InfoHub Logo

"Tárbıe basy tal besik"dep qazaq beker aıtpaǵan. Bala bizdiń erteńimiz, bolashaǵymyz. Sondyqtan biz erteńimiz úshin, jarqyn bolashaq úshin, ómirimizdiń jalǵasy urpaqtarymyzdy ulaǵatty tárbıeleýimiz kerek. Ol tárbıe tal besikten bastalady. Olaı deıtin sebebi, balanyń anasy balany besikke bólep otyryp, terbetip otyryp, óziniń balasyna degen mahabbatyn, tárbıesin ana áldıimen jetkizedi. Osy besik jyrynyń mańyzy asa zor. Ol ulttyq dástúrlerdi, adamdyq qasıetterdi, adamzatqa tán barlyq jaqsylyqtardy balanyń boıyna besiktegi kezinen bastap sińiredi. Sondyqtan "Tárbıe basy-tal besik",- degen uǵym qalyptasqan.Tektiligi tereńge tamyrlanǵan qazaq halqy bala tárbıesine basa nazar aýdarǵan. Ultymyz qashan da balasynyń rýhanı jaǵynan baı bolýyna kóńil bólgen. Sábı dúnıege kelgennen bastap, onyń oıly, dene bitiminiń durys qalyptasýyna, aqyl - oıynyń jetilýine nazar aýdarǵan. Kishkentaıynan bala boıyna adaldyq, ádildik, meıirimdilik, adamgershilik sıaqty bar izgi qasıetterdi sińirýde..Qazirgi  qoǵam  jan-jaqty úılesimdi jetilgen jańa urpaqty – jańa adamdy tárbıeleýdi talap etedi. Qoǵam talaby – zaman talaby. Óıtkeni «Ár adam – óz zamanynyń balasy». Sol sebepti adamdy zaman bıleıdi, zamanyna saı zańy týyndaıdy. Bala  tárbıesindegi negizgi de mańyzdy rol ata-analarda. Ata-ana otbasynda ózderiniń kúndelikti jumysy, tyndyrǵan isi týraly bala-shaǵasynyń aldynda aıtyp, áńgime-dúken qurady. Birte–birte balalary da óz jańalyqtaryn ortaǵa salyp, aıta bastaıdy. Osylaısha januıa múshelerimen senimi, súıispenshiligi, dostyq  qatynastary nyǵaıa túsedi. «Januıaǵa qarap bala ósedi, qaraǵaıǵa qarap tal ósedi» dep tegin aıtylmaǵan bolsa kerek. Ata-ana  balamen tildesýde, pikirlesýde beıaýyz sózderdi qoldanbaı, dórekilikpen jeke basyn qorǵamaı, meıirimdi, tabıǵı, jyly, aqyldy sózder aıtyp ónege bola bilse, tárbıede tabysqa jetedi.

 

---