Sońǵy jańartý

(Ózgertilgen ýaqyty 5 kún buryn)
Tań qalarlyq shyndyq: DNK

Ataqty ateıs fılosof, profesor aǵylshyn Antonı Flú 54 jyl merzim ishinde ózi sabaq beretin Oksford, Aberdın, Kıle jáne Rıdıng ýnıversıtetteri men kóptegen Amerıka men Kanadadaǵy ýnıversıtetterde pikir talastar, dáristeri jáne maqalalary, kitaptary arqyly ateızmdi dáriptedi. Biraq, Flú ótken kúnderde bul pikirinen bas tartqanyn jáne álemniń jaratylýy qudiretin moıyndaǵanyn aıtty. Flú ómirdiń negizgi tamyrynyń sanaly joba ekenin kórip, 66 jyl boıy qoldaǵan ateısik kózqarasynyń quldyraǵan fılosofıa ekenin qabyldady:

«Bıologtardyń DNK zertteýleri ómir úshin qajetti retteýlerdiń kompleksin anyqtap, tirshiliktiń negizinde sana bar bolýy kerektigin kórsetti. Alǵashqy jandy nárseniń jansyz nárseden jetilgendigin jáne qalyptan tys bir jandyǵa aınalǵany týraly pikirdiń orynsyzdyǵyna naqty túrde kelistim. Árıne, adamdarǵa yqpal ettim, osy turǵydan tıgizgen zıanymdy joıǵym keledi jáne buǵan kúsh salamyn» (2005 j).

Flúdiń óz pikirin ózgertýine sebep retinde kórsetken DNK zertteýleri shynynda da jaratylysqa qatysty keremet shyndyqtardy ortaǵa qoıady. DNK molekýasynyń spıráldi qurylymy, genetıkalyq kodqa ıe bolýy, kezdeısoqtyqty teriske shyǵaratyn nýkleoıd tizbeleri, bilim jınaýy osy molekýlanyń qurylymy men qyzmetteriniń ómir úshin erekshe jobamen jasalǵanyn kórsetken. DNK zertteýlerine qatysty ǵalymdardyń pikirleri osy shyndyqty rastaıdy.

AQSH-taǵy Ońtústik Kalıfornıa ýnıversıtetinen Led Adlman óziniń jasaǵan esepteýleri boıynsha tek 1 gram DNK molekýlasynyń 1 trıllıon kompakt dıskige teń málimetti saqtaı alatynyn kórsetken.

Ǵalym Gene Mıers bylaı deıdi:

«Meni tań qaldyrǵan tirshilik músinshisi. Júıe joǵary dárejede komplekstelgen. Dál dızaın jasalǵandaı. Ol jerde úlken aqyl bar…»


You Might Also Like

Jańalyqtar

Jarnama