Táýelsiz elimizdiń aıqyn tabysy
TÁÝELSİZ ELİMİZDİŃ AIQYN TABYSY
Astanada ótken samıt - búkil Qazaqstan halqynyń saltanaty, onyń birliginiń, bolashaqqa umtylysynyń dáleli, elimizdiń aıqyn tabysy boldy.
N. Á. Nazarbaev
Saryarqanyń tósinde «samıt» degen atpen ótken halyqaralyq mańyzy bar zor irgeli jıynnyń halyqqa bergeni de elimizdiń odan kútkeni de kóp. Eýropadaǵy qaýipsizdik jáne yntymaqtastyq uıymynda tóraǵalyq etýimiz aqordamyzda ótken samıt elbasynyń at tóbelindeı az ǵana halyqty aıdaı álemge tanyta túsýiniń taǵy bir batyl qadamy, aqylǵa qurylǵan amaly, ishki-syrtqy tyǵyryqtan shyǵý úshin, alys jaqyn eldermen birlesip, sheshim izdeý úshin taptyrmas qural. Samıt Qazaqstannyń syrtqy saıasatyna qanat bitirdi. Búkil álem halqy sanasatyn tarıhy altyn áriptermen jazylǵan qazaq ultynyń irgesi bekı túsýine ıgi yqpal etti.
Vena qalasynda ótken EQYU-nyń qaýipsizdik salasyndaǵy yntymaqtastyq jónindegi forýmynda sóz sóılegen Lıtva respýblıkasynyń syrtqy ister mınıstri A. Ajýbalıstiń: « Komýnıstik Qytaıdy da, kapıtalısik dúnıeniń alyby AQSH memleketin de keshe ǵana ózin bılegen Reseıdi de strategıalyq áriptes deńgeıine kótergen – Nursultan Nazarbaev», degen sózderi elbasymyzdyń utymdy ıdeıalarynyń jemisiniń kórinisi. [1]
Astanada ótken Eýropadaǵy qaýipsizdik jáne yntymaqtastyq uıymynyń samıtinde «Biz álemniń demokratıa eshqashan bolmaǵan bóliginde ony qalyptastyryp otyrmyz. Qazaqstandaǵy turaqtylyq- bul, eń aldymen, senimdi ekonomıkalyq ósý. Biz kedeıshilik ózimizdiń jas demokratıamyzdy kemsitpeýi úshin aldymen ekonomıkany damyttyq. Barlyq 140 etnostyń jáne 46 konfesıanyń tózimdiligi, tatýlyǵy men kelisimi Qazaqstannyń berik irgetasy boldy » , dedi Nursyltan Ábishuly. Elbasynyń osyndaı ushqyr oılary men ozyq qadamdary elimizdi búgingideı bedel bıigine kóterdi. [2]
EQYU tóraǵalyǵyndaǵy uranyn Qazaq eli uıymnyń bas tili aǵylshynsha tórt «T»-men túsindirdi. «Trast» – senim! Bir-birimizge degen bizge asa qajet qasıet. «Tradıshın» – dástúr! EQYU-nyń negizgi qaǵıdattary men qundylyqtarynan turady. «Transparensı» – transparenttik! Halyqaralyq qarym-qatynastarda meılinshe jarıalylyq pen transparenttik. Qaýipsizdikke tónetin qaýip pen qaterlerdi eńserýde syndarly yntymaqtastyqqa umtylý kerek. «Tolerans» – tózimdilik! Búgingi álemde barǵan saıyn mańyzy artyp otyrǵan mádenıetter jáne órkenıetter arasyndaǵy dıalogty nyǵaıtý jónindegi jahandyq trendtiń kórinis tabýy.
Bul uran Qazaqstannyń ishki saıasatymen úndes jáne ol uıymǵa jańa serpin berdi dep oılaımyn.
Qazaqstan Eýropadaǵy qaýipsizdik jáne yntymaqtastyq jónindegi uıymǵa tóraǵalyǵy barysynda uıymnyń úsh ólshemdi mindetteri men maqsattaryna júgine otyryp, qomaqty ister atqardy. Janjaldardyń aldyn alý jónindegi dıplomatıalyq kúsh jiger kórsetip, senimdi qarym –qatynas qurý jáne qaýipsizdik jónindegi sharalar alǵa qoıyldy. Máselen, Qyrǵyzstandaǵy qandy qyrǵynnyń zardabynyń azaıýyna muryndyq bolǵan elbasymyzdyń eren eńbegi qazirgi tańda joǵary baǵalanyp otyr.
Semeı ıadrolyq polıgonyn jabý týraly Jarlyqty jarıalap jáne ıadrolyq qarýdan bas tarta otyryp, Jalpyǵa ortaq ıadrolyq qarýsyz álem deklarasıasyn qabyldaý týraly bastama jasaldy. Qazaqstandaǵy turaqtylyqtyń kepili ekonomıkamyzdyń ósýi ekendigine álemniń kózi jetýde. Bul- ekonomıkalyq- ekologıalyq qaýipsizdikti qamtamasyz etedi.
Eýropadaǵy qaýipsizdik jáne yntymaqtastyq jónindegi uıymnyń negizgi maqsattary men mindetteriń biri, úsh baǵyty ishindegi eń mańyzdysy - adamı ólshem. Osy tusta aıta ketetin jaıt, Qazaqstan Respýblıkasynyń Konstıtýsıasynyń on bes jyldyǵy EQYU-ǵa tóraǵalyq etýimizben tuspa – tus keldi. [3] Sondyqtan da, Qazaqstan tóraǵalyqty qabyldaǵan sátten bastap adamı ólshemniń damýyna asa aıryqsha yqylas tanytty. Úshinshi baǵytqa baılanysty on bir aı ishinde úsh qosymsha keńes jáne adamı ólshem jónindegi semınar men gýmanıtarlyq saladaǵy sholý konferensıalar ótti. Olar- Venada ótken “Genderlik balansty ilgeriletý jáne áıelderdiń qoǵamdyq-saıası ómirge qatysýy” degen taqyrypta Uıymnyń jyl saıynǵy birinshi qosymsha keńesi, “Ulttyq azshylyqqa jatatyn tulǵalar bilimi: ıntegrasıa jáne teń múmkindik” taqyrybyndaǵy Vena qalasynda ótken ekinshi qosymsha keńes, Varshavadaǵy “Táýelsiz sot júıesin nyǵaıtý jáne jurtshylyqtyń ádil sotqa qoljetimdiligi” degen taqyrypta semınar, Danıada ótken adamı ólshem aıasyndaǵy konferensıa.
Bul is-sharalarda Qazaqstan áıelderdiń quqyǵyn qorǵaý, sondaı-aq genderlik teńdik saıasaty Qazaqstan úshin de, EQYU keńistigindegi elder úshin de asa ózekti máselelerdiń ári basym baǵyttardyń biri ekenin qadap kórsetti, gýmanıtarlyq ólshem boıynsha ulttyq azshylyq quqyqtaryn qorǵaý problemalaryna basa mán berdi. Qazaqstan Uıymnyń tóraǵasy retinde elderde ótetin saılaýlarǵa baıqaýshylardy jiberip otyrdy. Mysaly, bıylǵy jyly EQYU-nyń Demokratıalyq ınstıtýttar jáne adam quqyǵy jónindegi búrosy, qazaqstandyq baıqaýshylar Ýkraınadaǵy, Tájikstandaǵy, Grýzıadaǵy saılaýlar men Qyrǵyzstandaǵy referendýmǵa qatysty. 140 etnostyń jáne 46 konfesıanyń tózimdiligi, tatýlyǵy men kelisimi ornaǵan Qazaqstan elimizdegi sekildi júzdegen etnos ókili emes, óz arasyndaǵy azdaǵan halyqtyń ishindegi kıkiljińdi sheshýge kúshi jetpeı otyrǵan elderge úlgi bolýda. [4]
Bári de BUU-nyń jarǵysyna, EQYU-nyń ustanymdaryna sáıkes keldi, alaıda, barlyq másele únqatysýymen, beıbit jolmen sheshilýi tıis. Eń bastysy- adam quqyǵy, adam bostandyǵy, demokratıalyq qundylyqtar, erkin saılaý, zańnyń ústemdigin qatań saqtaý edi. Meniń oıymsha, osy eń basty adamı qundylyqty tóraǵalyǵymyzda saqtadyq ta.
On bir aı boıy jasalǵan jumystarymyzdyń qorytyndysy retinde qazaq jerinde uıymdastyrylǵan Astana samıti- Qazaqstannyń halyqaralyq qaýipsizdikti nyǵaıtýǵa, álemniń aldaǵy damýyna qatysty kókeıtesti máseleler jóninde jahandyq únqatysýdy qamtamasyz etýge qosqan úlesin joǵary baǵalatty. Ótken samıtte elimizdiń jetistikterin, ekonomıkalyq áleýeti men mádenı ereksheligin, ultaralyq tatýlyq pen kelisimniń elimizdegi modelin pash ettik, respýblıkanyń táýelsizdik jyldaryndaǵy áleýmettik- ekonomıkalyq jáne saıası jetistikteriniń nátıjesimen tanyta aldyq.
Qorytyndylaı kele, Eýrazıa júregindegi, qazaq jerindegi únqatysý - búkil Qazaqstan halqynyń jetistigi, bolashaqqa umtylysynyń dáleli, táýelsiz elimizdiń aıqyn tabysy boldy.
Astanada ótken samıt - búkil Qazaqstan halqynyń saltanaty, onyń birliginiń, bolashaqqa umtylysynyń dáleli, elimizdiń aıqyn tabysy boldy.
N. Á. Nazarbaev
Saryarqanyń tósinde «samıt» degen atpen ótken halyqaralyq mańyzy bar zor irgeli jıynnyń halyqqa bergeni de elimizdiń odan kútkeni de kóp. Eýropadaǵy qaýipsizdik jáne yntymaqtastyq uıymynda tóraǵalyq etýimiz aqordamyzda ótken samıt elbasynyń at tóbelindeı az ǵana halyqty aıdaı álemge tanyta túsýiniń taǵy bir batyl qadamy, aqylǵa qurylǵan amaly, ishki-syrtqy tyǵyryqtan shyǵý úshin, alys jaqyn eldermen birlesip, sheshim izdeý úshin taptyrmas qural. Samıt Qazaqstannyń syrtqy saıasatyna qanat bitirdi. Búkil álem halqy sanasatyn tarıhy altyn áriptermen jazylǵan qazaq ultynyń irgesi bekı túsýine ıgi yqpal etti.
Vena qalasynda ótken EQYU-nyń qaýipsizdik salasyndaǵy yntymaqtastyq jónindegi forýmynda sóz sóılegen Lıtva respýblıkasynyń syrtqy ister mınıstri A. Ajýbalıstiń: « Komýnıstik Qytaıdy da, kapıtalısik dúnıeniń alyby AQSH memleketin de keshe ǵana ózin bılegen Reseıdi de strategıalyq áriptes deńgeıine kótergen – Nursultan Nazarbaev», degen sózderi elbasymyzdyń utymdy ıdeıalarynyń jemisiniń kórinisi. [1]
Astanada ótken Eýropadaǵy qaýipsizdik jáne yntymaqtastyq uıymynyń samıtinde «Biz álemniń demokratıa eshqashan bolmaǵan bóliginde ony qalyptastyryp otyrmyz. Qazaqstandaǵy turaqtylyq- bul, eń aldymen, senimdi ekonomıkalyq ósý. Biz kedeıshilik ózimizdiń jas demokratıamyzdy kemsitpeýi úshin aldymen ekonomıkany damyttyq. Barlyq 140 etnostyń jáne 46 konfesıanyń tózimdiligi, tatýlyǵy men kelisimi Qazaqstannyń berik irgetasy boldy » , dedi Nursyltan Ábishuly. Elbasynyń osyndaı ushqyr oılary men ozyq qadamdary elimizdi búgingideı bedel bıigine kóterdi. [2]
EQYU tóraǵalyǵyndaǵy uranyn Qazaq eli uıymnyń bas tili aǵylshynsha tórt «T»-men túsindirdi. «Trast» – senim! Bir-birimizge degen bizge asa qajet qasıet. «Tradıshın» – dástúr! EQYU-nyń negizgi qaǵıdattary men qundylyqtarynan turady. «Transparensı» – transparenttik! Halyqaralyq qarym-qatynastarda meılinshe jarıalylyq pen transparenttik. Qaýipsizdikke tónetin qaýip pen qaterlerdi eńserýde syndarly yntymaqtastyqqa umtylý kerek. «Tolerans» – tózimdilik! Búgingi álemde barǵan saıyn mańyzy artyp otyrǵan mádenıetter jáne órkenıetter arasyndaǵy dıalogty nyǵaıtý jónindegi jahandyq trendtiń kórinis tabýy.
Bul uran Qazaqstannyń ishki saıasatymen úndes jáne ol uıymǵa jańa serpin berdi dep oılaımyn.
Qazaqstan Eýropadaǵy qaýipsizdik jáne yntymaqtastyq jónindegi uıymǵa tóraǵalyǵy barysynda uıymnyń úsh ólshemdi mindetteri men maqsattaryna júgine otyryp, qomaqty ister atqardy. Janjaldardyń aldyn alý jónindegi dıplomatıalyq kúsh jiger kórsetip, senimdi qarym –qatynas qurý jáne qaýipsizdik jónindegi sharalar alǵa qoıyldy. Máselen, Qyrǵyzstandaǵy qandy qyrǵynnyń zardabynyń azaıýyna muryndyq bolǵan elbasymyzdyń eren eńbegi qazirgi tańda joǵary baǵalanyp otyr.
Semeı ıadrolyq polıgonyn jabý týraly Jarlyqty jarıalap jáne ıadrolyq qarýdan bas tarta otyryp, Jalpyǵa ortaq ıadrolyq qarýsyz álem deklarasıasyn qabyldaý týraly bastama jasaldy. Qazaqstandaǵy turaqtylyqtyń kepili ekonomıkamyzdyń ósýi ekendigine álemniń kózi jetýde. Bul- ekonomıkalyq- ekologıalyq qaýipsizdikti qamtamasyz etedi.
Eýropadaǵy qaýipsizdik jáne yntymaqtastyq jónindegi uıymnyń negizgi maqsattary men mindetteriń biri, úsh baǵyty ishindegi eń mańyzdysy - adamı ólshem. Osy tusta aıta ketetin jaıt, Qazaqstan Respýblıkasynyń Konstıtýsıasynyń on bes jyldyǵy EQYU-ǵa tóraǵalyq etýimizben tuspa – tus keldi. [3] Sondyqtan da, Qazaqstan tóraǵalyqty qabyldaǵan sátten bastap adamı ólshemniń damýyna asa aıryqsha yqylas tanytty. Úshinshi baǵytqa baılanysty on bir aı ishinde úsh qosymsha keńes jáne adamı ólshem jónindegi semınar men gýmanıtarlyq saladaǵy sholý konferensıalar ótti. Olar- Venada ótken “Genderlik balansty ilgeriletý jáne áıelderdiń qoǵamdyq-saıası ómirge qatysýy” degen taqyrypta Uıymnyń jyl saıynǵy birinshi qosymsha keńesi, “Ulttyq azshylyqqa jatatyn tulǵalar bilimi: ıntegrasıa jáne teń múmkindik” taqyrybyndaǵy Vena qalasynda ótken ekinshi qosymsha keńes, Varshavadaǵy “Táýelsiz sot júıesin nyǵaıtý jáne jurtshylyqtyń ádil sotqa qoljetimdiligi” degen taqyrypta semınar, Danıada ótken adamı ólshem aıasyndaǵy konferensıa.
Bul is-sharalarda Qazaqstan áıelderdiń quqyǵyn qorǵaý, sondaı-aq genderlik teńdik saıasaty Qazaqstan úshin de, EQYU keńistigindegi elder úshin de asa ózekti máselelerdiń ári basym baǵyttardyń biri ekenin qadap kórsetti, gýmanıtarlyq ólshem boıynsha ulttyq azshylyq quqyqtaryn qorǵaý problemalaryna basa mán berdi. Qazaqstan Uıymnyń tóraǵasy retinde elderde ótetin saılaýlarǵa baıqaýshylardy jiberip otyrdy. Mysaly, bıylǵy jyly EQYU-nyń Demokratıalyq ınstıtýttar jáne adam quqyǵy jónindegi búrosy, qazaqstandyq baıqaýshylar Ýkraınadaǵy, Tájikstandaǵy, Grýzıadaǵy saılaýlar men Qyrǵyzstandaǵy referendýmǵa qatysty. 140 etnostyń jáne 46 konfesıanyń tózimdiligi, tatýlyǵy men kelisimi ornaǵan Qazaqstan elimizdegi sekildi júzdegen etnos ókili emes, óz arasyndaǵy azdaǵan halyqtyń ishindegi kıkiljińdi sheshýge kúshi jetpeı otyrǵan elderge úlgi bolýda. [4]
Bári de BUU-nyń jarǵysyna, EQYU-nyń ustanymdaryna sáıkes keldi, alaıda, barlyq másele únqatysýymen, beıbit jolmen sheshilýi tıis. Eń bastysy- adam quqyǵy, adam bostandyǵy, demokratıalyq qundylyqtar, erkin saılaý, zańnyń ústemdigin qatań saqtaý edi. Meniń oıymsha, osy eń basty adamı qundylyqty tóraǵalyǵymyzda saqtadyq ta.
On bir aı boıy jasalǵan jumystarymyzdyń qorytyndysy retinde qazaq jerinde uıymdastyrylǵan Astana samıti- Qazaqstannyń halyqaralyq qaýipsizdikti nyǵaıtýǵa, álemniń aldaǵy damýyna qatysty kókeıtesti máseleler jóninde jahandyq únqatysýdy qamtamasyz etýge qosqan úlesin joǵary baǵalatty. Ótken samıtte elimizdiń jetistikterin, ekonomıkalyq áleýeti men mádenı ereksheligin, ultaralyq tatýlyq pen kelisimniń elimizdegi modelin pash ettik, respýblıkanyń táýelsizdik jyldaryndaǵy áleýmettik- ekonomıkalyq jáne saıası jetistikteriniń nátıjesimen tanyta aldyq.
Qorytyndylaı kele, Eýrazıa júregindegi, qazaq jerindegi únqatysý - búkil Qazaqstan halqynyń jetistigi, bolashaqqa umtylysynyń dáleli, táýelsiz elimizdiń aıqyn tabysy boldy.
You Might Also Like
-
Oqýshylardyń logıkalyq oılaý qabiletin, zerdesin damytý. Matematıka, fızıka ǵylymdary úlken, ári qyzyqty ekenin uǵyndyrý. Pánge degen qyzyǵýshylyǵyn oıatý, shapshań oılanyp, oıyn jınaqty jetkizýge tárbı...
