InfoHub Logo

Qyzdy alyp menshikti quly kóretin er azamattarymyz qyz ataýlysyn syılaý bylaı tursyn qurmettin ózin tanytpaýy duryspa?

Mamandardyn kóbi áıel adamyn basynan-aq ózin-ózi syılatyp úıretý kerek deıdi? Al er azamattarymyzǵa kelgendeshe?

Jánede bundaı jaǵdaılar qyz balasynyn bolashaǵyna degen úlken qorqynyshyn ákelip, karera qýyp ketýine birden-bir sebep eken. Bundaı máselelerdin álide qolǵa alynbaýy qoǵamnyn buǵan jaı kózben qaraýyna ákeletini sózsiz.

2021 jyldyń statısıkany alatyn bolsaq Atyraý oblysynda 121 sandy mólsherinde zorlyq qylmystary ańyqtalǵan. Onyń ishinde 54% áıelder bolsa 6% balalar oqıǵalary. Paıyzdyq áıelder máselelri:turmystyq zorlyq-zombylyq jáne jynystyq zorlaýlar ekeni ańyqtalǵan. Tipti bul jaǵdaılardyń únsiz qurbandaryn aıtyp ketpesek múldem bolmas sebebi bunyn sońy óz-ózine qol jumsaýmen aıaqtalǵandar.

2019 jyly Qazaqstanda bundaı másele aýyr qylmystan ortasha qylmysqa aýysýyna jarlyq bolǵan edi. Sol sebepten qazir zorlaý máselesimen túsken qylmyskerlerge shamamen aıyppul salsa, al keıbireýlerine 7 táýlikke torǵa qamap ýaqyt ótkesin qylmyskerlerdi qoǵamǵa oraltady. Bundaı jaǵdaılardan qylmyskerlerdin jaqsy jolǵa ózgerýine biri sense, biri senbesi anyq.

Osy aıtylǵan jumysymnyn bir dáıegi retinde elimizdin batyr qyzy sebebi esh ýaıymsyz jelige osyndaı kúıdi bastan ótkizýi týraly oıyn jazady. "Zamandastarymen jańa jyldy birge atap ótemiz dep keshki oıyn-saýyqqa shyqqan Móldir sol kúndi sanasynan óshire almaıdy. Bir synypta oqyǵan qatarlas jigit tań ata syrtqa shyǵaryp, kóligine otyrǵyzady. Tilge kelmesten tapa bas salǵan. Onyń qalamaıtyndyǵyna, kóz jasyna qaramapty. Jantalasqan Móldir jan daýsy shyqsada ony qutqarýǵa jan balasy kelmegen. Aram oıyn iske asyrǵan jigit ony sol avtokólikte úıine deıin aparyp salady. Bul oqıǵadan keıin Móldir syrtqa shyǵyp, kópshilikpen aralasýdy qoıady. Otbasy men týystary onyń minezinin kúrt ózgergenin baıqap jas ereksheligindegi ótpeli kezeńmen baılanystyrady. Alaıda anasy bir jamandyqtyn bolǵanyn sezedi.

- Men ol ýaqytta ózimdi jek kórdim. Sol keshte syrtqa shyqqanym úshin ózimdi kópke deıin aıyptap keldim. Bizdiń qazaqtyń «Tana kózin súzbese, buqa jibin úzbeıdi» degen jaman bir támsili bar ǵoı. Bul sóz kimniń sandyraǵy ekenin bilmeımin. Dese de, men ol jigitke eshqashan kóńilim bolǵan emes. Óıtkeni bizdin ata-analarymyz bir-birine dostar edi. Al artyq qıqan-sıqanym bolmady. Bul oqıǵany eshkimge aıtpaı ishteı jep júrdim. Biraq anam seziktenip, kózime tike qaraǵanda jer shuqylap qalatynmyn. Quddy bul masqarany meniń ózim jasaǵandaı sezindim". - DEIDİ OL. Tipti Baıan Esentaevanyń qazirgi "Baqyt" kınosynda da osy otbasyndaǵy zorlyq-zombylyq pen jemqorlyqty áserletip jetkizedi.

Qazaq qyzdarynyń kóbisi zorlyq zombylyqty basynan ótkergen jaǵdaıda osyndaı tujyrymǵa keledi. Qazaq ultynyń qyryq jerden tıyp áýret jerlerin japqyzyp ar-ojdan men namysty birinshi orynǵa qoıdyrtatyn bul mentalıteti arýlarymyzdyń únsiz qalýyna sebep!!! 

Izǵalıeva Sabına

---