aınalyp soqpaıdy deýge kelmes. «Qardyń basyn qar alar» degendeı, tentek burqasynnyń, kemi, taǵy bir ekilene júıtkitip ótetini anyq. Osyny oılaǵanda buryla qaıyrylyp, Elordanyń kóz ushyndaǵy irge tusyna kúdiktene qarady. Ózi, sonda óliara shaqqa jettik pe, jetpedik pe...

Yǵy-jyǵy, qarbalas qalada ersili-qarsyly yzǵytqan avtomobıl nópiriniń motor gýili, azynaǵan sıngal qulaq tundyrady.

Osy kólikter qaıda asyǵady eken? Jaıaý júrginshiler de ylǵı bezek qaǵyp, qaı jaqtarǵa qaraı janyǵady?..

Anda-sanda osyndaı túıtkil de qylań berip qalatyny joq emes.

Álbette, túsinikti ǵoı, ushqyr zamannyń talaby solaı, alyp shaharda dittegen mejeńe ýaqytyly jetip, tıisti úlesińdi qarmap úlgermeseń aýzyń ańqıyp, barmaq shaınap qala beresiń. Degenmen, ol nıet te óz aldyna; keıde bulardyń qımyly janushyryp, alqymnan alǵan qıyndyqtan beze qashýdyń kórinisi sıaqtanady. Qyzyq. Biraq aldyńnan báribir oraǵytyp qaıta shyǵa keletin aýyrtpalyqtan qaıtip qutylarsyń?

Keıde osynaý áreket jóńkile josyp, údere kóshken myń-san kıiktiń keskinin kóz aldyna ákeledi. Ara-arasynda qatty asyǵý, júrý erejesin buzý saldarynan bir-birine soǵylyp, búıiri maıysqan, bamperi japyrylǵan mashınalardy kórgende ekpindete jortyp júrip, jol toryǵan túz taǵysyna saýyryn aldyrǵan tulparlar elesteıtini bar. Eger bir sát bıikten qarasa, jalpy qozǵalys qujynaǵan qumyrsqa ıleýine uqsar ma edi...

Aragidik osynaý qozǵalys tolqyny arasynan búrseńdep, búlkekteı salyp bara jatqan bir-eki ıtti kórip qaldy. Olardyki de qý tamaqtyń qamy. Túrleri júdeý. Alba-julba. Shirkin, tirlik... Qaıtersiń endi...

Iá, aınala ıý-qıý. Jaǵalaı jantalasqan jurt, negizinen, Astananyń sol jaǵalaýyndaǵy sý jańa ákimshilik ǵımarattaryna asyqqan qyzmetkerler bolyp shyǵady.

Kúndegi kórinis osy. Sonaý jypyrlaǵan kóp «qumyrsqanyń» biri — ózi. Tańerteń oıanǵan boıda sabaqqa baratyn jas uldarymen jaǵalasyp, beti-qolyn asyǵys jýady. Bir tilim nanǵa maı jaǵyp jep, bir shynaıaq sháı ishken bolady. Jatar aldynda áıeli útiktep qoıǵan kostúm-shalbaryn ústine ilip, yrsyldap, aıaq-kıimin kıedi. Osydan keıin tony men qulaqshynyna qol sozady. Odan tońazytqyshtan shaǵyn plasmassa qalbyrǵa salynǵan túski azyǵyn alyp, syrttqa betteıdi. (Qalbyrda, ádette, eki-úsh kesek et, birer japyraq nan, jýa, kókónis jatady. Bul ­— asqa aqsha únemdegen túri-tin. Bir bólimniń bastyǵy bolsa da, osynysyna arlanyp kórmepti).

Búgin de avtobýsqa erterek iligip, jumys ornyma keshikpeı jeteıin dep adymdap kele jatqan beti edi.

Kenet tiline «Belka v kolese» degen tirkes oraldy. Óziniń kúndelikti tirlik «yrǵaǵyn» oılaǵandyqtan shyǵar. Osyny qazaqsha ne deýge bolar edi? «Shyǵyrshyqta shyr aınalǵan tıin» deı me... Áı, onsha dál emes-aý. Áıteýir, munyki de jandalbasa júgiris qoı...

Astananyń jumysbasty qaýymy tańǵy jattyǵýdaǵy jaýyngerlerdeı tas keńselerine qaraı órshelene umtylady. Ásirese, saǵat tili toǵyzǵa taqaǵan sátte eldiń bir-birin qaǵyp-soǵýy jıileıdi. Óıtkeni, qyzmet oryndaryna keshikse, aılyqtary qysqarady, toqsan saıyn qolǵa tıetin syıaqydan qaǵylady. Ózara qaqtyǵys kireberistegi baqylaý-ótkizý pýnktindegi tar qýysqa keptelgen kezde tipten kúsheımekshi.

Mektepte jas ádebıetshiler úıirmesine qatysqany bar. Jetekshi aǵaılary shyǵarma jazǵyzsa, eki sóziniń birinde kózi ejireıip: «Konflıkt kerek, konflıkt» dep qaqsaýshy edi. Sony alystan izdeýdiń keregi joq eken. Aınalanyń bári aıaq bassań-aq qyzý tartys, qym-qýyt qaıshylyq...

Qabaqtary qatýly, júzderi salqyn saqshylar da árbir adamdy, jaý tutqyndaǵandaı, bastan-aıaq tintip, uzaq áýreleıdi. Keıde osy áreket namysyn keltiretin. Baıaǵy bala kezde aýyldaǵylardyń topyrlatyp qýyqtaı esikten shyǵaryp, qoı sanaıtyn kezin oılaıdy. Bul da týra sondaı sýret.

Áldebir basqarma, shaǵyn bólimderdiń qatardaǵy mamandary mynandaı «qorlyqqa» únsiz tózip, bilektegi saǵattaryna álsin-álsin qarap, aýyr kúrsinip, bas shaıqap, tyqyrshyp turady. Al azdaǵan mansaby, kishigirim bıligi bar Rústem sekildiler tez shıryǵyp, ashý shaqyrady.

— Óı, baýyrym, kúnde osynsha tekserýge nege qumarsyń? Tezdetseńshi! Qalatyn boldyq jumystan, — dep tútigedi.

Biraq polısıa qyzmetkeri de óz mindetin laıyqty atqarýy kerek. Belgilengen tártip solaı.

— Káne, bir qadam artqa sheginińiz! Qaltańyzdaǵy zattardy jáshikke salyńyz. Beri qarańyz. Aınalyńyz, — dep qol detektoryn sýmańdatyp, jumysyn jalǵastyra beredi.

Rústem endi syrtynda qozǵalaqtasyp, kezek kútkenderdiń birine renjı bastaıdy.

— Sen de ıtermeleı berdiń-aý, aınalaıyn. Kishkene kımelemeı árirek turshy. Kiresiń ǵoı.

Ol da bir pále izdep qalǵan pátshaǵar eken, shaq ete tústi:

— Aǵaı, chto vy tolkaetes?

— Kakoı ıa tebe «aǵaı»? Mne trıdsat chetyre goda.

— Vy vygládıte kak moı papa...

— A ty vygládısh kak moıa babýshka.

— Ham...

Mine, saǵan «konflıkt». Baıaǵyda aq naızanyń ushymen, aq belektiń kúshimen el men jerdi qorǵaǵan ata-babalar urpaǵymyz kúnderdiń kúninde aıadaı keńse aýzynda ıin tiresip, osylaısha oryssha salǵylasyp turady dep oılady deısiz be?!

Bul da qyzyq. Qyzyq emes-aý, shynynda, qasyret shyǵar.

Al myna «agaı-ı» dep aýzyn qaıshylap, «maıysyp» turǵan áıeldiń qyryqtan áldeqashan asyp ketkeni daýsyz. Betine opa-dalapty da aıamaı-aq jaǵypty jaryqtyq. Biraq onysy óńin jasartyp turǵany shamaly. Ózi ashýlanǵanda shyn keıpine enetin bolýy kerek; kógereńdep, julqynyp-julqynyp, tepsinip-tepsinip qoıady. Kózi baǵjańdaǵan sury qandaı jaman! Súıegi de iri eken. Jarty túıeniń etindeı bolyp, muny shyntaǵymen nuqyp-nuqyp qalǵanda búıirin túsire jazdaǵany. Ary qaraı salǵylassa, isti ýshyqtyryp, ózgelerdiń de júıkesine tıetinin sezgen Rústem endi úndemeı qutylýdy uıǵardy.

Álden ýaqytta «arpalys» ta aıaqtalyp, ishke engen. ­

— Ýh-h, — dedi ıyqqa ilgen qol sómkesin ústeliniń tartpasyna salyp jatyp.

Jańa ǵana shashtary dýdyrap, alqyn-julqyn, entige kirgender lezde ózgeripti. Qolma-qol kergip, kerbezdene qalatyndary da tańyrqatady. Bireýmen sóılesse de yńyranyp, áreń jaýap qatyp turǵandaryn baıqaısyń.

Záýlim ǵımarat ishinde ári-beri sabylyp júzdegen adam júr. Osylardyń bári ne bitiredi eken? Eldik múddege, Otanǵa tıgizetin záredeı paıdalary bar ma?

Jantalas saıabyrsyp, bólmesine kirip, syrt kıimin sheship, aınaǵa qarap shash tarap turǵan muny keıde osy suraq mazalaıdy. Oılap kórse, óziniń de tyndyryp, qıratyp júrgeni shamaly sıaqty. Kúndelikti kúıbeń. Qujat rásimdeıdi, jan-jaqqa túrli hattar daıarlaıdy. Olarǵa qol qoıǵyzyp, mór bastyrý úshin de ózge kabınetter aldynda sarylyp kezek kútedi. Tipti, bir sharýany qýzaý úshin eki-úsh kún júrýi de ǵajap emes. Basshylarynyń kóńilin tabýǵa tyrysady. Jetekshileri keıde maqtaıdy, keıde eskertý jasaıdy.

Sol «dert» birtindep buǵan da juǵypty. Bul da qol astyndaǵy eki-úsh adamǵa úıip-tógip tapsyrma beredi. Esep-qısaptaryn tekserip otyryp, arasynda daýys kóteretin kezi bolady. Áketip bara jatqan nemene «ashý» deseńizshi...

Áıtkenmen, óz-ózin sógýge onsha asyqpaıtynyn da ańdap qaldy. Sebebi, bólim bastyqtyǵyna deıingi jolda qanshama ter tógip, uıqy-kúlkiden, demalystan bas tartty emes pe. Senbi men jeksenbi kúnderi de jumysqa kelip, qaǵazdaryn burqyratyp, kompúterge shuqshıyp, eńbektenetin ádetti tastaı almady. Áýelde búgingi isti erteńge qaldyrmaıyn, tapsyrylǵan mindetti qalaıda artyǵymen atqaraıyn dep tyrmysatyn. Kele-kele keńsege bir soǵyp ketpese tura almaıtyn «keselge» shaldyqty. Áıtpese demalys kúnderi Rústemdi izdep jatqan eshkim joq.

Bul da qarapaıym aýyl balasy-tyn. Mektepte jaqsy oqydy. Qoǵamdyq jumystarǵa da belsene aralasatyn elgezek bolyp ósipti. Úıdegi jumysqa da úlgerip, kórshilerge qolǵabys jasap, júgirip júretin. Eresekterge de, qatarlastaryna da osy qasıetimen qadirli boldy. Ásirese shal, kempir jaqsy kórdi.

Aqsaqaldar jaǵy munyń elden erek kepter asyraıtyn áýestigine súısinip:

— Rústemniń aıryqsha meıirimdiligin kógershin ustaıtynynan-aq baıqaýǵa bolady ǵoı. Sol minezi bul balaǵa baq bolyp qonady áli, qara da tur, — dep otyratyn.

Toqsanynshy jyldardyń aıaǵy sheteldik kólik mingen adamdy sırek kezdestiretin ýaqyt edi.

Rústem dostarymen birge Ábdiǵalı aqsaqaldyń úıiniń janynda turǵan súlikteı qara «Toıoto» avtomashınasyna qatty tamsanyp, daýryǵa talqylasyp úıine qaıtqan. Kelse, ákesi men sheshesi shúńkildesip sháı iship otyr. Anasy:

— Ábdiǵalıdyń uly oblys ákimshiliginde isteıdi eken. Aqshany pishendep orady deıdi ǵoı ol jerde. Meniń de qulyndarym kúni erteń-aq erjetip sol ákimshiligińniń qaq tórinde otyrady áli. Til-kózim tasqa, meniń balamdy muǵalimderi de ylǵı maqtaıdy, — dedi buǵan sonsha mereılene qarap.

Buǵan ákesi de shyntaǵyndaǵy jastyǵyn arly-beri aýdarystyryp, arqalanyp qaldy:

— E, onda turǵan ne bar, aman bolsa odan da joǵary qyzmetterge iliger. Tek, áıteýir, eshkimniń ala jibin attamaı, memleket qazynasyna qol suqpaı, abyroımen júrse boldy emes pe! Laýazymyń da, kóligiń de — qoldyń kiri. Eń aldymen adamgershilikti, kisilik qasıetti joǵaltpaý kerek!

Budan soń ekeýi muny ortaǵa alyp alyp, áýlettiń keleshekte jetkizetin ortaq armandary týraly kópke deıin qaýqyldasty. Keremet bir kezder eken.

Sodan bastap, rasynda da, ákimshilikte eńbektensem degen maqsaty aıqyndala beripti.

Esep sabaqtaryna da júırik edi, mektepti bitire salysymen Astanaǵa kelip, ekonomıs mamandyǵy boıynsha oqýǵa tústi. Ony da jaqsy aıaqtaǵan. Biraq jumys tappaı, bir jyldan asa sendelip qaldy.

Birde nemere aǵasynyń úıinde bos jumys oryndaryn jarnamalaıtyn gazetti paraqtap jatyr edi, aǵaıy aýdandyq ákimdiktiń ekonomıka bólimine maman qajet ekenin aıtyp kelgen. ­

— Baıqaý jarıalapty. Tezirek sen de qujattaryńdy ótkiz, — dedi.

Jatpaı-turmaı daıyndalǵan. Alaıda joly bolmady. Komısıadan óte almady.

Araǵa ýaqyt salyp synaqqa jáne qatysqan. Bul joly álgi aǵasy bir tanys taýypty. Komısıa múshesiniń birine «syıaqy» berý kerek kórinedi.

Bastapqyda bul:

— Oıbaı, aǵa, ondaıdyń qajeti joq! Kerek emes. Qara jumys istesem de ashtan ólmespiz, — dep yrshyp túsken-di.

— Úndeme, — dedi aǵaıy. — Ákeńmen habarlasyp, sharýany yńǵaılap ta qoıdyq. Sen óz kásibińniń qyr-syryn bilseń jetkilikti emes pe. Álgindeı áreketke barmasaq, áńgime kópke sozylyp, júrip qalatyn túriń bar.

Uzamaı ákesi baıǵus bir qarasyn soıyp, tıisti qarjyny salyp jibergen. Bul ishteı qatty qynjylsa da, aǵasynyń degenine kónbeske amaly qalmapty.

Sodan bir kúni ákimdiktiń sý jańa jas mamany bolyp shyǵa keldi.

Jumysyn janyn sala atqarýǵa umtylatyn. Alǵyrlyqtyń, tıanaqtylyqtyń arqasy shyǵar, aqyryndap araǵa jyldar salyp, oblys ákimshiligine, odan Astanaǵa aýysqan...

Ýaqyt degeniń netken júrdek. Eki aralyqta on bes jylǵa jýyq ýaqyt zýlap óte shyǵypty. Árıne, ár tustarda erekshe este qalatyndaı qýanyshty sátter az bolǵan joq. Úılendi, ózi de áke atandy.

Qyzmet babynda aıaqtan shalý, aldaý men arbaý, syrtyńnan sóz tasý degendeı quıtyrqylyqtyń da birtalaıyn kórgen.

Áıteýir, ómirdiń óz «oıyn erejesi» bolatynyn túısindi. Osyǵan qalaıda baǵynýyń kerek. Sheginetin, ymyraǵa keletin kezderde ıkemdelip, qaırat kórsetetin tusta taıynbaý qajettigin bildi. Shydamǵa, sabyrǵa tóseldi.

Qajyǵan, muqalǵan, juqarǵan kezderdi de ótkeripti. Sondaıda «áı, qoıshy, qurysynshy bári!» dep qoldy bir siltep, betińmen kete almaısyń. Zıanyń bala-shaǵańa tıedi. Sen jibergen qateliktiń zalalyn, tipti, bir-eki býyn urpaǵyńnyń tartýy da ǵajap emes. Al olardyń taǵdyrymen oınaýǵa qaqyń bar ma...

Qandaı tekserýden de aman shyǵatyn. Alaıda qyzmet, qyzmet dep júrip, tabıǵı bolmysynan, adamı qalpynan birtindep ajyrap bara jatqanyn sezbeı qalǵandaı eken de. Galstýgin qylqyna taǵyp alyp, ózin óte bir qasań tártipke salyp tastaǵanyn keshirek uǵynǵandaı. Munyń zıany da jetip artylatyn sekildenedi.

Kabınetinde shaǵyn sháınegi bar. Sonyń baýyn tokqa tyǵyp, bólme esigin ishinen kilttedi de, ústel ústine gazet jaıyp, aýqattanýǵa kiristi. Kóz qıyǵymen saǵatqa qarasa, túski úzilistiń aıaqtalýyna áli de talaı ýaqyt bar eken.

Eki qolyn qaltasyna salyp, tunjyraǵan kúıi bólmeni ári-beri kezip, edáýir júrdi. Odan terezeden qarap, syrtty tamashalady. Bıikten «Nursaıa» aleıasy aıqyn kórinedi. Serýendep júrgen adam qarasy kóp. Alty aı qys bolatyn Astanaǵa da kóktem aıynyń kelgeni eske tústi. Balalaryn oınatyp júrgen erli-zaıyptylardy ańdap, «osy demalysta men de uldarymdy qydyrtamyn, — dep sheshken. — Álde solardy alyp Býrabaıǵa tartyp ketsem be eken?»

Balalarynyń sabaǵyna da mán bermepti. Jumys, jumys dep, úıdegi mindettiń bárin kelinsheginiń moınyna artyp qoıypty...

Qalǵan nandy selofan qaltaǵa salyp alyp, kabınetti jaýyp, tysqa shyqty. Kún maýjyrap tur. Kógershinder júrgen jerge jaqyndap, qolyndaǵy nan qıqymyn septi. Kishkene kúninen qusqumar bala keıin sol áýestigin de ábden umytypty-aý.

Kepterlerge jem shashyp otyryp, óziniń tamaqty úıden ákelip ishetin ádetiniń syryn qarajat únemdeý úshin de emes, bir mezgil jeke qalýdy, ońashada oılanyp-tolǵanýdy kókseýden týatynyn alǵash ret paıymdady.

Álden mezgilde óziniń qaptaǵan qus arasynda otyrǵanyn ańǵarǵan. Oınap júrgen jetkinshekter de bul kórinisti qyzyq kórip, úımeleı qalypty. Tań atpaı kelip, jumystan tún jarymynda shyǵatyn adam bir sát kóktem lebin, jaz juparyn ańsaıdy eken. Rústemniń alqymyna óksik tyǵylǵandaı boldy. Qarap otyrsa, ylǵı syrty kúlip turǵanymen, ishi qan jylaıtyn sátteri jıi kórinedi.

Tirshiliktiń qarapaıym ǵana rahatyn sezine almaýy qandaı ókinishti. Qyzmet qýamyn dep júrip, kisilik qasıetten jurdaı bolǵany qalaı? Aýylda óziniń tileýin tilep otyrǵan ata-ana, baýyrlaryna barmaǵaly, tipti, telefon arqyly tildespegeli de talaı ýaqyt ótipti. Joldastary da jýysýdy qoıǵan. Barys-kelisi azaıǵan soń aǵaıynmen de qarym-qatynas sıregen. Aralaspaǵannan keıin ýaqyt arany múldem sýytypty.

Jastaıynan ádebı shyǵarmalar oqýǵa qumar edi. Alaıda, keıingi áriptesteri odan da aınytty. Olardyń aıtýynsha, qazirgi zamanda kórkem ádebıettiń túk te paıdasy joq. Kerisinshe, «Tez baıý joldary», «Óz isińdi bastaý», «Bıznestiń qyr-syry» syndy taqyryptar áldeqaıda tıimdi. Al ádebı dúnıeni jaǵdaıyńdy tolyq jasap, shet elde demalyp jatqan kezde oqý kerek dep aqyl qosady. Bul da hal-ahýaldy rettep alaıyn dep qanshama kitap aldy. Oqyp ta jatyr. Biraq mol baılyq pen asqan dáýlettiń qarasy kórinbeıdi...

Keńsege qaıta kirgen soń da kóp tolǵandy.

Sonda, ózi, myńdaǵan adam joǵary laýazymdy qyzmetke, bılik pen mansapqa ne úshin umtylady? Maqsat ne? Árıne, mol dáýlet, baqýatty turmys kim-kimdi de qyzyqtyrady. Biraq ólermendiktiń de óz zańdylyǵy bar shyǵar. Mysaly, bul jumysyna úıinen tamaq tasyp, aqsha únemdep júrse de aılyǵy birde jetip, birde jetpeıdi. Ájesi marqum: «Tarylsań, odan ary taryǵa beresiń» deýshi edi. Teginde, sol sózdiń jany bar eken.

Kezinde qarapaıym maman bolyp júrip, «kókeleriniń» kómegi arqyly bir kúnde jaýapty hatshylyqqa joǵarylaǵan ózinen eresekteý áriptesiniń áreketin umytpaıdy. Sonda ózin qoıarǵa jer tappaǵan ol: «Qyzmet degen shynynda qyzyq eken, á, qyzmet degen qyzyq eken» deı berip edi. Erteńine-aq kúrt ózgerdi. Ine-jipten jańa shyqqandaı syqıa kıinip, oqtaý jutqandaı siresip kelgen ol tań atpaı ǵımarat ishin azan-qazan qylyp, eden jýatyn áıelge zirkildep, ursyp turdy. Sony kórip tań qalǵany. Óte jýas, qoı aýzynan shóp almaıtyn bıazy adamnyń bir-aq sátte basqa janǵa aınalǵany qaıran qaldyrǵan. Endi oılasa, qazir óziniń de sodan eshbir aıyrmasy bar ma?

Keıde osy jerde tabysqan keıbir áriptesteri sıaqty «aǵa» jaǵalap, qazirgimnen de úlken qyzmetterge umtylsam, qoldan kelip turǵanda kóldeneń tabystyń retin taýyp, paıdaǵa kenelsem dep te oılaıtyn-dy. Biraq ákesiniń «eshkimniń ala jibin attama, el rızyǵyna qol salma, adal bol» degen sózi sanasyna myqtap bekipti...

Rústem qoıyndápterin ashyp, qalamyn qolyna aldy. Aldaǵy jumys kestesin qaǵazǵa túsirip qoıý da jas maman kúninen kele jatqan ádeti edi. Eń aldymen ata-anasyna telefon soǵyp, apta aıaǵynda balalaryn qydyrtýdy, baıaǵy jas shaqtaǵydaı áıelimen qolustasyp kınoǵa barýdy túıdi. Sóıtip, bul joly tuńǵysh ret jumystyń emes, «usaq-túıek» tirliktiń josparyn túzýdi uıǵarǵan. Osylaısha on bes jyl boıy ábden beıimdelgen ómir-saltyna ózgeris engizbekshi.

İsti neden bastasam eken dep terezege telmirip otyrdy. Kenet aldyndaǵy telefon shyryly selk etkizgen.

— Alo, Rústem Turarovıch, sizdi bastyq shaqyryp jatyr.

— A, jaqsy. Qazir... Qazir kelem...

Mekeme basshysy muny shuǵyl túrde eki aptalyq issaparǵa jóneltý týraly sheshim qabyldapty.

Ol asyǵa basyp, avtoturaqtaǵy qaptaǵan kólikter arasyn qaq jaryp, úıine qaraı dedektep bara jatty. Tezirek kıim aýystyryp, qajetti zattaryn alyp, jolǵa shyǵýy kerek.

Al álgi tátti qıaly men josparlarynyń bári jaıyna qaldy.

Áı, bul shyrǵalań ǵumyry bitpeıdi-aý.

---