Úshburysh jáne onyń túrleri
Páni: geometrıa
Klasy: 7
Sabaqtyq taqyryby: Úshburysh jáne onyń túrleri
Sabaqtyń maqsaty:
• oqýshylarda úshburysh, onyń elementteri, bıiktigi, medıanasy, bısektrısasy týraly túsinik qalyptastyrý, qabyrǵalary boıynsha jáne buryshtary arqyly túrlerin ajyratý, qabyrǵalarynyń uzyndyqtary boıynsha perımetrin esepteýge úıretý.
• Oqylǵan materıaldy, qorytyndylaı, salystyra bilý daǵdysyn damytý, óz oıyn jetkize bilý qabiletin damytý.
• Jyldamdyqqa, saýattylyqqa, uıymshyldyqqa, uqyptylyqqa, izdenimpazdyqqa, ózin baǵalaı alýǵa, senimdilikke tárbıeleý.
Sabaqtyń túri: jańa sabaq
Ádisi: suraq - jaýap, túsindirý, áńgimeleý, jarys, trenıń
Kórnekiligi: slaıd, prezentasıa, baǵalaý paraqtar, túrli - tústi qaǵazdar
Sabaqtyń barysy:
1. Uıymdastyrý:
Oqýshylarmen amandasý, túgendeý, sabaqqa daıyndyǵyn eskertý, nazarlaryn sabaqqa aýdarý (psıhologıalyq sát)
2. Úı tapsyrmasyn tekserý
Ózindik jumys tapsyrmasyn baǵalaý paraǵy arqyly úshburyshty upaılar jınaý.
10 tapsyrma boıynsha baǵalaý:
8 - 10 upaı – «5»
5 - 7 upaı – «4»
3 - 5 upaı – «3»
3. Jańa materıaldy ıgertýge daıyndyq (slaıd 4)
Ómirdegi kórinisterden mysaldar keltirý:
- Oqýshylar sonymen úı jumysyn tekserý arqyly qandaı fıgýralar jınadyq?
- Úshburyshtar
- Endeshe ómirimizdegi úshburyshty zattardy elesteteıik
- Taýlar, pıramıdalar, jol júrý erejesindegi eskertý belgileri jáne t. b.
- Negizinen úshburyshtar úshkir bolady, sondyqtan onyń aýany tesip ótetin qasıeti bar deýimizge bolady. Mysaly: ushaqtardyń basy, qustardyń tumsyǵy, maıshamnyń janyp turýy, t. b.
- Endi úshburyshty geometrıada qalaı salatynymyzǵa toqtalaıyq
- Aldymen jazyqtyqtan 3 núkte belgilep alamyz jáne olardy belgileımiz. Olardyń arasyn kesindilermen qosamyz. Sonda úsh tóbesi, úsh qabyrǵasy, úsh buryshy bar elementterden quralǵan geometrıalyq fıgýra paıda bolady.
4. Jańa sabaqty ıgertý
Anyqtama. Bir túzýde jatpaıtyn úsh núktemen osy núktelerdi qosatyn úsh kesindiden jáne sol kesindilermen shektelgen jazyqtyqtyń bóliginen turatyn fıgýrany úshburysh dep ataıdy.
Úshburyshtyń qabyrǵalaryna baılanysty túrleri:
1) qabyrǵalarynyń uzyndyqtary ártúrli bolatyn úshburysh ár qabyrǵaly úshburysh
2) eki qabyrǵasy teń bolatyn úshburysh teń búıirli úshburysh
3) úsh qabyrǵasy ózara teń bolatyn úshburysh teń qabyrǵaly úshburysh
Úshburyshtyń buryshtaryna baılanysty túrleri:
1) úsh buryshy da súıir bolatyn súıir buryshty úshburysh
2) bir buryshy tik bolatyn tik buryshty úshburysh
3) bir buryshy doǵal bolatyn úshburysh doǵal buryshty úshburysh dep atalady.
Anyqtama: Úshburyshtyń qabyrǵalarynyń uzyndyqtarynyń qosyndysy perımetri dep atalady.
Anyqtama: úshburyshtyń tóbesin oǵan qarama - qarsy jatqan qabyrǵasynyń ortasymen qosatyn kesindini onyń medıanasy dep ataıdy.
Anyqtama: úshburysh buryshynyń bısektrısasy qarsy qabyrǵaǵa deıingi kesindisi, onyń osy buryshtyń bısektrısasy dep atalady.
Anyqtama: úshburyshtyń tóbesimen qarsy jatqan qabyrǵany qamtıtyn túzýge túsirilgen perpendıkýlár kesindisi úshburyshtyń bıiktigi dep ataıdy.
5. Jańa materıaldy qanshalyqty ıgergendikterin alǵashqy tekserý:
«Pıramıda oıyny» (Slaıd 9)
Sharty: oqýshylarǵa A deńgeıindegi tapsyrmalar beriledi. Sol tapsyrmalardy oryndaý arqyly pıramıda qurastyrylady.
Oqýlyq boıynsha №129, 130, 133(1) esepteri.
6. Demalý mınýty
Neshe úshburysh bar ekenin esepteý
Sabaqty bekitý:
Úshburysh jáne onyń túrleri:
Ártúrli úshburyshtardyń astyna suraqtar jasyrylǵan, solarǵa jaýap berý arqyly oqýshylar ózderi qorytyndy jasaý.
Trenıń «Adam esiminiń tústeri»
Maqsaty: oqýshylarǵa psıhologıalyq turǵydan shabýyl jasaý arqyly, oılaý qabiletterin damytý, ózderine degen senimderin qalyptastyrý, ózin baǵalaı alýǵa, ózin tanýǵa yqpal jasaý. Úshburyshtardyń túrlerin ajyratýǵa úıretý.
Sharty: oqýshylardyń aldyna qyzyl, jasyl, sary, kók tústi paraqshalar taratylady. Sodan tańdaý jasap, paraqshaǵa ózi qalaǵan kez - kelgen úshburyshtyń túrin salyp, qıady.
Nátıje: oqýshylar daıyn bolǵannan keıin olardyń tústeri boıynsha jáne úshburysh túrleri boıynsha minezdemelik sıpattamalarmen tanysady.
Qyzyl - ózine senimdi, aldyna maqsat qoıa biletin jandar
Jasyl – aq kóńil, tabıǵatty súıetin jandar
Sary – nıeti taza, peıili keń jomart jandar
Kók – meıirimdi, senimdi, bıik armandardy kózdeıtin jandar
Tikburyshty úshburysh – minezi qatty, alǵan betinen qaıtpaıtyn jandar
Ár qabyrǵaly úshburysh – qubylmaly minezdi, tez oılanyp tez jaýap beretin jandar
Teń búıirli úshburysh - árqashan ádildikti qoldaıtyn jandar
Teń qabyrǵaly úshburysh – sypaıy bolýǵa umtylatyn jandar
Úıge tapsyrma berý: № 134 (2), 135
Baǵalaý: oqýshylarǵa baǵalaý túrleri taratylady. Oqýshylardyń óz múmkinshilikterin baǵalaýyn qadaǵalaý.
Sabaq óte jaqsy unady jáne bar múmkindigimdi paıdalandym
Sabaq unady jáne óz múmkindigimshe qatystym
Maǵan áli osy taqyryptar boıynsha jumys jasaý kerek
Klasy: 7
Sabaqtyq taqyryby: Úshburysh jáne onyń túrleri
Sabaqtyń maqsaty:
• oqýshylarda úshburysh, onyń elementteri, bıiktigi, medıanasy, bısektrısasy týraly túsinik qalyptastyrý, qabyrǵalary boıynsha jáne buryshtary arqyly túrlerin ajyratý, qabyrǵalarynyń uzyndyqtary boıynsha perımetrin esepteýge úıretý.
• Oqylǵan materıaldy, qorytyndylaı, salystyra bilý daǵdysyn damytý, óz oıyn jetkize bilý qabiletin damytý.
• Jyldamdyqqa, saýattylyqqa, uıymshyldyqqa, uqyptylyqqa, izdenimpazdyqqa, ózin baǵalaı alýǵa, senimdilikke tárbıeleý.
Sabaqtyń túri: jańa sabaq
Ádisi: suraq - jaýap, túsindirý, áńgimeleý, jarys, trenıń
Kórnekiligi: slaıd, prezentasıa, baǵalaý paraqtar, túrli - tústi qaǵazdar
Sabaqtyń barysy:
1. Uıymdastyrý:
Oqýshylarmen amandasý, túgendeý, sabaqqa daıyndyǵyn eskertý, nazarlaryn sabaqqa aýdarý (psıhologıalyq sát)
2. Úı tapsyrmasyn tekserý
Ózindik jumys tapsyrmasyn baǵalaý paraǵy arqyly úshburyshty upaılar jınaý.
10 tapsyrma boıynsha baǵalaý:
8 - 10 upaı – «5»
5 - 7 upaı – «4»
3 - 5 upaı – «3»
3. Jańa materıaldy ıgertýge daıyndyq (slaıd 4)
Ómirdegi kórinisterden mysaldar keltirý:
- Oqýshylar sonymen úı jumysyn tekserý arqyly qandaı fıgýralar jınadyq?
- Úshburyshtar
- Endeshe ómirimizdegi úshburyshty zattardy elesteteıik
- Taýlar, pıramıdalar, jol júrý erejesindegi eskertý belgileri jáne t. b.
- Negizinen úshburyshtar úshkir bolady, sondyqtan onyń aýany tesip ótetin qasıeti bar deýimizge bolady. Mysaly: ushaqtardyń basy, qustardyń tumsyǵy, maıshamnyń janyp turýy, t. b.
- Endi úshburyshty geometrıada qalaı salatynymyzǵa toqtalaıyq
- Aldymen jazyqtyqtan 3 núkte belgilep alamyz jáne olardy belgileımiz. Olardyń arasyn kesindilermen qosamyz. Sonda úsh tóbesi, úsh qabyrǵasy, úsh buryshy bar elementterden quralǵan geometrıalyq fıgýra paıda bolady.
4. Jańa sabaqty ıgertý
Anyqtama. Bir túzýde jatpaıtyn úsh núktemen osy núktelerdi qosatyn úsh kesindiden jáne sol kesindilermen shektelgen jazyqtyqtyń bóliginen turatyn fıgýrany úshburysh dep ataıdy.
Úshburyshtyń qabyrǵalaryna baılanysty túrleri:
1) qabyrǵalarynyń uzyndyqtary ártúrli bolatyn úshburysh ár qabyrǵaly úshburysh
2) eki qabyrǵasy teń bolatyn úshburysh teń búıirli úshburysh
3) úsh qabyrǵasy ózara teń bolatyn úshburysh teń qabyrǵaly úshburysh
Úshburyshtyń buryshtaryna baılanysty túrleri:
1) úsh buryshy da súıir bolatyn súıir buryshty úshburysh
2) bir buryshy tik bolatyn tik buryshty úshburysh
3) bir buryshy doǵal bolatyn úshburysh doǵal buryshty úshburysh dep atalady.
Anyqtama: Úshburyshtyń qabyrǵalarynyń uzyndyqtarynyń qosyndysy perımetri dep atalady.
Anyqtama: úshburyshtyń tóbesin oǵan qarama - qarsy jatqan qabyrǵasynyń ortasymen qosatyn kesindini onyń medıanasy dep ataıdy.
Anyqtama: úshburysh buryshynyń bısektrısasy qarsy qabyrǵaǵa deıingi kesindisi, onyń osy buryshtyń bısektrısasy dep atalady.
Anyqtama: úshburyshtyń tóbesimen qarsy jatqan qabyrǵany qamtıtyn túzýge túsirilgen perpendıkýlár kesindisi úshburyshtyń bıiktigi dep ataıdy.
5. Jańa materıaldy qanshalyqty ıgergendikterin alǵashqy tekserý:
«Pıramıda oıyny» (Slaıd 9)
Sharty: oqýshylarǵa A deńgeıindegi tapsyrmalar beriledi. Sol tapsyrmalardy oryndaý arqyly pıramıda qurastyrylady.
Oqýlyq boıynsha №129, 130, 133(1) esepteri.
6. Demalý mınýty
Neshe úshburysh bar ekenin esepteý
Sabaqty bekitý:
Úshburysh jáne onyń túrleri:
Ártúrli úshburyshtardyń astyna suraqtar jasyrylǵan, solarǵa jaýap berý arqyly oqýshylar ózderi qorytyndy jasaý.
Trenıń «Adam esiminiń tústeri»
Maqsaty: oqýshylarǵa psıhologıalyq turǵydan shabýyl jasaý arqyly, oılaý qabiletterin damytý, ózderine degen senimderin qalyptastyrý, ózin baǵalaı alýǵa, ózin tanýǵa yqpal jasaý. Úshburyshtardyń túrlerin ajyratýǵa úıretý.
Sharty: oqýshylardyń aldyna qyzyl, jasyl, sary, kók tústi paraqshalar taratylady. Sodan tańdaý jasap, paraqshaǵa ózi qalaǵan kez - kelgen úshburyshtyń túrin salyp, qıady.
Nátıje: oqýshylar daıyn bolǵannan keıin olardyń tústeri boıynsha jáne úshburysh túrleri boıynsha minezdemelik sıpattamalarmen tanysady.
Qyzyl - ózine senimdi, aldyna maqsat qoıa biletin jandar
Jasyl – aq kóńil, tabıǵatty súıetin jandar
Sary – nıeti taza, peıili keń jomart jandar
Kók – meıirimdi, senimdi, bıik armandardy kózdeıtin jandar
Tikburyshty úshburysh – minezi qatty, alǵan betinen qaıtpaıtyn jandar
Ár qabyrǵaly úshburysh – qubylmaly minezdi, tez oılanyp tez jaýap beretin jandar
Teń búıirli úshburysh - árqashan ádildikti qoldaıtyn jandar
Teń qabyrǵaly úshburysh – sypaıy bolýǵa umtylatyn jandar
Úıge tapsyrma berý: № 134 (2), 135
Baǵalaý: oqýshylarǵa baǵalaý túrleri taratylady. Oqýshylardyń óz múmkinshilikterin baǵalaýyn qadaǵalaý.
Sabaq óte jaqsy unady jáne bar múmkindigimdi paıdalandym
Sabaq unady jáne óz múmkindigimshe qatystym
Maǵan áli osy taqyryptar boıynsha jumys jasaý kerek
Nazar aýdaryńyz! Jasyryn mátindi kórý úshin sizge saıtqa tirkelý qajet.
You Might Also Like
