InfoHub Logo

Almaty qalasy, Almaly aýdany
№136 mektep-gımnazıanyń
Qazaq tili men ádebıeti páni muǵalimi: Narege Gúlnaz Qoıshybaıqyzy

 

«Tilim meniń – qasıetti aıǵaǵym» atty ashyq sabaq. Ádebı-sazdy Jazýshylarmen kezdesý keshi

Keshtiń maqsaty: Til týraly maǵlumattarmen bólisetin jazýshy, tilshi apaı, aǵaılarmen kezdesý. Oqýshylardyń tilge, Otanǵa degen qurmetin arttyrý, súıispenshilik sezimderin oıatý.

Kórnekilik quraldar: Aqyn-jazýshylardyń til týraly aıtqan oılary jazylǵan plakattar, til týraly slaıd.

Júrgizýshi: Qazaq tili men ádebıeti páni muǵalimi Narege Gúlnaz

- Armysyzdar, qymbatty qonaqtar! Ulaǵatty ustazdar jáne oqýshylar!  Búgin, bizdiń Mirjaqyp Dýlatov atyndaǵy  №136 mektep-gımnazıasynda ótkeli otyrǵan «Tilim meniń – qasıetti aıǵaǵym» atty ádebı-sazdy keshimizge hosh keldińizder deımiz!

júrgizýshi:  Ádebı-sazdy keshimizdi ashý úshin mektep dırektoryna sóz kezegin beremiz.

júrgizýshi: 1989 jyly 22 qyrkúıek kúni "Til týraly" zań qabyldandy. Bul zańda  memlekettik til - qazaq tili, al orys tili — ultaralyq til dep bekitilgen edi. Dúnıejúzinde resmı til sany altaý: qytaı tili, aǵylshyn tili, orys tili, ıspan tili, fransýz tili, arab tili.

júrgizýshi: Til – qandaı ultta, elde bolmasyn árqashan qasterli de qudiretti. Ol árbir adamǵa ana sútimen birge enip, qalyptasady.

júrgizýshi: Búgingi keshimizge qonaq bop kelip otyrǵan Qajyken Saltanat apaı. Ál-Farabı atyndaǵy ýnıversıtettiń jýrnalısıka fakúltetiniń 1981jylǵy túlegi. «Ana tili» gazetiniń tilshisi, «Úrker» jýrnalynyń bas redaktory bolǵan, Jýrnalıser Odaǵynyń múshesi bolǵanyna – 25 jyl, Aqparat salasynyń úzdik medal ıegeri atanǵan jýrnalıs.

júrgizýshi: - Kelesi qonaǵymyz, Aqyn, jýrnalıs jazýshy, Tańsholpan jýrnalynyń redaktory – Nurlybek Safın aǵaı kelip otyr. Olaı bolsa, ádebı - sazdy keshimizdi bastaýǵa ruqsat etińizder!

júrgizýshi:

Til arqyly asqaqtar minbe keıde,
Ǵasyrlarda qorlanar tilde beıne.
Kúı sazyndaı kúmbirlep, ándeı esken
Alty júz eposy bar til kedeı me?!

Ortada ansámbl «Bı kúıi». Oryndaıtyndar bir top oqýshylar jáne jetekshisi Atageldıeva Nazıra apaı.

júrgizýshi:

Súıemin týǵan tildi anam tilin,
Besikte jatqanymda-aq bergen bilim.
Shyr etip jerge túsken mınýtimnen,
Qulaǵyma sińirgen tanys únim.

júrgizýshi: Búgingi bizdiń keshimiz tilge qatysty bolǵandyqtan, Saltanat apaı, sizden bastasaq, tilshi jýrnalıs retinde  til týraly ne aıtar edińiz? Tilshi bolý ońaı ma?

júrgizýshi:

Sol tilmen sheshem meni áldılegen,
Erkeletken, qulynym, janym degen.
Sol tilmenen birinshi bilgizilgen,
«Apa» degen súıgendik sóz hám menen.
Án sizderdiń qurmetterińizge arnalady. «Týǵan el».

Oryndaıtyn: 8«b» synyp oqýshysy Sadyrhan Mereı.

júrgizýshi:

Qazaqpyn men, qazaqtyń bólshegimin,
Qajeti ne basqanyń ólsheminiń?
Qazaq degen jalǵyz ult men bolamyn,
Endi mine jetedi kópke únim.

Endi ortaǵa til týraly aqyn-jazýshylardyń  jyrlap ketken óleńderi men ózderi shyǵarǵan taqpaqtaryna kezek bereıik.

júrgizýshi: - Nurlybek aǵaı, bizdiń  mektebimizde ózińiz sıaqty aqyn bolǵysy keletin oqýshylar da az emes. Aqyndyq jol aýyr dep jatady ǵoı, siz osy jolǵa qalaı keldińiz?

júrgizýshi:

Kúıge toly dúnıe-aı, dúbirlegen,
«Qaıran sheshem», «Kishkentaı» kúnim degen.
«Kóbik shashqan», «Sary ózen» jaǵasynda,
«Erke sylqym», «Aıjan qyz» kúlimdegen.

Kúı: «Balbyraýyn». Oryndaıtyn:  8 «a» synyp oqýshysy Abıtılda Dinıslam.

2-júrgizýshi:

Týǵan tilim-babam tili-óz tilim,
Týǵan tilim-anam tili-óz tilim.
Týǵan tilim-dalam tili-óz tilim,
Týǵan tilim-adam tili-óz tilim.
Týǵan tilde syry tereń janym bar,
Týǵan tilde ánim menen sánim bar.
Týǵan tilim til bolýdan qalsa eger
Júregimdi sýyryp-aq alyńdar.

Án: «Anamnyń tili – aıaýly únim». Oryndaıtyndar: Aısha men Arýjan.

júrgizýshi:

- Saltanat apaı, «Til qudyreti» degen uǵymdy ózińizden keıingi bolashaqqa qalaı túsindirip berer edińiz?

júrgizýshi:

Án bulaq eshqashan da kónermegen,
Ol ózin alyp jatyr ónermenen.
Ándi aıtsa besiktegi bóbek kúlip,
Ándi aıtsa kári qulaq eleńdegen,- deı kele, kelesi kezekti ánge beremiz.

Án: «Alǵa». Oryndaıtyn: 8 «á» synyp oqýshysy Qasym Arýjan.

júrgizýshi: 

Altyn uıam, qundaǵym,
Aq besikte áldıińdi tyńdadym.
Seniń jyryń, seniń ániń aıtarym,
Sanam sónip, baılanǵansha til-jaǵym!

Ana tilim yrysty ma, kundy ma?
Dep suramas, tegin bilgen suńǵyla.
Týǵan tilde as qaıyrǵan saıyn da,
Oqyǵandaı serpilip qal bir duǵa.

Án: «Men taýlyqpyn». Oryndaıtyn 5 «á» synyp oqýshysy Jılıbaı Baljan.

júrgizýshi:

- Saltanat apaı, jáne Nurlybek aǵaı sizderdiń mándi de, maǵynaly, súbeli oı-pikirlerińizdi tyńdap, ózimizge mol ǵıbrat aldyq.  Bizdiń Mirjaqyp Dýlatov atyndaǵy mektep-gımnazıasynyń ustazdary men oqýshylaryna tiler tilekterińizdi aıtyp ótseńizder.

júrgizýshi:

Tere bilsek bir – bir aýyz qara óleń,
Neshe mıllıon injý-marjan shamamen?!
Qansha gúlden “qazaq tili baqshasy,
Qandaı dana ólsher qandaı baǵamen?!”
Osymen ádebı-sazdy keshimizdi aıaqtaımyz.      

---