Sıqyrly monshaq úıirmesi (5 - 6 - 7 synyp qyz balalaryna arnalǵan)
Qaı iste de óner qoldan,
Ónerli adam jeńer bolǵan. (J. Balasaǵunı)
Mazmuny
İ. Túsinik hat....................................................... 4 - 5
İİ. Qaýipsizdik erejesi.......................................... 5 - 6
İİ. Baǵdarlama...................................................... 6 - 12
a. Baǵdarlamanyń bazalyq mazmuny...... 12 - 13
İİİ. Sabaq josparlarynyń úlgisi.................... 14 - 29
a. Sýmonshaqtan jasalatyn buıymdardy toqý joldary..... 30 - 35
IV. Qorytyndy.................................................... 36
V. Qosymsha........................................................ 37 - 38
Vİ. Paıdalanylǵan ádebıetter.......................... 39
Túsinik hat
Halyq ómirimen, turmysy tirshiligimen bite qaınasqan óner sheberleriniń qolynan shyqqan qolóner týyndylaryn halyqtyń ómirinen, turmysynan bólip qaraý múmkin emes. Qolóner buıymdaryna salynǵan túrli - tústi adamzat dúnıesiniń tabıǵatpen bite qaınasqan qarym - qatynasyn, bólinbes birligin kórýge bolady. Soǵan oraı ár eldiń, ár halyqtyń tarıhı damýyna, turmysyna, tabıǵat ereksheligi men estetıkalyq talǵamyna baılanysty qolóneri, ózindik ereksheligi men ár halyqtyń ómirinde óshpes iz qaldyryp otyrǵan. Qazirgi halyq talǵamyna saı ulttyq naqyshta jasalǵan qolóner buıymdaryn jurt kóńilinen shyǵatyn qolóner týyndylarymen tolyqtyryp, qamtamasyz etip otyrý - ýaqyt talaby. Qazaq ulttyq ónerin damytý qazirgi kezdegi kún tártibindegi birinshi másele. Sondyqtan, mektep oqýshylarynda bastaýysh synyptan bastap ulttyq buıymdardy jasaýǵa degen talpynysty qalyptastyrý kerek.
Bizdiń maqsatymyz oqýshylarǵa eńbek etý arqyly óz qabiletin damytyp, ata - babasynyń ulttyq dástúri men ónerin odan ári damytýǵa baǵyt berý. Soǵan baılanysty oqýshylardy úıirmege qatystyrý arqyly halqymyzdyń mádenı baı murasyn qadirlep, dástúrdi syılaýǵa, óz betimen jumystana otyryp, estetıkalyq talǵamdaryn qalyptastyrýǵa jol asha otyryp tárbıeleý.
Osyndaı ulttyq pedagogıkany nasıhattaý baǵytynda «Sıqyrly monshaq» úıirmesiniń baǵdarlamasy qurastyryldy. Bul 5 - 6 - 7 synyp oqýshylaryna arnalyp qurastyrylǵan 3jyldyq baǵdarlama.
Baǵdarlamany oqytýdaǵy maqsaty:
- oqýshylarǵa bıser týraly tolyq maǵlumat berý, oqýshylardyń monshaq toqýdaǵy bilimin júıelendirý, sheberlik deńgeıin arttyrý arqyly ásemdik pen sulýlyqtyń baǵalaı bilýge úıretý;
- oqýshylardyń jumysty oryndaǵandaǵy eriktiligin damytý, alǵan bilimderin óz betinshe qoldana bilýin qadaǵalaý, estetıkalyq talǵamyn qalyptastyrý, óz betinshe jumys isteý daǵdysyn qalyptastyryp, shyǵarmashylyq qabiletin damytý
- oqýshylardy osy óner túrimen qyzyqtyrý, uqyptylyqqa, eńbeksúıgishtikke, sulýlyqty qabyldaý sezimin oıatý, estetıkalyq talǵamdylyqqa tárbıeleý.
- oqýshylardy tózimdilikke, ádemilikke tárbıelep, estetıkalyq talǵamyn arttyrý.
- Balalarǵa halqymyzdyń qolóner mádenıeti men til mádenıeti baılyǵyn, etnografıalyq qazynalarymyzdyń dástúrli qorlaryn jınap, atadan balaǵa jalǵap, tarıhta qaldyrý;
Baǵdarlamanyń mindeti:
- Ulttyq qolóner negizine súıene otyryp, oqýshylardyń teorıalyq bilimderin shyǵarmashylyqpen ushtastyrý, iskerlik daǵdylaryn qalyptastyrý.
- Zaman talabyna saı bilim ala otyryp, qolóner buıymdaryn jasatyp, olardyń qazirgi alatyn ornyn kórsetý.
- Balalardy baıqaı bilýge, oılana bilýge, qıaldaýǵa, zattyń pishimin, qurylysyn aldyn ala jobalaı bilýge daǵdylandyrý.
- Oqýshynyń eńbekke degen shyǵarmashylyq kózqarasyn qalyptastyrý.
- Halyq dúnıesin toptastyryp, zaman talabyna saı túrlendire otyryp tutyný.
5 - synypta oqýshylar sýmonshaqtyń shyǵý tarıhy qajetti qural - jabdyqtarmen, toqý túrlerimen, ádisterimen, sýmonshaqtyń qoldanylýymen tanysady. Sonymen qatar sýmonshaqtan shaǵyn kádesyı buıymdaryn toqýdy úırenedi.
6 - synypta oqýshylar alqa, braslettiń jeńil túrlerin, kádesyılar toqýdy meńgeredi.
7 - synypta oqýshylar kúrdeli alqa, braslet túrlerin, sýmonshaqpen kesteleýdi, japsyrmalaýdy, iri monshaqtardan buıymdar jasaýdy meńgerip shyǵady.
Úıirme jumysynyń saǵat sany oqý josparyna sáıkes 34 saǵat, aptasyna 1 saǵat
Jańashyldyǵy:
Ózge halyqtar sıaqty, qazaqtyń da qolóner sheberligin úıretýde erte zamannan beri jıǵan - tergen mol tájirıbeleri bar. Óz urpaǵynyń «segiz qyrly, bir syrly» ónegeli, ónerli bolyp ósýin maqsat etken ata - anamyz óz boıyndaǵy bar asyl qasıetterin áldeneshe ǵasyrlar boıy urpaqtan urpaqqa jalǵastyryp, nasıhattap úıretip kelgen. «Sıqyrly monshaq» úıirmesi arqyly sol ónerdi jas urpaqtyń boıyna darytýdyń mańyzy zor.
Ózektiligi:
Búgingi jasóspirimderge bilim berýmen qatar, ulttyq dástúrde tárbıeleý – basty mindet. Onyń qaınar bulaǵy – halyqtyq pedagogıkasy. Úıirme sabaqtarynda halyqtyń baı tarıhı tájirıbesine súıene otyryp, jeke tulǵany eńbekke, eliniń ar - namysyn qorǵaýǵa baýlyp izgi adamgershilik qasıetterdi boıyna qalyptastyrý, oılaný qabiletin damytý, estetıkalyq tárbıe berý iske asyrylady. Halyq pedagogıkasy tásilderin mekteptegi oqý - tárbıe prosesinde júıeli qoldaný – keleshek urpaqty Otandy súıýge, adamgershilikke, ınabattylyqqa, ımandylyqqa, ultjandylyqqa tárbıeleýdiń, ǵylym men mádenıetke, ónerge baýlýdyń qaınar kózi.
Kútiletin nátıje:
• Qasıetti halyq tárbıesiniń úlken yqpaly men paıdasy jáne ulttyq tálimniń syry men ereksheligi týraly maǵlumat berý.
• Halyq qolónerin ıgerý arqyly oqýshyny eńbeksúıgishtikke, halqynyń tarıhyn bilip, mádenı murasyn qadirlep, dástúrin jalǵastyra bilýge tárbıeleý.
• Oqýshylardy ulttyq qolóner men salt - dástúrge jáne jańashyldyqqa baýlý;
• Qazaq halqynyń mádenıetin qasterleýge, mán - maǵynasyn tereń túsinip, durys baǵalaı bilýge úıretý;
• Oqýshynyń qolóner sabaǵyndaǵy sheberligin shyńdaý, bolashaq ómirge úıretý.
Praktıkalyq jumys kezinde saqtalatyn qaýipsizdik erejeleri
1. Qaıshyny joldasyńa úshkir ushymen berme
2. Qaıshyny arnaýly qobdıshaǵa saqtaý kerek.
3. Ineni jumys istegende oımaq kıgen durys
4. Ineni kıimge qystyrýǵa bolmaıdy.
5. Ineni tistep aýyzǵa salýǵa bolmaıdy.
6. Tot basqan ınemen jumys jasaýǵa bolmaıdy.
7. Monshaqtar shashylyp ketpes úshin olardy bólek jaıpaq ydystarda nemese qorapshalarda ustaǵan jón.
8. Bısermen buıym toqý kezinde bıserler domalap shashylyp ketpes úshin, bıserdi túkti matanyń ústine tókken durys
«Sıqyrly monshaq» úıirmesiniń 2014 - 2015 oqý jylyna arnalǵan taqyryptyq jospary
«Sıqyrly monshaq» úıirmesi
(5 - 6 - 7 synyp qyz balalaryna arnalǵan)
A. Taımanov atyndaǵy №34 mektep - gımnazıasynyń
tehnologıa páni muǵalimi Gýsmanova Móldir Maksımqyzy
Sıqyrly monshaq úıirmesi (5 - 6 - 7 synyp qyz balalaryna arnalǵan). júkteý
Ónerli adam jeńer bolǵan. (J. Balasaǵunı)
Mazmuny
İ. Túsinik hat....................................................... 4 - 5
İİ. Qaýipsizdik erejesi.......................................... 5 - 6
İİ. Baǵdarlama...................................................... 6 - 12
a. Baǵdarlamanyń bazalyq mazmuny...... 12 - 13
İİİ. Sabaq josparlarynyń úlgisi.................... 14 - 29
a. Sýmonshaqtan jasalatyn buıymdardy toqý joldary..... 30 - 35
IV. Qorytyndy.................................................... 36
V. Qosymsha........................................................ 37 - 38
Vİ. Paıdalanylǵan ádebıetter.......................... 39
Túsinik hat
Halyq ómirimen, turmysy tirshiligimen bite qaınasqan óner sheberleriniń qolynan shyqqan qolóner týyndylaryn halyqtyń ómirinen, turmysynan bólip qaraý múmkin emes. Qolóner buıymdaryna salynǵan túrli - tústi adamzat dúnıesiniń tabıǵatpen bite qaınasqan qarym - qatynasyn, bólinbes birligin kórýge bolady. Soǵan oraı ár eldiń, ár halyqtyń tarıhı damýyna, turmysyna, tabıǵat ereksheligi men estetıkalyq talǵamyna baılanysty qolóneri, ózindik ereksheligi men ár halyqtyń ómirinde óshpes iz qaldyryp otyrǵan. Qazirgi halyq talǵamyna saı ulttyq naqyshta jasalǵan qolóner buıymdaryn jurt kóńilinen shyǵatyn qolóner týyndylarymen tolyqtyryp, qamtamasyz etip otyrý - ýaqyt talaby. Qazaq ulttyq ónerin damytý qazirgi kezdegi kún tártibindegi birinshi másele. Sondyqtan, mektep oqýshylarynda bastaýysh synyptan bastap ulttyq buıymdardy jasaýǵa degen talpynysty qalyptastyrý kerek.
Bizdiń maqsatymyz oqýshylarǵa eńbek etý arqyly óz qabiletin damytyp, ata - babasynyń ulttyq dástúri men ónerin odan ári damytýǵa baǵyt berý. Soǵan baılanysty oqýshylardy úıirmege qatystyrý arqyly halqymyzdyń mádenı baı murasyn qadirlep, dástúrdi syılaýǵa, óz betimen jumystana otyryp, estetıkalyq talǵamdaryn qalyptastyrýǵa jol asha otyryp tárbıeleý.
Osyndaı ulttyq pedagogıkany nasıhattaý baǵytynda «Sıqyrly monshaq» úıirmesiniń baǵdarlamasy qurastyryldy. Bul 5 - 6 - 7 synyp oqýshylaryna arnalyp qurastyrylǵan 3jyldyq baǵdarlama.
Baǵdarlamany oqytýdaǵy maqsaty:
- oqýshylarǵa bıser týraly tolyq maǵlumat berý, oqýshylardyń monshaq toqýdaǵy bilimin júıelendirý, sheberlik deńgeıin arttyrý arqyly ásemdik pen sulýlyqtyń baǵalaı bilýge úıretý;
- oqýshylardyń jumysty oryndaǵandaǵy eriktiligin damytý, alǵan bilimderin óz betinshe qoldana bilýin qadaǵalaý, estetıkalyq talǵamyn qalyptastyrý, óz betinshe jumys isteý daǵdysyn qalyptastyryp, shyǵarmashylyq qabiletin damytý
- oqýshylardy osy óner túrimen qyzyqtyrý, uqyptylyqqa, eńbeksúıgishtikke, sulýlyqty qabyldaý sezimin oıatý, estetıkalyq talǵamdylyqqa tárbıeleý.
- oqýshylardy tózimdilikke, ádemilikke tárbıelep, estetıkalyq talǵamyn arttyrý.
- Balalarǵa halqymyzdyń qolóner mádenıeti men til mádenıeti baılyǵyn, etnografıalyq qazynalarymyzdyń dástúrli qorlaryn jınap, atadan balaǵa jalǵap, tarıhta qaldyrý;
Baǵdarlamanyń mindeti:
- Ulttyq qolóner negizine súıene otyryp, oqýshylardyń teorıalyq bilimderin shyǵarmashylyqpen ushtastyrý, iskerlik daǵdylaryn qalyptastyrý.
- Zaman talabyna saı bilim ala otyryp, qolóner buıymdaryn jasatyp, olardyń qazirgi alatyn ornyn kórsetý.
- Balalardy baıqaı bilýge, oılana bilýge, qıaldaýǵa, zattyń pishimin, qurylysyn aldyn ala jobalaı bilýge daǵdylandyrý.
- Oqýshynyń eńbekke degen shyǵarmashylyq kózqarasyn qalyptastyrý.
- Halyq dúnıesin toptastyryp, zaman talabyna saı túrlendire otyryp tutyný.
5 - synypta oqýshylar sýmonshaqtyń shyǵý tarıhy qajetti qural - jabdyqtarmen, toqý túrlerimen, ádisterimen, sýmonshaqtyń qoldanylýymen tanysady. Sonymen qatar sýmonshaqtan shaǵyn kádesyı buıymdaryn toqýdy úırenedi.
6 - synypta oqýshylar alqa, braslettiń jeńil túrlerin, kádesyılar toqýdy meńgeredi.
7 - synypta oqýshylar kúrdeli alqa, braslet túrlerin, sýmonshaqpen kesteleýdi, japsyrmalaýdy, iri monshaqtardan buıymdar jasaýdy meńgerip shyǵady.
Úıirme jumysynyń saǵat sany oqý josparyna sáıkes 34 saǵat, aptasyna 1 saǵat
Jańashyldyǵy:
Ózge halyqtar sıaqty, qazaqtyń da qolóner sheberligin úıretýde erte zamannan beri jıǵan - tergen mol tájirıbeleri bar. Óz urpaǵynyń «segiz qyrly, bir syrly» ónegeli, ónerli bolyp ósýin maqsat etken ata - anamyz óz boıyndaǵy bar asyl qasıetterin áldeneshe ǵasyrlar boıy urpaqtan urpaqqa jalǵastyryp, nasıhattap úıretip kelgen. «Sıqyrly monshaq» úıirmesi arqyly sol ónerdi jas urpaqtyń boıyna darytýdyń mańyzy zor.
Ózektiligi:
Búgingi jasóspirimderge bilim berýmen qatar, ulttyq dástúrde tárbıeleý – basty mindet. Onyń qaınar bulaǵy – halyqtyq pedagogıkasy. Úıirme sabaqtarynda halyqtyń baı tarıhı tájirıbesine súıene otyryp, jeke tulǵany eńbekke, eliniń ar - namysyn qorǵaýǵa baýlyp izgi adamgershilik qasıetterdi boıyna qalyptastyrý, oılaný qabiletin damytý, estetıkalyq tárbıe berý iske asyrylady. Halyq pedagogıkasy tásilderin mekteptegi oqý - tárbıe prosesinde júıeli qoldaný – keleshek urpaqty Otandy súıýge, adamgershilikke, ınabattylyqqa, ımandylyqqa, ultjandylyqqa tárbıeleýdiń, ǵylym men mádenıetke, ónerge baýlýdyń qaınar kózi.
Kútiletin nátıje:
• Qasıetti halyq tárbıesiniń úlken yqpaly men paıdasy jáne ulttyq tálimniń syry men ereksheligi týraly maǵlumat berý.
• Halyq qolónerin ıgerý arqyly oqýshyny eńbeksúıgishtikke, halqynyń tarıhyn bilip, mádenı murasyn qadirlep, dástúrin jalǵastyra bilýge tárbıeleý.
• Oqýshylardy ulttyq qolóner men salt - dástúrge jáne jańashyldyqqa baýlý;
• Qazaq halqynyń mádenıetin qasterleýge, mán - maǵynasyn tereń túsinip, durys baǵalaı bilýge úıretý;
• Oqýshynyń qolóner sabaǵyndaǵy sheberligin shyńdaý, bolashaq ómirge úıretý.
Praktıkalyq jumys kezinde saqtalatyn qaýipsizdik erejeleri
1. Qaıshyny joldasyńa úshkir ushymen berme
2. Qaıshyny arnaýly qobdıshaǵa saqtaý kerek.
3. Ineni jumys istegende oımaq kıgen durys
4. Ineni kıimge qystyrýǵa bolmaıdy.
5. Ineni tistep aýyzǵa salýǵa bolmaıdy.
6. Tot basqan ınemen jumys jasaýǵa bolmaıdy.
7. Monshaqtar shashylyp ketpes úshin olardy bólek jaıpaq ydystarda nemese qorapshalarda ustaǵan jón.
8. Bısermen buıym toqý kezinde bıserler domalap shashylyp ketpes úshin, bıserdi túkti matanyń ústine tókken durys
«Sıqyrly monshaq» úıirmesiniń 2014 - 2015 oqý jylyna arnalǵan taqyryptyq jospary
«Sıqyrly monshaq» úıirmesi
(5 - 6 - 7 synyp qyz balalaryna arnalǵan)
A. Taımanov atyndaǵy №34 mektep - gımnazıasynyń
tehnologıa páni muǵalimi Gýsmanova Móldir Maksımqyzy
Sıqyrly monshaq úıirmesi (5 - 6 - 7 synyp qyz balalaryna arnalǵan). júkteý
You Might Also Like
-
Qazaqstandaǵy Otbasy kúnine oraı ótkizgen «Otbasy – baqyt mekeni» atty Respýblıkalyq aptalyq aıasyndaǵy «Otbasy qundylyǵy – sarqylmas qazyna» taqyrybyndaǵy ashyq sharanyń baǵdarlamasy
