Sirińke ustaǵan qyz
Aıaz kúsheıip, qar jaýyp turdy. Kóshege qarańǵylyq túsip, birtindep qoıýlana berdi. Bul dál Jańa jyl aldyndaǵy kesh bolatyn. Osynaý sýyq pen qarańǵylyqqa qaramaı, bir jalańbas, jalańaıaq qyz bala kósheni boılap kele jatty. Iá, ol úıden týflı kıip shyqqan bolatyn. Biraq ol týflı aıaǵyna tym úlken bolǵandyqtan, kıip júrýine qolaısyz edi. Bul týflıdi onyń anasy kıip júretin. Zýlap ótip bara jatqan eki atshanadan qorqyp buryla qashamyn degende, týflıleri aıaǵynan sypyrylyp túsip qalǵan bolatyn. Bireýin qar astynan izdep taýyp alǵanymen ekinshisin taba almady. Osy kezde ekinshi syńaryn kóshede kele jatqan beıtanys balaqaı taýyp alyp: «Bolashaqta balalarym bolǵanda solarǵa taptyrmaıtyn besik bolady eken», — dep sóılep turdy da, qoltyǵyna qysyp zyta jónelgen bolatyn.
Sóıtip jalańaıaq qalǵan baıǵus qyz alǵa qaraı ilbip kele jatty. Qyzdyń aıaqtary sýyqtan qyzara dombyǵyp, kógerip ketti. Qyzdyń eski aljapqyshynyń qaltasynda birneshe qorap sireńke bar edi. Sonyń bir qorabyn ol qolyna ustap alypty. Kúni boıy odan eshkim bir de bir qorap sirińke satyp alǵan joq edi. Saýdadan soqyr tıyn da túspedi. Ashtyqtan buralyp, ábden jaýraǵan qyz alǵa qaraı júre berdi, júre berdi. Baıǵus qyzǵa qaraýdyń ózi aıanyshty edi! Qar ulpalary onyń tolqyndanǵan ádemi aq sary shashyna qapalaqtaı qonyp jatty. Biraq onyń bul sulýlyqty ańǵarýǵa shamasy joq edi. Barlyq úıdiń terezesinen jarqyraı sáýle tógilip tur. Qýyrylǵan qaz etiniń tátti ıisi kósheni kerneıdi. «Búgin Jańa jyl aldyndaǵy kesh edi ǵoı», — dep oılady qyz bala.
Aqyry ol bir úıdiń qýysyndaǵy buryshqa kelip otyrdy. Az da bolsa jylynyp alý úshin ıyǵyn búristirip, tizesin búgip aıaǵyn qymtady. Biraq qaıdan jylynsyn, burynǵydan da jaýraı bastady. Qyz bala úıge barýǵa qoryqty. Bir de bir qorap sirińke satpaǵandyqtan, úıge barsa ákesi muny jazalaıdy ǵoı! Iá, barǵanymen úıiniń de jyp-jyly bolyp turǵany shamaly edi. Tek bas qalqa bolatyn shatyr ǵana. Búkil sańylaýlar men tesikterdi sabanmen, shúberekpen bitegensymaq bolǵan úıdiń ishin sýyq jel keýleı tintip gýildeıdi.
Qyzdyń qoly múlde qatyp qaldy. ÝH, bir tal sirińke jaqsa qoly jylynyp qalar edi ǵoı. Eger qyz bala qoraptan sirińkeniń bir talyn sýyryp ala alsa, ony qoraptyń qabyrǵasyna shyrt etkizip súıkep jiberip tutatsa, saýsaqtary jylynyp keter edi! Aqyry ol qaltyraı tyrmysyp júrip qoraptan bir tal sirińkeni aldy. Shyrt! Sirińke shytyrlap baryp lap etti. Qyz bala otty jelden alaqanymen qalqalaǵan kezde, sirińkeniń jalyny sondaı jyly da jaryq boldy. Qyz balaǵa óziniń aldynda sham janyp turǵandaı elestedi. Bul sham qyzǵa bir túrli tańǵajaıyp bolyp kórindi: ol ózin beıne bir mys sıraqtary men qaqpaǵy jarqyraǵan úlken temir peshtiń aldynda otyrǵandaı sezindi. Sirińkeden jalyn mazdaǵan kezde qyz bala bir sátke bolsa da jylynǵandaı boldy! Ol aıaǵyn sozǵan kezde ... ot sónip qaldy. Pesh te kózden ǵaıyp boldy. Qyzdyń qolynda janyp bitken sirińkeniń tuqyly ǵana qalǵan edi.
Qyz bala sirińkeniń taǵy bir talyn tutatty. Sirińke mazdap janǵan qalpy, jaryǵy dál qabyrǵaǵa tústi. Qabyrǵa kenetten beıne torǵyn tárizdi móp-móldir bolyp kórindi. Qyz bala appaq jıekpen kómkerilgen, ústine qymbat farfor ydys turǵan, ishine qaraórik pen alma salyp qýyrylǵan qaz eti qoıylǵan dastarqany bar bólmeni túgeldeı kórgendeı boldy. Bólmeden qandaı ádemi ıis ańqyp tur deseńizshi! Qyzyq bolǵanda, arqasyna shanyshqy men pyshaq suǵylǵan qazdyń eti kenet ústelden sekirip túsip, teńsele basyp, týra qyzǵa qaraı júgirip kele jatqandaı boldy. Osy kezde sirińke taly taýsylyp sónip ketti. Qyz bala aldyǵa qaraǵanda, sup-sýyq, qalyń qabyrǵa ǵana turǵan edi.
Ol taǵy bir sirińkeni jaqqan kezde ózin keremet úlken shyrshanyń túbinde turǵandaı elestetti. Bul qyz balanyń dinı rásim kezinde áldebir baı kópes úıiniń terezesine úńilip qaraǵanda kórgen shyrshadan áldeqaıda bıik, áldeqaıda ásem bezendirilgen eken. Shyrsha butaqtarynda myńdaǵan shamshyraqtar janyp tur. Al butaqtyń jasyl japyraqtary arasynan alabajaq sýretter kórinedi. Qyz bala bul sýretterdi erterekte dúkenniń terezelerinen kórgen. Qyz bala eki qolyn birdeı shyrshaǵa sozǵan kezde, sirińke sónip qaldy. Ot ushqyndary joǵary qaraı birtindep kóterile-kóterilip barp aspandaǵy jaryq juldyzdarǵa aınalyp ketti. Olardyń biri kenet aspanda artynan uzynda jaryq iz tastaı aǵyp qulap tústi.
— Ánekı, bireý ómirden ótken bolar! — dep oılady qyz bala. Bul qyzdyń osy ómirde bar ekendigine qýanatyn jalǵyz adam bolǵan marqum ájesi muny: «Aspannan áldebir juldyz aǵyp túsip jatsa, áldekimniń jany Qudaıǵa qaraı ushyp barady», — dep túsindiretin edi.
Qyz bala qoraptyń qabyrǵasyna taǵy bir sirińkeni súıkedi. Appaq jaryq búkil keńistikti jap-jaryq qyldy. Sol kezde qyz balanyń aldynda aınaladaǵynyń bári jaınap-jarqyrap kórindi. Óte bir jap-jaryq, jalt-jult etken ǵajaıyptar arasynan ol óziniń meıirimdi momaqan, alaqany aıaly, súıikti ájesin kórdi.
— Ájetaı! — dep aıqaı saldy, qyz bala: — Meni ózińmen birge ala ketshi! Sirińke sóne bere, jyly pesh, keremet dámdi qýyrylǵan qazdyń eti men ásem de bıik shyrsha sıaqty seniń de kózden ǵaıyp bolaryńdy men jaqsy bilemin!
Osylaı oılaǵan qyz bala ájesin jibermeı toqtata turý úshin qolynda qalǵan barlyq sirińkeni asyǵys shyrtyldatyp jaǵa berdi. Sirińkeler de dál kúndizgideı jaryq shashyp, óte bir ashyq jalynmen jarqyraı jalyndap jatty. Qyz bala ájesin eshqashan dál osyndaı sulý, osyndaı sán-saltanatty qalpynda kórmegen eken! Ol qyzdyń qolynan ustady. Ekeýi qol ustasqan qalpy jaınaı jarqyrap, onda eshqandaı sýyq ta, qorqynysh ta bolmaıtyn sonaý bıikke, Qudaıǵa qaraı usha jóneldi!
Ernindegi jymıǵan kúlki arylyp ta úlgermegen alqyzyl betti qyz bala qaqaǵan aıazdy tańǵy sýyqta úıdiń buryshynda, óli kúıde áli otyr edi. Qyz bala eski jyldyń sońǵy keshinde úsip óldi. Kishkentaı múrdege jańa jylda shyqqan kúniniń sáýlesi tústi. Qyz bala qolyna sirińke ustaǵan qalpy jan tapsyrypty. Bir qorabyn túgelge jýyq jaǵyp úlgeripti.
— Baıǵus qyz jylynbaq bolǵan shyǵar-aý, shamasy! — desti muny kórgen adamdar.
Biraq onyń óler aldynda ne kórgenin, qandaı qýanyshpen jańa jylda ájesimen birge aspanǵa jadyraı kóterilip ketkenin eshkim de sezip bilgen joq edi.
Aıaz kúsheıip, qar jaýyp turdy. Kóshege qarańǵylyq túsip, birtindep qoıýlana berdi. Bul dál Jańa jyl aldyndaǵy kesh bolatyn. Osynaý sýyq pen qarańǵylyqqa qaramaı, bir jalańbas, jalańaıaq qyz bala kósheni boılap kele jatty. Iá, ol úıden týflı kıip shyqqan bolatyn. Biraq ol týflı aıaǵyna tym úlken bolǵandyqtan, kıip júrýine qolaısyz edi. Bul týflıdi onyń anasy kıip júretin. Zýlap ótip bara jatqan eki atshanadan qorqyp buryla qashamyn degende, týflıleri aıaǵynan sypyrylyp túsip qalǵan bolatyn. Bireýin qar astynan izdep taýyp alǵanymen ekinshisin taba almady. Osy kezde ekinshi syńaryn kóshede kele jatqan beıtanys balaqaı taýyp alyp: «Bolashaqta balalarym bolǵanda solarǵa taptyrmaıtyn besik bolady eken», - dep sóılep turdy da, qoltyǵyna qysyp zyta jónelgen bolatyn.
Sóıtip jalańaıaq qalǵan baıǵus qyz alǵa qaraı ilbip kele jatty. Qyzdyń aıaqtary sýyqtan qyzara dombyǵyp, kógerip ketti. Qyzdyń eski aljapqyshynyń qaltasynda birneshe qorap sireńke bar edi. Sonyń bir qorabyn ol qolyna ustap alypty. Kúni boıy odan eshkim bir de bir qorap sirińke satyp alǵan joq edi. Saýdadan soqyr tıyn da túspedi. Ashtyqtan buralyp, ábden jaýraǵan qyz alǵa qaraı júre berdi, júre berdi. Baıǵus qyzǵa qaraýdyń ózi aıanyshty edi! Qar ulpalary onyń tolqyndanǵan ádemi aq sary shashyna qapalaqtaı qonyp jatty. Biraq onyń bul sulýlyqty ańǵarýǵa shamasy joq edi. Barlyq úıdiń terezesinen jarqyraı sáýle tógilip tur. Qýyrylǵan qaz etiniń tátti ıisi kósheni kerneıdi. «Búgin Jańa jyl aldyndaǵy kesh edi ǵoı», - dep oılady qyz bala.
Aqyry ol bir úıdiń qýysyndaǵy buryshqa kelip otyrdy. Az da bolsa jylynyp alý úshin ıyǵyn búristirip, tizesin búgip aıaǵyn qymtady. Biraq qaıdan jylynsyn, burynǵydan da jaýraı bastady. Qyz bala úıge barýǵa qoryqty. Bir de bir qorap sirińke satpaǵandyqtan, úıge barsa ákesi muny jazalaıdy ǵoı! Iá, barǵanymen úıiniń de jyp-jyly bolyp turǵany shamaly edi. Tek bas qalqa bolatyn shatyr ǵana. Búkil sańylaýlar men tesikterdi sabanmen, shúberekpen bitegensymaq bolǵan úıdiń ishin sýyq jel keýleı tintip gýildeıdi.
Qyzdyń qoly múlde qatyp qaldy. ÝH, bir tal sirińke jaqsa qoly jylynyp qalar edi ǵoı. Eger qyz bala qoraptan sirińkeniń bir talyn sýyryp ala alsa, ony qoraptyń qabyrǵasyna shyrt etkizip súıkep jiberip tutatsa, saýsaqtary jylynyp keter edi! Aqyry ol qaltyraı tyrmysyp júrip qoraptan bir tal sirińkeni aldy. Shyrt! Sirińke shytyrlap baryp lap etti. Qyz bala otty jelden alaqanymen qalqalaǵan kezde, sirińkeniń jalyny sondaı jyly da jaryq boldy. Qyz balaǵa óziniń aldynda sham janyp turǵandaı elestedi. Bul sham qyzǵa bir túrli tańǵajaıyp bolyp kórindi: ol ózin beıne bir mys sıraqtary men qaqpaǵy jarqyraǵan úlken temir peshtiń aldynda otyrǵandaı sezindi. Sirińkeden jalyn mazdaǵan kezde qyz bala bir sátke bolsa da jylynǵandaı boldy! Ol aıaǵyn sozǵan kezde ... ot sónip qaldy. Pesh te kózden ǵaıyp boldy. Qyzdyń qolynda janyp bitken sirińkeniń tuqyly ǵana qalǵan edi.
Qyz bala sirińkeniń taǵy bir talyn tutatty. Sirińke mazdap janǵan qalpy, jaryǵy dál qabyrǵaǵa tústi. Qabyrǵa kenetten beıne torǵyn tárizdi móp-móldir bolyp kórindi. Qyz bala appaq jıekpen kómkerilgen, ústine qymbat farfor ydys turǵan, ishine qaraórik pen alma salyp qýyrylǵan qaz eti qoıylǵan dastarqany bar bólmeni túgeldeı kórgendeı boldy. Bólmeden qandaı ádemi ıis ańqyp tur deseńizshi! Qyzyq bolǵanda, arqasyna shanyshqy men pyshaq suǵylǵan qazdyń eti kenet ústelden sekirip túsip, teńsele basyp, týra qyzǵa qaraı júgirip kele jatqandaı boldy. Osy kezde sirińke taly taýsylyp sónip ketti. Qyz bala aldyǵa qaraǵanda, sup-sýyq, qalyń qabyrǵa ǵana turǵan edi.
Ol taǵy bir sirińkeni jaqqan kezde ózin keremet úlken shyrshanyń túbinde turǵandaı elestetti. Bul qyz balanyń dinı rásim kezinde áldebir baı kópes úıiniń terezesine úńilip qaraǵanda kórgen shyrshadan áldeqaıda bıik, áldeqaıda ásem bezendirilgen eken. Shyrsha butaqtarynda myńdaǵan shamshyraqtar janyp tur. Al butaqtyń jasyl japyraqtary arasynan alabajaq sýretter kórinedi. Qyz bala bul sýretterdi erterekte dúkenniń terezelerinen kórgen. Qyz bala eki qolyn birdeı shyrshaǵa sozǵan kezde, sirińke sónip qaldy. Ot ushqyndary joǵary qaraı birtindep kóterile-kóterilip barp aspandaǵy jaryq juldyzdarǵa aınalyp ketti. Olardyń biri kenet aspanda artynan uzynda jaryq iz tastaı aǵyp qulap tústi.
- Ánekı, bireý ómirden ótken bolar! — dep oılady qyz bala. Bul qyzdyń osy ómirde bar ekendigine qýanatyn jalǵyz adam bolǵan marqum ájesi muny: «Aspannan áldebir juldyz aǵyp túsip jatsa, áldekimniń jany Qudaıǵa qaraı ushyp barady», - dep túsindiretin edi.
Qyz bala qoraptyń qabyrǵasyna taǵy bir sirińkeni súıkedi. Appaq jaryq búkil keńistikti jap-jaryq qyldy. Sol kezde qyz balanyń aldynda aınaladaǵynyń bári jaınap-jarqyrap kórindi. Óte bir jap-jaryq, jalt-jult etken ǵajaıyptar arasynan ol óziniń meıirimdi momaqan, alaqany aıaly, súıikti ájesin kórdi.
- Ájetaı! — dep aıqaı saldy, qyz bala: - Meni ózińmen birge ala ketshi! Sirińke sóne bere, jyly pesh, keremet dámdi qýyrylǵan qazdyń eti men ásem de bıik shyrsha sıaqty seniń de kózden ǵaıyp bolaryńdy men jaqsy bilemin!
Osylaı oılaǵan qyz bala ájesin jibermeı toqtata turý úshin qolynda qalǵan barlyq sirińkeni asyǵys shyrtyldatyp jaǵa berdi. Sirińkeler de dál kúndizgideı jaryq shashyp, óte bir ashyq jalynmen jarqyraı jalyndap jatty. Qyz bala ájesin eshqashan dál osyndaı sulý, osyndaı sán-saltanatty qalpynda kórmegen eken! Ol qyzdyń qolynan ustady. Ekeýi qol ustasqan qalpy jaınaı jarqyrap, onda eshqandaı sýyq ta, qorqynysh ta bolmaıtyn sonaý bıikke, Qudaıǵa qaraı usha jóneldi!
Ernindegi jymıǵan kúlki arylyp ta úlgermegen alqyzyl betti qyz bala qaqaǵan aıazdy tańǵy sýyqta úıdiń buryshynda, óli kúıde áli otyr edi. Qyz bala eski jyldyń sońǵy keshinde úsip óldi. Kishkentaı múrdege jańa jylda shyqqan kúniniń sáýlesi tústi. Qyz bala qolyna sirińke ustaǵan qalpy jan tapsyrypty. Bir qorabyn túgelge jýyq jaǵyp úlgeripti.
- Baıǵus qyz jylynbaq bolǵan shyǵar-aý, shamasy! — desti muny kórgen adamdar.
Biraq onyń óler aldynda ne kórgenin, qandaı qýanyshpen jańa jylda ájesimen birge aspanǵa jadyraı kóterilip ketkenn eshkim de sezip bilgen joq edi.
Materıaldy kóshirip jarıalaý úshin redaksıanyń nemese avtordyń jazbasha, aýyzsha ruqsaty qajet jáne «Ádebıet portalyna» gıpersilteme berilýi tıis. Avtorlyq quqyq saqtalmaǵan jaǵdaıda QR Avtorlyq quqyq jáne sabaqtas quqyqtar týraly zańymen qorǵalady. El. poshta: [email protected] 8 (7172) 79 82 06 (ishki — 112) © adebiportal.kz
https://adebiportal.kz/kz/news/view/gans_hristian_andersen_sirinke_ustagan_kiz__23559
Materıaldy kóshirip jarıalaý úshin redaksıanyń nemese avtordyń jazbasha, aýyzsha ruqsaty qajet jáne «Ádebıet portalyna» gıpersilteme berilýi tıis. Avtorlyq quqyq saqtalmaǵan jaǵdaıda QR Avtorlyq quqyq jáne sabaqtas quqyqtar týraly zańymen qorǵalady. El. poshta: [email protected] 8 (7172) 79 82 06 (ishki — 112) © adebiportal.kz
https://adebiportal.kz/kz/news/view/gans_hristian_andersen_sirinke_ustagan_kiz__23559
You Might Also Like
-
1970 jyldardyń birinshi jartysynda AQSH-tyń syrtqy saıasatynda mańyzdy alǵa jyljýlar boldy. Respýblıkandyq úkimet óziniń qyzmetiniń birinshi kúninen bastap mańyzdy mindetterdiń biri retinde el halqynyń...
-
2021 jyly 25-qyrkúıek Almaty qalasy ákimdigi Qoǵamdyq damý basqarmasy jáne Almaty qalalyq “Jas Otan” Jastar Qanatynyń qoldaýymen, "Volonterlar lıgasy" Qoǵamdyq qory jáne Almat...
