InfoHub Logo

Shońaıdyń naǵashysy Sadyr, onyń ishinde Aldıar tarmaǵynan eken. Qabyrǵasy qatyp, ońy men solyn tanyǵan Shońaı endi naǵashy jurtyn izdep shyǵady. Ol kezde atpen júretin kez. Lepsiniń boıy ma, álde odan ári me, áıteýir eki-úsh kún jol júrip, qalyń jylqyny sýarý úshin qaýǵa tartyp jatqan jigitterge kezdesedi. Atyn sýaryp, ózi de shól basaıyn dese, jigitter:

— Baıdyń jylqysyn sýarýǵa ýaqytymyz jetpeı jatyr, sen tura tur, — deıdi. Jigitterdiń qaýǵa tartysyna kóńili tolmaǵan Shońaı:

— Jigitter, men atymdy sýarmaı-aq qoıaıyn. Qaýǵalaryńdy berińder, men tartaıyn, — deıdi. Sharshap, boldyryp turǵan jigitter:

— E, bul bir erikken jan bolar, tartsynshy, — dep bir jaǵy syltyńǵa buryp, qaýǵany usynady.

Beıtanys jolaýshynyń qaýǵa tartysy syltyń qylmaq bolǵan jigitterdiń ezýindegi kúlkilerin tez-aq tartsa kerek. Qarýly jigittiń qoly-qolyna juqpaıdy. Shyńyraýdyń deresinen tórt jigit qoldasyp ázer naýaǵa kóterip quıatyn qaýǵany bir ózi urshyqtaı úıirip áketedi. Sonymen, kúndelikti qas qaraıyp, ymyrt jabylǵanda sýarylyp bolatyn jylqy ekindi kezinde-aq sý iship, óriske shubyrady. Sodan jolaýshy jigit atyn sýaryp, ózi de shólin qandyryp, endi atta- naıyn dep turǵanda esik pen tórdeı atqa mingen, eki jaǵynda eki qoshametshisi bar bir alyp tulǵaly adam keledi. Ol kele jigitterge:

— Jylqylar sý iship boldy ma, qudyq  mańynda jylqy joq qoı, — deıdi. olar:

— Baıeke, jylqylar sý iship boldy, — deıdi.

— Áı, sender bul ýaqytta jylqy sýaryp bolmaýshy edińder ǵoı.., — deıdi alyp tulǵaly adam.

— Myna jolaýshy jigit qaýǵa tartysyp edi, qarýly eken, búgin jylqylar erte ishti, — deıdi jylqyshy jigitter.

Alyp tulǵaly adam Shońaıdyń betine bir qaraıdy da, at basyn buryp keıin qaıtady. Shońaı da atyna mine sala, alyp tulǵaly baıekeńniń artynan erip otyrady. Baı úıine túsken soń, ol da artynan ere kiredi. Ony qoshamettep, qurmettegen eshkim bolmaıdy.

Az-kem ýaqyttan soń baıǵa sýsyn ákeledi, sýsynnan Shońaıǵa da quıady. Shońaıdyń qımylyna kóz qıyǵyn salyp otyrǵan baı onyń qymyz siltesiniń de ózgelerden erekshe ekenin baıqaıdy. Ádetinshe sýsyn artynan et keledi. Jolaýshy jigittiń et jesi de, qarbytýy da erekshe eken. Qonaq kádesin jasap, Sho- ńaı dalaǵa shyqqan kezde baı úıde otyryp:

— Jańaǵy jigit kim? Sender jón suradyńdar ma, bir ereksheleý adam kórinedi ǵoı, — deıdi.

— Sizdiń artyńyzdan erip kelgenge, tanystaryńyzdyń biri shyǵar dedik, — deıdi otyrǵandar.

Atyn jaıǵap qaıta otyrǵan Shońaıdan otyrǵandar jón suraıdy. Sonda Shońaı:

— Men qaptaǵaıdyń ishindegi jumaı degen eldegi Qojamquldyń balasy — Shońaımyn,.. — dep sóz bastaıdy. Sol, sol-aq eken, eki kisige súıenip ázer kóteriletin baı ornynan ózi qarǵyp turyp:

— Táýbá, táýbá Alla taǵalaǵa, seni de kóretin kún bar eken ǵoı... Marqum ápkemnen qalǵan urpaq Shońaıym sen ekensiń ǵoı!..» dep ókirip jylap, Shońaıdy bas salypty. Naǵashy men jıeni osylaı tabysqan desedi.

Shońaıǵa naǵashysy aıryqsha qurmet, qoshamet kórsetedi. Tún ishinde tý baıtal aldyryp soıǵyzady. Osyndaı dýmannyń ústinde Shońaıdyń artynan qos atpen shabarman jetedi. Sóıtse, Bóribaı: «Elge jaý shapty, tez qaıtsyn!» — dep habar jiberipti. Shońaı qaıtýǵa jınalady. Naǵashysy bolsa:

— Jıenim, naǵashyńdy izdep kelgen ekensiń, endi qyryq serkeshińdi ala ket. Mal deseń, maldaı, zat deseń, zattaı dúnıe- múlik al, — deıdi ǵoı, baıaǵy. Sonda Shońaı:

— El shetine jaý shaýyp, el ishi dúrligip jatqanda meniń qyryq serkeshimdi túgendep júrgenim kelise me? Maǵan bir at bolsa jetedi, — deıdi. Shońaı naǵashysynan tapqanyn olja qyp, habarshylarmen birge qaıtyp ketedi.

Bul tusta el shetinde jaý shaýyp, el ishi dúrligip tursa kerek. Bóribaı jasaǵyn jaraqtap Shońaıdy jeke shaqyryp: «Al, jaýjúrek Shońaıym! Shorbolattaı beriktigińdi synar kez keldi. İrgedegi jońǵar el tynyshtyǵyn irkitteı iritip, túńilikti jelpildetken jeldeı tıip tur. Buryn shet jaǵalap júrýshi edi, endi tumandaı tutasyp el shetine basyp kirdi. urysqa Qaptaǵaı jasaǵyn bastap barasyń. Naızańdy qandap, aılańdy asyryp, jasaqtaǵy sarbazdardyń basyn aman alyp qaıt!» — dep, batasyn beredi.

Shońaı mataıdyń qaptaǵaı tarmaǵynan jasaǵyn basqaryp joryqqa attandy. Jasaqta Shońaımen birge tárbıesin kórgen Qara batyrdyń uly Tileke batyr da bolady. Jasynan urys ónerin meńgerip ósken sarbazdar jońǵardyń jasaǵyn bógep, urys sala júrip shekaradan yǵystyryp shyǵarady. Shońaı alǵashqy túsirgen oljasy — Kók qasqa aıǵyrdyń úıirin «Bóribaı sybaǵasy» dep atap, ustazy Bóribaıǵa attandyrady. El ishindegi «Bóribaı sybaǵasy» degen joralǵy sodan qalǵan eken degen sóz bar.

Oqýǵa keńes beremiz:

Jalańtós batyr

Elshibek batyr týraly

Aldıar batyr týraly

---