InfoHub Logo

Ádis degenimiz – muǵalimniń belgili bir maqsatqa jetýdegi is - áreketi, al tehnologıa –kóptegen ádisterdiń jıyntyǵy. Jańa tehnologıanyń basty maqsaty — ózdiginen damýǵa umtylatyn jeke tulǵany qalyptastyrý. Al, osy tehnologıalardyń keńinen qoldanylýy bilim quzirettiligine jetý jolynda úlken rol atqarady.

Bir tehnologıanyń ózi ár túrli muǵalimderdiń sheberligine baılanysty árqıly júzege asyrylýy múmkin. Ne úshin tıimdi? Sebebi, Fızıka sabaǵynda ozyq tehnologıalardy paıdalaný - oqý-tárbıe úrdisin tıimdi uıymdastyrýyn, oqýshynyń ózin-ózi damytýyn, oılaýyn elestetý men este saqtaý belsendiligin, daǵdysyn bilim salasynyń damýyn qamtamasyz etedi. Oqýshylardyń sabaqqa degen qyzyǵýshylyqtaryn arttyrý, ózdiginen bilim alýǵa qushtarlyǵyn tanytý. Kúrdeli fızıkalyq esepterdi shyǵarý úshin, suraqtarǵa jaýap berý úshin negizgi formýlalar men zańdylyqtardy paıdalana bilýge úıretý, eksperımenntik jumystardy atqarýda ıkemdiligin daǵdylandyrýǵa kómektesedi. Árbir tehnologıa ózindik jańa ádis – tásildermen erekshelenedi. Ádis-tásilderdi muǵalim izdenisi arqyly oqýshy qabiletine, qabyldaý deńgeıine qaraı iriktelinip, qoldanylady. Tıimdi paıdalylaryn jetildire túsedi. Kórneki pedagog V.A. Sýhomlınskıı «Sabaq jas óspirimderdiń ıntellektýaldy ómirine qur ǵana sabaq bolyp qoımas úshin ol qyzyqty bolýy shart. Osyǵan qol jetkende ǵana mektep jasóspirimder úshin rýhanı ómirdiń túlegen oshaǵyna, muǵalim osy oshaqtyń qurmetti ıesi men saqtaýshysyna aınalady» dep aıtqan. Óıtkeni jaı ǵana sabaq qunarsyz taǵam sekildi adam boıyna juqpaıdy. Qyzyqty sabaqtar muǵalimniń ashqan jańalyǵy, ózindik qoltańbasy, ádistemelik izdenisteri, qoldanǵan ádis – tásilderi arqyly erekshelenip, shákirt júreginen oryn alady. Sabaq úrdisinde paıdalanyp júrgen ádis – tásilder oqýshylardyń oqýǵa degen ynta – yqylasynyń, daǵdy men oı – óris, bilim – bilikteriniń artýymen sıpattalary sózsiz. Oqytýdyń ádis-tásilderin tıimdi tańdap alý oqytýda tabysqa jetýge negiz bolady, ári sabaqtyń tıimdiligi men sapasyn barynsha arttyrýǵa múmkindik beredi. Oqýshylarǵa tereń bilim berý úshin muǵalim myna tómendegi qaǵıdalardy este saqtaǵany jón dep esepteımin.

AMA

1. Muǵalim pándi jetik meńgerip, ony oqýshylarǵa ǵylymı turǵydan negizdep, qarapaıym tilmen, ómirmen baılanystyra otyryp bere bilýi qajet.

2. Oqýshylardyń jas erekshelikterine qaraı jeke bastarynyń psıhologıasyn, jan dúnıesin jete bilip, ár oqýshynyń júregine jol taba bilýi abzal.

3. Ǵylym men pedagogıka salasyndaǵy jańalyqtardy únemi paıdalanyp otyrýy tıis.

4. Oqýshylarǵa uzaq ýaqyt este saqtaý qabiletin arttyrý úshin jańa sabaqty, ásirese zańdylyqtar men qubylystardy tirek belgileri men tirek konspektileri boıynsha bergen jón.

5. Oqýshylardyń sapaly da tıanaqty bilim alýy úshin ár bólim, ár taqyryp boıynsha olardyń bilimderin tekserip otyrǵan jón.

Munda ásirese oqýshylardyń bilimderin tekserýde myna tómendegideı ádisterdi qoldanǵan tıimdi:

- Testik júıe boıynsha

- ózin-ózi tekserý

- kórshisin tekserý jáne t.b

Osylaısha pánniń negizgi zańdylyqtary men qubylystaryn ómirmen baılanystyra qyzyqty etip berý joldaryn qarastyrýǵa bolady. Óz sabaqtarymda ádis-tásilderdi tıimdi paıdalanýǵa tyrysamyn. Oqýshylardyń jańa materıaldy ıgerýine kóńil bólemin. Oqýshylardyń óz betimen jumysyn qalyptastyrý, oqýshynyń pánge degen qyzyǵýshylyn jáne qajettiliginen týyndaıdy. Toppen jumys kezinde synypta eń alǵar daryndy oqýshyny anyqtaýǵa múmkindik beredi. Ár sabaǵymda sabaq kezeńderine baılanysty túrli ádis-tásilderdi qoldanamyn. Sabaq barysynda ádis-tásilderdi paıdalaný oqýshynyń boıynda óz- ózine senimdilik uıalatady, ózge balaǵa qarap boı túzeýge umtylady, ózin-ózi baǵalaýy joǵarylaıdy,ózgeni úırete otyryp, ózi kóp nárseni úırenedi, kóshbasshylyq qabiletteri qalyptasady.

Ádis tásilderdiń nátıjesi: Ádis – tásilderdi paıdalanýda oqýshylar óz pikirlerin dáleldeýge, qorytyndy jasaý, óz oılaryn qysqasha, dál jáne naqty jasaýǵa kómektesedi jáne tómendegideı nátıjege jetedi:

1. Sabaqqa degen yntasy, qyzyǵýshylyǵy artady.

2. Oqýshylar óz betimen izdený joldaryn úırenedi.

3. Óz oıyn shema, keste, sýretter, fızıkalyq tájirıbelerdi paıdalaný arqyly erkin jetkizedi.

4. Fızıkalyq tilde sóıleý mádenıetin damytady.

5. İzdenýi is – áreketi qalyptasady.

6. Oqýshylardyń óz betimen jumys jasaý yntasy oıanady.

7. Zerthanalyq jáne saramandyq jumystardy óz betinshe jasaýǵa daǵdylanady.

8. Bilim sapasyn artady.

Qoryta ketsem, qazirgi zaman talabyna saı ósip kele jatqan jetkinshek tehnologıalardy keńinen paıdalanýǵa beıim ekeni barshamyzǵa aıan. Sondyqtan oqýshy qyzyǵýshylyǵyn, sabaqtyń tıimdiligin arttyrý úshin túrli ádis-tásilderdi qoldanǵanymyz jón. Sonymen qatar, sabaqta qoldanylatyn ádis-tásilder oqýshylardyń este saqtaý qabiletin arttyryp, olardy jınaqylyqqa, dáldikke, shyǵarmashylyqqa baýlýǵa kómektesedi dep oılaımyn. «Suranysqa sáıkes usynys bolýy tıis» degendeı, zamannyń suranysyna qaraı, talabyna saı muǵalimder de jumystanýy tıis!

---