Tuqym. Qos jarnaqty jáne dara jarnaqty tuqymdardyń qurylysy
Kúndelikti jospar bıologıa 6 synyp
Sabaq: 25
Taqyryby: §27. Tuqym. Qos jarnaqty jáne dara jarnaqty tuqymdardyń qurylysy
Sabaqtyń maqsaty: ósimdiktiń generatıvti múshesi – tuqym, onyń quram bólikterin, dara jarnaqty jáne qos jarnaqty tuqymdardyń uqsastyqtary men aıyrmashylyqtaryn salystyra otyryp oqytý.
Sabaqtyń mindetteri:
Bilimdilik – tuqymnyń árbir bólikteriniń qyzmetin, ózindik erekshelikterin oqýshy tulǵasyna jete túsindirý;
Damytýshylyq – ózdiginen izdený, qosymsha materıaldardy paıdalaný daǵdylaryn damytý.
Tárbıelik – tabıǵatty súıýge, aıalaýǵa tárbıeleý.
Sabaqtyń túri: izdenis sabaq
Sabaqtyń ádisi: salystyra oqytý
Sabaqtyń kórnekiligi: «Tuqym» taqyrybynda elektrondyq kórsetilimder.
Sabaqtyń barysy:
İ. Uıymdastyrý kezeńi
İİ. Úı tapsyrmasyn tekserý kezeńi
Jemis gúldiń qaı bóliginen paıda bolady (túziledi), neshe topqa bólinedi?
Shyryndy jemister neshege bólinedi, ár túrine mysal keltirińder.
Nelikten qurǵaq jemis dep atalady?
Qulpynaı jemisin ne sebepti shyryndy jemiske jatqyzbaıdy?
Burshaqqap pen burshaqqynnyń aıyrmashylyǵyn túsindirińder.
Jıdek jemis pen jıdek tárizdi jemisterdi sıpattap mysalmen túsindirińder.
Jumbaqtardyń jaýabyn sheshý:
1. Uzyn murtty sarylar,
Qyrman toly dáni bar (bıdaı)
2. Alasa tal, tamasha tal,
Samsap tur almasy (qyzanaq)
3. Bireýin jerge berip
Kúzde ony teredi (tuqym)
4. Til úıirgen dámi bar,
Sary altyn tús sáni bar.
Shaqsań eger keptirip,
Súıeginiń dámi bar (órik)
İİİ. Jańa materıaldy túsindirý kezeńi
Jańa sabaqty zerthanalyq jumysty jasata otyryp túsindirý.
▪ Qos jarnaqty
1. Eki tuqym jarnaǵy bar
2. Qabyǵy sýǵa jibitkende tez sylynady
3. Qorektik zat tuqym jarnaǵynda jınalady
▪ Dara jarnaqty
1. Bir tuqym jarnaǵy bar
2. Qabyǵyn sýǵa jibitkende ajyratý qıyn
3. Qorektik zat endospermde jınalady
▪ Uqsastyǵy
1. Tuqym jarnaǵy bar
2. Qabyǵy tyǵyz
3. Uryq:
- sabaqsha;
- tamyrsha
- búrshikshe
№15 - zerthanalyq jumys.
Taqyryby: Qos jarnaqty jáne dara jarnaqty tuqymdardyń qurylysy.
Maqsaty: Qos jarnaqty jáne dara jarnaqty ósimdikterdiń tuqymdarynyń qurylysyn qaraı otyryp aıyrmashalyqtaryn anyqtaý.
Qural - jabdyqtar: qos jarnaqty jáne dara jarnaqty tuqymdardyń jınaqtamalary, aldyn ala sýǵa jibitilgen tuqymdar (úrmeburshaq pen bıdaı), ótkir ustara, ulǵaıtqysh qol áınegi (lýpa) jáne t. b.
Jumystyń barysy:
1. Qurǵaq jáne sýǵa jibitilgen úrmeburshaq tuqymynyń pishinin, qabyǵynyń túsin, kindiginiń qaı jerde ornalasqandyǵyn anyqtap sýretin salý.
2. Jibitilgen tuqymnyń qabyǵyn (qaýyzyn) eptep sylyp, ishindegi eki jarnaǵy men uryǵynyń ornalasýynyń sýretin salý (oqýlyqtyń sýretimen salystyrý).
3. Uryq bólimshelerin ulǵaıtqysh qol áınekpen qarap, atyn jazý.
4. Bıdaı tuqymynyń syrtqy qurylysyn, pishinin, uryq ornalasqan bólimi (úshkirleý jaǵynda) jáne jarnaǵynyń bileýlenip bilinetinin qol áınekpen qaraý, sýretin salý, atyn jazý.
5. Oıystaý jaǵynan (saıynan) uzynynan ekige (ustaramen) bólip ishki bólimderin taldap, attaryn jazý. Qabyǵynyń (qaýyzynyń) ereksheligine kóńil aýdarý.
Nátıjesi: Árbir tuqymnyń qurylysyn jaz:
Tolyq nusqasyn júkteý
Sabaq: 25
Taqyryby: §27. Tuqym. Qos jarnaqty jáne dara jarnaqty tuqymdardyń qurylysy
Sabaqtyń maqsaty: ósimdiktiń generatıvti múshesi – tuqym, onyń quram bólikterin, dara jarnaqty jáne qos jarnaqty tuqymdardyń uqsastyqtary men aıyrmashylyqtaryn salystyra otyryp oqytý.
Sabaqtyń mindetteri:
Bilimdilik – tuqymnyń árbir bólikteriniń qyzmetin, ózindik erekshelikterin oqýshy tulǵasyna jete túsindirý;
Damytýshylyq – ózdiginen izdený, qosymsha materıaldardy paıdalaný daǵdylaryn damytý.
Tárbıelik – tabıǵatty súıýge, aıalaýǵa tárbıeleý.
Sabaqtyń túri: izdenis sabaq
Sabaqtyń ádisi: salystyra oqytý
Sabaqtyń kórnekiligi: «Tuqym» taqyrybynda elektrondyq kórsetilimder.
Sabaqtyń barysy:
İ. Uıymdastyrý kezeńi
İİ. Úı tapsyrmasyn tekserý kezeńi
Jemis gúldiń qaı bóliginen paıda bolady (túziledi), neshe topqa bólinedi?
Shyryndy jemister neshege bólinedi, ár túrine mysal keltirińder.
Nelikten qurǵaq jemis dep atalady?
Qulpynaı jemisin ne sebepti shyryndy jemiske jatqyzbaıdy?
Burshaqqap pen burshaqqynnyń aıyrmashylyǵyn túsindirińder.
Jıdek jemis pen jıdek tárizdi jemisterdi sıpattap mysalmen túsindirińder.
Jumbaqtardyń jaýabyn sheshý:
1. Uzyn murtty sarylar,
Qyrman toly dáni bar (bıdaı)
2. Alasa tal, tamasha tal,
Samsap tur almasy (qyzanaq)
3. Bireýin jerge berip
Kúzde ony teredi (tuqym)
4. Til úıirgen dámi bar,
Sary altyn tús sáni bar.
Shaqsań eger keptirip,
Súıeginiń dámi bar (órik)
İİİ. Jańa materıaldy túsindirý kezeńi
Jańa sabaqty zerthanalyq jumysty jasata otyryp túsindirý.
▪ Qos jarnaqty
1. Eki tuqym jarnaǵy bar
2. Qabyǵy sýǵa jibitkende tez sylynady
3. Qorektik zat tuqym jarnaǵynda jınalady
▪ Dara jarnaqty
1. Bir tuqym jarnaǵy bar
2. Qabyǵyn sýǵa jibitkende ajyratý qıyn
3. Qorektik zat endospermde jınalady
▪ Uqsastyǵy
1. Tuqym jarnaǵy bar
2. Qabyǵy tyǵyz
3. Uryq:
- sabaqsha;
- tamyrsha
- búrshikshe
№15 - zerthanalyq jumys.
Taqyryby: Qos jarnaqty jáne dara jarnaqty tuqymdardyń qurylysy.
Maqsaty: Qos jarnaqty jáne dara jarnaqty ósimdikterdiń tuqymdarynyń qurylysyn qaraı otyryp aıyrmashalyqtaryn anyqtaý.
Qural - jabdyqtar: qos jarnaqty jáne dara jarnaqty tuqymdardyń jınaqtamalary, aldyn ala sýǵa jibitilgen tuqymdar (úrmeburshaq pen bıdaı), ótkir ustara, ulǵaıtqysh qol áınegi (lýpa) jáne t. b.
Jumystyń barysy:
1. Qurǵaq jáne sýǵa jibitilgen úrmeburshaq tuqymynyń pishinin, qabyǵynyń túsin, kindiginiń qaı jerde ornalasqandyǵyn anyqtap sýretin salý.
2. Jibitilgen tuqymnyń qabyǵyn (qaýyzyn) eptep sylyp, ishindegi eki jarnaǵy men uryǵynyń ornalasýynyń sýretin salý (oqýlyqtyń sýretimen salystyrý).
3. Uryq bólimshelerin ulǵaıtqysh qol áınekpen qarap, atyn jazý.
4. Bıdaı tuqymynyń syrtqy qurylysyn, pishinin, uryq ornalasqan bólimi (úshkirleý jaǵynda) jáne jarnaǵynyń bileýlenip bilinetinin qol áınekpen qaraý, sýretin salý, atyn jazý.
5. Oıystaý jaǵynan (saıynan) uzynynan ekige (ustaramen) bólip ishki bólimderin taldap, attaryn jazý. Qabyǵynyń (qaýyzynyń) ereksheligine kóńil aýdarý.
Nátıjesi: Árbir tuqymnyń qurylysyn jaz:
Tolyq nusqasyn júkteý
