InfoHub Logo

Til - halyqtyń jany, sáni ári sol memleketti salt- dástúrimen qosa aıqyndap ereksheleıtin quraly. Adamzat balasynyń paıda bolýynan búgingi damyǵan órkenıetpen, adamdar arasyndaǵy qarym- qatynas quraly- sóılesý, baılanysý bolyp tabylady.

Qazaq bı-sheshenderi bir-aq aýyz sózben súıem jer úshin súıegin, qarsy jer úshin qanyn bergen batyrlarǵa rýh berip otyrdy. Sheksiz, shetsiz dalamnyń qoınaýyndaǵy baılyǵyndaı qazaq tiliniń sózdik qor mol ekenin keshegi tańnan tańǵa jyrlaǵan jyraýlardan, bizge kelip jetken ańyz- qıssalardan ańǵaramyz. Rasynda, qazaq halqynyń basynda talaı qıyn náýbet kúnderdiń bolǵany tarıhtan belgili. Elimiz jetpis jyldaı Keńes Odaǵyna bodan boldy. Ata–anamyz orys tilin ulyqtady. Qazaq halqy óziniń tilin, dinin, tipti salt-dástúrin umytardaı halge jetti. Degenmen «sabaqty ıne sátimen» degen. Elimiz san ǵasyr ańsaǵan táýelsizdikke qol jetkizdi. Tilimizdiń túp tamyrymen joıylyp ketpegenine shúkirshilik etýimiz kerek tárizdi. Sondaı aýyr sátterde, syn saǵattarda atameken qonysyn tastap bosqan halyqtyń ózimen birge alyp júrgen baılyǵy – ana sútimen sanasyna  daryǵan ana tili ǵana.

QR prezıdenti Q.Toqaev alǵashqy joldaýynda til máselesin kóterip, qazaq tiliniń mártebisin kóterý týraly aıtty. Ótken jyly  krıllısadan latynǵa kóshý máselesi qoǵamda qyzý talqyǵa tústi. Biri shet eldermen ekonomıka, bilim, eksport jóninde baılanysý burynǵyǵa qaraǵanda tıimdi bolatyn alǵa tartsa, biri keıbir sózderdiń latynǵa aýdarylmaıtynyn jáne táýelsizdik alǵan jyldan bastap qazaq tili úshin jegeni jantaq, arqalaǵany altyn bolǵan til janashyrlarynyń eńbeginin zaıa ketetinin aıtyp dabyl qaqty. Qoǵamdyq oryndarda, mekemelerde jarymjan jarnamamen maǵynasy maıysqan mátinderdi  jıi kózimizge iligedi. Onyń basty sebebi týǵan tilin jastaı meńgermeýi, memlekettik tilge salǵyrt qaraýy dep túsinemin. Halyq arasyndaǵy túsiniksiz jeksuryn jargondar tildiń tazalyǵyna zıan keltiredi.

«Ózge tildiń bárin bil, óz tilińdi qurmette», – deıdi Qadyr aqyn. Qazirgi qoǵam basqa tildi úırenýge esh shek qoımaıdy. Degenmen, qazaq tilin memlekettik til dárejesine kóterýge ár qazaqtyń úlesi bolsa eken deımiz. Ózgeniń quly emes óz elimizdiń ul – qyzy bolaıyq, ózgeniń emes,óz elimizdiń tilin ulyqtap, mártebesin asyraıyq!

Aralbaı Kamshat

Ál – Farabı atyndaǵy Qazaq ulttyq ýnıversıteti 1 – kýrs stýdenti

---