InfoHub Logo

Sabaqtyń taqyryby: Tuqym qýalaýdyń hromosomalyq teorıasy.
Tirkes tuqym qýalaý jáne krosıngover
Sabaqtyń maqsaty: 1. T. Morgannyń bir hromosomada ornalasqan genderdiń tuqym qýalaý zańdylyǵymen jáne hromosomalar aıqasýyn bilý
2. Tuqym qýalaýshylyqtyń hromosomalyq teorıasy men onyń negizgi qaǵıdalaryn oqyp bilý daǵdysyn, este saqtaı bilý qabiletin damytý.
3. Qorshaǵan ortany qorǵap, salaýatty ómir súre bilýge tárbıeleý.
Kórnektiligi: Tablısa: «Tirkes tuqym qýalaý qubylysy» Slaıd, aplıkasıalar

Sabaqtyń barysy: 1. Uıymdastyrý kezeńi
Ótken sabaqty eske túsirý
1. Genetıka neni zertteıdi?
2. Monogıbrıdti shaǵylystyrý degenimiz ne?
3. Domınantty, resessıvti, álternatıvti belgiler anyqtamasy
4. Mendeldiń 1 - shi zańy
5. Ajyraý zańy
6. Dıgıbrıdti shaǵylystyrý degenimiz ne?
7. Táýelsiz ajyraý zańynyń ereksheligi
8. Polıgıbrıdti shaǵylystyrýdy qalaı túsinesiń?
Jańa sabaq
Kez kelgen aǵzaǵa tán gender sany hromosoma sanynan álde qaıda artyq
Ár hromosomada 1 ǵana gen emes kóptegen gen ornalasqan.
Tomas Morgan jemis shybyny drozofılaǵa tájirıbe jasap, 1 hromosomada ornalasqan genderdiń tuqym qýalaý zańdyǵyn zerttep ashty
Drozofıla shybynynyń hromosoma sany – 8 ıaǵnı 4 jup, zerthanalyq jaǵdaıda +25 ͦ S. Ár juptan 10 kún saıyn 100 – ge jýyq urpaq alýǵa bolady.
Berilgeni: Jetik qanatty, - V
Sur shybyn – N
Shala qanatty – b
Qara shybyn – n
Tabý kerek. F1 -? F2 -?

Tirkesý toptarynyń sany hromosomalardyń gaploıdty jıyntyǵyna sáıkes bolady drozofıla shybyny – 4 tirkeý toby
Asburshaqta - 7 tirkesý toby
Júgeride - 10 tirkesý toby
Adamda - 23 tirkesý toby bar

Morgan mektebi ashqan tirkes tuqym qýalaý zańdylyqtary men basqa da birqatar obektilerge osy baǵytta júrgizilgen zertteýler qorytyndysy jalpy atpen tuqym qýalaýshylyqtyń hromosomalyq teorıasy dep atalady

Qaǵıdalary:
1. Gender hromosomada birsyzyqtyń boıymen tizbektele ornalasady. Ár genniń naqty orny bolady.
2. Bir hromosomada ornalasqan gender tirkesý toptaryn quraıdy Tirkesý toptarynyń sany sol aǵzaǵa tán hromosomanyń gaploıdty sanyna sáıkes keledi.
3. Gomologte hromosomalar arasynda alleldi genderdiń almasýy júredi
4. Hromosomalardaǵy genderdiń araqashyqtyǵy aıqasý jıiligine týra proporsıonal

Bekitý suraǵy:
1. Tirkes tuqym qýalaýdy alǵash zerttegen kim?
2. Drozofıla shybynyń alǵash zerttegen kim?
3. Krosıngover degen ne?
4. Tuqym qýalaýshylyqtyń keıingi qaǵıdalary
Esep shyǵarý
Baǵalap qorytyndylaý!