InfoHub Logo

Sary ala kúzdiń tamyljyǵan jaımashýaq kúni. Atasy bıyl besinshi synypta oqıtyn nemeresimen baq ishinde serýendep júrgen. Ájesiniń syrmaqqa salǵan oıý-órnegindeı san alýan túske boıanyp, kóz jaýyn ala qaz-qatar qaýlaı ósken aǵashtarǵa tandana zer salǵan Abzal kenet:

— Ata, myna qyzyqqa qarańyzshy, — dedi.

— E-e, ol ne qyzyq, balam?...Men eshqandaı qyzyq kórip turǵanym joq, — dep qýlana jymıǵan atasy onyń qasyna taıanǵan.

— Myna tal-terekterdi aıtam. Byltyr ǵana tip-tıtteı sekildi edi, endi boılary soraıyp, japyraqtary jaıylyp, aınalasyndaǵy shyrshalardy basyp ozyp ketipti. Taıap kelip qaramasań, shyrshalar tipti baıqalmaıdy da.

— Iá, balam, onyń ras. Qaraǵash, terek, úıeńki tez boı alatyn ósimtal aǵash. Al shyrsha, qaraǵaı, samyrsyn sekildi qylqan japyraqtylar óte baıyppen, baıaý ósedi.

— Sonda, terek, úıeńkiler úzdik oqýshylar da, shyrshalar nashar oqýshylar sıaqty bolǵany ma?

— Jo-oq, olaısha ekshep, baǵa berý jón bola qoımas, Ábeke (Salmaqty másele qozǵar kezde atasy muny osylaı ataıdy).

Keńkildeı kúlgen atasy tereń bir áńgime bastardaǵy ádetinshe  nemeresin arqasynan sıpaı qasyna alyp, jıektegi aǵash oryndyqqa jaıǵasty.

— Halqymyzda «Ásire qyzyl tez ońar» degen naqyl bar. «Shaban úırek buryn ushady» dep te jatady. Qyzyldy-jasyldy túrge enip, kóz jaýyn alyp turǵan myna teńge japyraqtarynan aıyrylǵan bul aǵashtar kúni erteń-aq bar kórkin joǵaltyp, soıdıyp shyǵa keledi. Sonda aınalasyna, bul tóńirekke máńgi jasyl reńimen jarqyraı óń berip, ári aýasyn tazartýǵa septigin tıgizetin de osy shyrshalar bolady áli. Ol qystyń qatal yzǵarynan da qoryqpaıdy. Boıy baıaý óskenimen, tózimdi, berik, qorshaǵan ortasy úshin paıdasy mol aǵash.

— Olaı bolsa... meniń teńeýim kerisinshe bolyp shyqqany ǵoı?... — dedi ushqarylaý oıynan yńǵaısyzdanǵan Abzal óz qatesin tezirek túzetkisi kelip.

— Dál solaı. Jalpy, bulardy adamǵa teńeýiń oryńdy-aq. Osy bolmysynda bular da tup-týra adamdar sıaqty.

— Sonda qalaı?...

— Adamdardyń ishinde de naǵyz azamattary jáne azamatsymaqtary bolady. Azamatsymaqtary, ıaǵnı ótirik azamat bolyp kózge túskisi keletinderi dál myna tal-terek sekildi únemi alǵa shyǵyp, oq boıy ozyńqy júredi. Barlyq jerde de birinshi bolýǵa tyrysady... jáne solaı bolady da.

— Al azamattary she?

— Al azamattary myna shyrshalar sıaqty jaıshylyqta kóp kózge shalyna bermeıdi. Jańaǵy azamatsymaqtardyń tasasynda eleýsiz bolyp júre berýi de múmkin. Olardyń almas qylyshtaı jarqyldap, kósh bastar sáti — qatal qys mezgili syndy el basyna kún týǵan syn saǵat. Mine, sondyqtan da olardyń tabıǵı jaratylysy myna jasyl shyrshalarǵa uqsas, qaıtpas, qaısar bolyp keledi.

— Abzal!

Atasy men nemeresiniń tátti áńgimelerin buzǵan Abzaldyń komandalas dostary eken.

— Kettik! Bol, tez! Búgin 6-shy synyppen oınaımyz, — dep, fýtbolǵa shaqyryp tur. Atasynyń sózine aınalyp otyryp baıqamasa kerek, árirektegi alańqaıǵa biraz bala jınalyp qalypty.

 — Bar, bara ǵoı, — dedi júzine qımastyqpen qıyla qaraǵan nemeresin arqasynan qaqqan atasy.

— Oınap qalyńdar. Qazir kún qysqa. Shamalydan keıin-aq qas qaraıa bastaıdy. Men de biraz boı jazyp qaıtaıyn. Keri qaıtarda soǵarmyn.

Ornynan jaılap kóterilgen atasy bir ońtaıy kelgende, nemeresine tek, tektilik jaıly da túsindirip, qulaǵyna quıyp qoıýdy oılap bara jatty. «Iá, jaratylys syrynyń qupıa kilti sol túp tamyr men tekte jatyr ǵoı!... Shyrsha, arsha degender de tamyryn tereńge jaıǵan tekti urpaq sekildi qasıetti aǵashtar qoı, jaryqtyq».

---