InfoHub Logo

Ertede Mámbetáli degen jigit bir kúni naǵashysynyń aýylyna qydyryp bara jatyp, jolshybaı shubaǵan kóshke kezdesedi. Mámbetáli kósh bastaýshy qarttan amandyq surasyp, óziniń betalys jolyn aıtady. Bular da sol baǵytqa qonys aýdaryp keledi eken. Biraz júrgen soń, kóshtiń jeteginde kele jatqan ala bıe qulyndaıdy. Sonda qart:

— Shyraǵym! Joldan qosylǵan qonaq ediń, myna bıe de dalada qulyndady, jolymyz bolar, saǵan bergen syıym bolsyn, — dep, shubar qulyndy Mámbetálige beripti. Mámbetáli jas qulyndy shapanyna orap, naǵashysynyń úıine alyp keledi de, az ǵana ýaqyt baǵyp, úıirge qosyp jiberedi.

Arada biraz jyldar ótkende Mámbetáliniń minip júrgen aty orǵa qulap mertigipti. Endi jaıaý qalǵan Mámbetáli naǵashysynyń jylqysyna kelip, tańdaǵan jylqysyna quryq salady. Biraq quryq burynnan ózine belgili kerbez toryǵa darymaı, shubardyń moınyna túse beredi. Aqyry Mámbetáli Shubar atty úıine ákelip úıretedi. Shubarmen ańǵa shyǵyp, talaı ret qasqyr, túlkilerdi soǵyp alady. Baıaǵy jolda týǵan qulyn bul kúndegi Shubar at, ony, árıne, Mámbetáli báıgege shabady dep oılamaıdy, jarystarǵa da qospaıdy.

Bir kúni kórshi aýylda toı bolyp, oǵan Mámbetáli de barady. Toıǵa shabatyn attardy kórip, «Shubardy da synaıynshy» degen oımen Mámbetáli júırikterdiń qataryna Shubardy baılap, ózi shetkeri turady. Báıgige qatysatyn sáıgúlikterdi kórýge kelge synshy:

— Osy jarystyń júldesin anaý turǵan shubar alady. Ózi kári at eken. Eń bolmasa, ólerimniń shaǵynda bir ret topqa túspedim-aý, dep turǵan sıaqty. Sol janýardyń janyn qınamaı-aq, baıraǵyn berińder, — deıdi.

Buryn birinshi oryn alyp dánikken, osy jolǵydan da úmitker bıler synshynyń bul aıtqanyn jaqtyrmaıdy. At aıdaýshy báıgige shabatyn sáıgúlikterdi bólek shyǵaryp, erteń tańda kómbeden jiberiletinin habarlaıdy. Mámbetáli sol jerden Esen degen balany Shubarǵa mingizip, topqa qosyp jiberedi.

Tańǵy salqynmen qaz-qatar jiberilgen attar ilgeri qaraı lap qoıǵanda, shubar eń sońynda qalady. Jol uzaǵan saıyn júırikterdiń aralary uzap, bir-birinen alshaqtaı túsedi. Arttaǵy Shubar biraz shapqan soń denesi qyzyp, baýyryn jaza bastaıdy. Aldyndaǵylardy birtindep qýyp jetip, ilgeri asa beredi. Osylaısha, Esen sońǵy qaraqshyǵa kelip: «Alda kim bar?» dep suraıdy.

— Birinshi bolyp bara jatqan Aqbaqaı men Qaraker jańa ǵana ótti, — deıdi qaraqshy.

Muny estigen Esen Shubarmen ilgeri umtylady. Qyzyp alǵan Shubar jer tanabyn qýyryp, Aqbaqaı men Qarakerdi ilezde qýyp jetedi. Biraz tizginin tejep, qatarlasa shaýyp, el qarasy kóringen shamada Shubar jeke alǵa shyǵyp, quldyraı jóneledi. Sóıtip, Aqbaqaı men Qarakerden bir tóbe uzap alǵa ketedi. Attardyń kelýin asyǵa kútken halyq kóz ushynan kóringen jalǵyz qarany: «mynaý kele jatqan, buryn jarystyń aldyn bermeıtin Aqbaqaı ǵoı» dep turǵanda, shubar at bolyp shyǵady.

Shubardyń birinshi kelgenine synshydan basqa adam senbeıdi. Ásirese, Aqbaqaıdyń ıesi, bı:

— Shubar kómbege barmaı, joldan qosylǵan, sondyqtan báıgi meniki, — dep jeńistik bermeı turǵanda at aıdaýshy keledi. Halyq ony ortaǵa alyp: «Shubar atty kómbeden kórdiń be?» — dep suraıdy. Sonda at aıdaýshy:

— Barlyq at birge ketkende shubar eń sońynda qalyp qoıǵan edi, — deıdi. Munan soń ylajy qalmaǵan bıler shubar attyń báıgisine qarsylyq ete almaıdy. Mámbetáli báıgini alyp Esenge beredi de, ózi úıine qaıtady. Sol shubar attyń shabysyna jınalǵan el razy bolady. Ásirese osy jıynnyń ishinde bolǵan bir dombyrashy shubarǵa kóńili tolyp: «Qaranyń bir aty, bıdiń myń atyna turady», — dep, «Shubar at» kúıin shyǵarypty.

---