Sońǵy jańartý

(Ózgertilgen ýaqyty 4 kún buryn)
Uran

Alqam-salqam áreketteriniń saldarynan birsypyra jyl sansyraǵan qazaqtar birte-birte es jıyp, jaýǵa joıqyn qarsylyq kórsete bastaıdy. Qoqańdaǵan basqynshy jaýdy aýyzdyqtaýǵa shamasy bar ekenine senedi. Al Qabanbaı batyr bastaǵan qalyń qoldyń Ańyraqaı shaıqasynda oısyrata jeńýi dushpandy esinen tandyrady. Qalmaqtar budan ári qazaq jerinde taban tirep qarsylasa almaı, jan saýǵalaı qashady. Sol betterimen bosyp, Alataý bókterlerin saǵalasa da, pana tappaıdy. Josyp kelip, Toraıǵyr taýyna arqa tiregenmen, Kókpek dalasynda taǵy da kúıreıdi. Qaldyǵy Qarqara men Qumtekeı ańǵary men Myńjylqy alqabyn bos tastaıdy da, İlebasyn asyp, qarasyn batyrady. Jaýdy óksheleı qýǵan Hankeldi, Naýryzbaı batyrlar Táńir taýynyń tóri Juldyz jotasynan asyryp, Turpan oıpatyna qulatyp jiberedi.

El jaımashýaq ómirge qadam basady. Qatqan qabaq ashylyp, jotalarynyń qurys-tyrysy jazylady. Malyn órgizip, shalǵyny jaıqalǵan keń jaılaýdyń salqyn samalyna mańdaı tosyp jelpinisedi. Osyndaı yrǵynshylyq kezde alaman báıge ótkizip, kóńildi kóterý úshin jan-jaqqa jar salynady. Naǵyz tulparlar batyrlardyń da jan serigi emes pe! Qalmaqtardyń eńsesin basqan qazaq batyrlary sáıgúlik attaryn baptap, uly báıgege alyp keledi.

Báıgege qosylǵan birneshe júz sáıgúlikter sáske túste túpke aıdalady. Qalyń qaýym tóbe basynda top-tobymen áńgime-dúken quryp otyrady. Tús aýyp, ekinti shamasynda kóz ushynan attardyń tizbektelgen sulbasy kórinedi. Ásirese bir baran qalyń toptan arqan boıy ozyp, jalǵyz buldyrap keledi. Qalyń jurt qoparyla túregelip, qadala qarasady. Sórege jaqyndaǵanda dara kele jatqan sáıgúlik Hankeldi batyrdyń ker aty ekenin tanıdy. At ústindegi qarshadaı bala: «Raıymbek! Raıymbek!» dep urandaıdy. Buǵan jurt ań-tań. Buryn estimegen uran. Bul kim ózi?

Sóıtse, Hankeldi batyrdyń báıge atyna minip shapqan nemeresi óziniń atyn ózi uran qyp shaqyrǵan eken.

— Qarshadaı balanyń bulaı uran shaqyrǵany nesi, bilmestigi me? — dep abyrjıdy jurt. Báıge attarǵa toqtam aıtýǵa tıis

Álmerek abyz da oılanyp qalady. Hankeldi batyrdy qorshap, yzalana japaqtap turǵandarǵa qarap abyz:

— Bul balaǵa eshkim tıispesin, ózim sóılesemin, — dep, bul qylyqty teris yrymǵa jorýshylardy tyıyp tastaıdy.

Báıge attar kelip bolyp, abyr-sabyr basylǵannan keıin Álmerek abyz albyrt Raıymbekti erkelete mańdaıynan ıiskeıdi. Sodan keıin:

— Balam, sen nege óz atyńdy uran qyp shaqyrdyń? — dep suraıdy. Raıymbek jasqanbaı jaýap beredi:

— Er jetken soń, batyr atanyp, elime uran bolsam dep armandaǵanym ǵoı, ata!

Ójet balanyń alma beti albyrap, kózinen ushqyn shashyraıdy. Álmerek abyz armanshyl balanyń tapqyrlyǵyna súısinedi.

— Balam, tileýiń haq, Qudaı qoldasyn! Jaýyń daýsyńnyń jańǵyryǵynan jasqanyp, jer jastansyn! Aıbaryń artyp, jaratqan jar bolsyn! Tóbeńe nur úıilip, mańdaıyńdy kún súısin!

Álmerek babanyń aq batasyn ójet balaǵa súısingen el de qoldaıdy qol jaıyp.

Sol Raıymbek erjetken soń jaýyna des bermegen aıbyndy batyr atanady. Aıbaty arystandaı dáýirleıdi. Talaı qıankeski shaıqastarda jaýyn qan qustyrǵan batyr keıin kele búkil alban eliniń uranyna aınalady.


You Might Also Like

Jańalyqtar

Jarnama