InfoHub Logo

Bir otbasynyń balalaryna kishi sheshelerin "mama", al úıdiń úlken áıelin, ıaǵnı báıbishesin "úlken mama" dep ataý kerektigi úıretilgen ǵoı. Degenmen, sózdiń qosarlana aıtylýynan "n" áripi túsip qalyp, "úlkemama" bop aıtylyp ketken-di. Sóıtip, bizdiń bir sheshemizdi aýyl úıdiń balalary, tipti eresekterine deıin solaı ataǵan. Shyndyǵynda onyń esimi Sánim, kenje rýynyń sary kempir tarmaǵynan, ákesiniń nyspysy Sary, anasynyki Orynaı. Sheshemiz on úsh qursaq kóterip, balalary turmaı tek qana Turǵan, Tursyn esimdi qyzdary aman qalypty. Eki aǵasy "shash al dese bas alatyn" jyldardyń qurbany bop, jaqyn týǵan-týystan jurdaı shalynyń artynda tuıaq qalýyn kóp oılapty. Jasy qyryqtan asqan ózinen ne qaıran, eki qyzalaq sirá jat jurttyq. Bir kúni shaly o dúnıelik bolsa, bir áýlettiń orny joǵalaıyn dep tur. Jatsa-tursa osyny oılaǵan ol qoıar da qoımaı shalyn úılendirdi. Úılendirgende de turmys qurǵan kúnniń erteńine jubaıy soǵysqa ketip, qaıtyp oralmaǵan, ýyljyǵan jas kelinshek Úmitti alyp berdi. Buryn da kórshi turatyn ekeýi apaly-sińlilerdeı edi. Endi jarastyǵy artyp ekeýi eki úı bolyp turyp jatty.

Úmitten at ustar kútip edi jurt, biraq adamnyń degeni bola bere me, úıelmeli-súıelmeli eki qyz dúnıege keldi. Buǵan Sánimniń kóńili kónshimedi. Ata-baba árýaǵyna sıynyp, áýlıeden áýlıe qoımaı túnedi. Sóıtip júrgende, jasy qyryqtyń beseýine kelgende ózi aıaǵy aýyrlap, uldy boldy. Qudaı bereıin dese sóz bar ma?! Bul qýanyshty, aıtyp jetkizý qıyn-dy. Quryshtaı berik bolsyn dep sábıdiń atyn Quryshbek qoıdy. Tórt jyldan keıin Quryshbek inili boldy — Úmit sheshemiz Turysbekti dúnıege ákeldi.. Oǵan Rysty, Aıman, Sholpan atty qyzdar qosylyp, óristi keńeıtti.

Bul uzaq áńgimeniń qysqa nusqasy ǵana. Sheshemiz uldy uıaǵa, qyzdy qıaǵa qondyryp, jetpis jeti jasynda dúnıeden ozdy. Marqumnyń kózin kórgen aýyl adamdary álige deıin iltıpatpen eske alyp otyrady. Óıtkeni ol úlken-kishige jaǵymdy, ósek-aıańnan aýlaq júretin, qýlyq-sumdyqty bilmeıtin jan edi...

Birde aýyldan Aqtaýda turatyn qyzynyń úıine baryp, keshqurym syrtqa shyqqanda adasyp ketipti. Kóshede anaǵan-mynaǵan jaltaqtap qarap, amandasyp, jón surasaıyn dese eshkim qaramaıdy. Sodan tura qalyp: "Shyraqtarym, men jaı júrgen kempir emespin, adasyp júrgen kempirmin", — deıtin kórinedi. Muny estigen bireýler kúlip, bireýler jón suraı bastapty. Sol arada artynan izdep shyqqan kúıeý balasy tap bolypty.

Aýlymyzda teledıdardan Máskeýdiń ortalyq telearnasy ǵana kórsetetin kez bolatyn. Áli esimde keshqurym dıktor kelinshek erteńgi bolatyn habarlardyń baǵdarlamasyn ejiktep otyrǵan-dy. Kórip otyrǵan Úlkemama jalyǵyp ketti-aý deımin: "Myna qanshyq ne dep otyr", — demesi bar ma? Men de qýlyqqa basyp, "Oıbaı, mama o ne degeniń, ol bárin estip otyr". Uıat boldy ǵoı endi," — deımin ótirik sasqalaqtap, ábigerlengen boldym. "Oı, kimdi aldaǵyń keledi, ol qaıdan estisin", — dedi. "Shynyńyz ǵoı, men qazir artyndaǵy tetigin basamyn, ol sizge dúrse qoıa beretin bolady", — dep ornymnan kóterilip, teledıdarǵa jaqyndadym. "Qaraǵym, óziń túsinetin balasyń ǵoı, qoıa ǵoı, aıtyp qaıtesiń, naǵashym qunanorys bolǵasyn qaljyńdaǵanym ǵoı", — dep úlkemama báıek boldy. Al bizge kúlki kerek.

Quryshbek aıtady: "Birde úlkemama tumaýratyp júrgen soń bir páshki dári ákelip bergen edim. Keshke jumystan kelsem kóleńkede otyr. Eki beti qyp-qyzyl. "Quryshjan, qaıta-qaıta iship júremin be dep baǵanaǵy bergen dárińniń bárin buratala iship saldym", — deıdi. Ne jylarymdy, ne kúlerimdi bilmedim. Áıteýir, arty jaqsy bolyp ketti"...

Ol bala kezimde dalada oınap júrgen meni shaqyryp alyp, kójekeıiniń qaltasynan qurt, nemese qant pen kámpıt alyp beretin-di.. Ásirese, toıǵa baryp kelse barlyq balalarǵa tátti úlestirip, oǵan ózi de máz-meıram bolyp jatatyny álige deıin kóz aldymyzda.

Qaıran úlkemama-aı... Keıde men bizderdiń boıymyzda meıirimdilik, kishipeıildilik, adam balasyna jamandyq tileı almaıtyn aq kóńildilik sıaqty qasıetterdiń ushqyny bolsa osyndaı analarymyzdan daryǵan-aý dep oılaımyn...

---