Sońǵy jańartý

(Ózgertilgen ýaqyty 1 kún buryn)
Toqsanymnyń shyńyna shyǵarǵan..

Qansha jastaǵy adam bolsa da halyqqa, tarıhqa perzent. Sondyqtan:

— Assalaýmaǵaleıkúm, qurmetti qaýym, el-jurt!

Áýeli bóbek Dıhan edim, odan keıin Dıhan bala edim, odansyn shákirt Dıhan, komsomol Dıhan, odan keıin Dıhan aǵa, odansyn Dıhan ata, endi, mine, ózderiń toqsanymdy toılap otyrǵan Dıhan - babamyn. Shúkirlik! Bárine de shúkirlik!

Qart adam beıne jas bala,
Qartaıdym — men de sábımin,
Netken tátti, el-ana,
Búgingi qurmet - áldıiń!
Áldı! Áldı! Áldıiń!

Meni toqsannyń shyńyna shyǵaryp otyrǵan baba halqymyzdyń, dana halqymyzdyń urpaqtary sizderdiń eldigiń men kendigiń, qanatyń men sanatyń, marhabatyń men saltanatyń, ádebiń men órkeniń, ınabatyń men ǵıbratyń, keń peıiliń men kelisti zeıiniń, mádenıetiń men ádebıetiń, ádet-ǵurpyń men oıyn-kúlkiń, ániń men sániń, áziliń men máziriń, aqylyń men naqylyń, tálimiń men áriniń, talǵamyń men talabyń, sheshendigiń men sheberligiń, kóretendigiń men beregendigiń, parasattylyǵyń men sharapattylyǵyń. Mine, osyndaı da osyndaı alýan-alýan qasıetteriń bolmasa, toqsanǵa kele alar ma edim? Árıne, joq.

Toqsanymnyń 72 jylyn kórkem ádebıetke - shyǵarmashylyǵyma berdim. Abaıdan keıingi uly aqyn Sultanmahmut ómirinen «Sultanmahmut armany» trılogıamdy 15 jyl jazdym, 4 jylym «Altaı asýlary» óleń-romanyma jumsaldy, tort jarym jyl Otan soǵysy oty ishinde ótti. Oq astynda júrgen kúnderimde jazǵan «Maıdanbek» dastanymdaǵy «Adamdy adam qalaı óltiredi» degen bir ǵana shýmaq óleńim úshin áskerı trıbýnalda atylý jazasyna buıyrylǵanymda maıdannyń (Kalının maıdany) saıası basqarma bastyǵy general Drebednovtyń saraptylyǵy-parasattylyǵymen ǵana aman qaldym. Sodan beri, mine, 52 jyl boıy qalam siltep, shyǵarmalar jazyp kelem. Ázir qalamym jorǵasynan jańyla qoımaǵan túri bar. Illahı, solaı bola bersin!

Jigit-aq edim oqtaýdaı,
Siltenýshi em toqtalmaı.
Qaıter eken-eı, myna,
Kele jatqan Toqsanbaı, —

dep júrsem:

Toqsanǵa kelip qaldym Qudaı qoldap,
Toqsanymnyń ózi de eken ondy-aq.
Jaınaǵan jas dáýrenge kári erkemin,
Bári mendik tárizdi oń jaq, sol jaq!

Búgin toqsanǵa aman-esen meni jetkizip otyrǵan — týǵan jer, nurly aspan, taza aýa, salqyn samal Qazaqstanymnyń — qazaǵymnyń aq tileýi, jany taza, ary asyl, keń peıil, keń tynysty da yrysty el-jurtymnyń qasıeti men qurmeti dep bilem.

«Shyndyqty aıta almaǵan tilsiz shaıtan»,—dep Muhammed paıǵambarymyz aıtqan tálimdi de nanymdy qaǵıdany 1997 jyly 27 mamyrda qabyldaýynda bolǵanymda Prezıdentimiz Nazarbaev Nursultanǵa aıtqanymdy sizderge de aıtsam: meniń shyǵarmalarymnyń qaı-qaısysy bolsa da ómir shyndyǵynyń órimderi. Tomdap ta, jekelep te 50-den astam kitaptarym shyqty. Birsypyrasy orys tilinde, týysqan respýblıkalarda jaryq kerdi.

Jalǵan aıtý, maqtanshaqtyq, bóspelik tabıǵatymda joq Dıhan-baba ekenimdi ózderińiz de jaqsy bilesizder, jańaǵy káp shyǵarmalarymnyń ishinde:

«Shalqyma» men «Altaıdyń, asýlary»,
«Sultanmahmut armany» — asyldary,
«Maıdanbegim» tórteýi — tórt qubylam,
Tórt qubylam men keshken ǵasyrdaǵy!

Alaıda:

Ómirge bergenim az, alǵanym kóp,
Nanyńdar, bul sózimniń jalǵany joq.
Qanshama siltenip-aq baqsam daǵy,
Jyrymnyń kókiregimde qalǵany kóp.
Kelmeıdi o dúnıege ala ketkim!
Deımin-aý...
Jasaı bersem kep jyl, kóp kún.
Ony maǵan kim bersin?
Jumyr basty
Men daǵy birimin ǵoı «óleshektiń».
Bolsa da bul sekildi oı kernegen,
Sonda da kele bered boı bermegim.
Armansyz ótken adam bolǵan emes,
Meıliń — kón,
Meıliń — kónbe,
Meıliń — eges...

Dıhan-baba qarttaryńyz, mine, osylaı tolǵanady. Eń qasıetti armanym — halqymnyń armany — tynyshtyq! Mol tynyshtyq! Júzden astam ult mekendep otyrǵan elimizde qantógissiz, qaqtyǵyssyz, tatý-tátti ómir súrip jatqan ulan-ǵaıyr tirshiligimizdi, Táńirim, til-suqtan saqtasyn!

Áýmın! Saý-salamat bolyńdar, el-jurtym! Qurmetterińe raqmet!


You Might Also Like

Jańalyqtar

Jarnama