InfoHub Logo

Muǵalim – mamandyq bolsa, ustazdyq adam boıyndaǵy uly qasıet. Ustaz mártebesiniń artýy eń aldymen ustaz degen esimge qanshalyqty laıyq bolýyna baılanysty. Búgingi jańa dáýirdiń, jańarǵan bilimniń muǵalimge qoıar talabynyń júgi aýyr, olar úlgi bolarlyq bar jaqsylyq ataýlynyń eń bıiginen kórinýi tıis. «Jaqsy adam – Allanyń nury» deıdi. Jaqsylyq ataýlyny ishki jan dúnıesimen qabyldap, óz boıyndaǵy sezimdi, berik qalyptasqan kózqarasty oqýshy boıyna daryta biletin, óz boıyndaǵy jasampazdyq pen shyǵarmashylyq, óz-ózine senimdilik pen sabyrlylyq, tabandylyq pen tózimdik sıaqty minez-qulyq erekshelikterimen, sondaı-aq ózgelerge qoldaý kórsete biletin, jyly júregimen jaqsylyq sáýlesin shashyp, meıirim shýaǵyn tógip turatyn qasıetter ustaz boıynan tabylýy tıis.Shákirt boıyndaǵy tabıǵı daryn ushqyndaryn sóndirip almaı, shyǵarmashylyq eńbek ústinde oǵan qanat bitirý, bilimge sheksiz qushtarlyq dánin sebý – ustaz qyzmetiniń taǵlymdy ólshemi, izdenis nátıjesi. Óıtkeni, qaı ustaz bolsyn oqýshynyń jan dúnıesin, psıhologıalyq erekshelikterin tereń zerdeleý ústinde oqytý prosesiniń dıalektıkalyq sıpatyn salaýatpen saralaýǵa, sóıtip parasatty pedagogıka praktıkasyn meńgerýge qol jetkizedi. Ustazdyq daryn úzdiksiz izdenis kóriginde shyndalsa ǵana, máýeli tabys tezirek tulǵalanbaq, oqýshy sanasynda ustaz qaldyrǵan iz uzaq saqtalmaq.Ustaz bolý – óz ýaqytyńdy aıamaý, ózgeniń ýaqytyn aıalaý» - dep fransýz oıshyly Jan Jak Rýsso aıtpaqshy, ustazdardyń eńbegi eren. Shákirt sanasyna bilim nárin seýip, el bolashaǵynyń órenderin tárbıelep shyǵarý - ekiniń biriniń qolynan kele de bermeıdi. Ustaz bolý – júrek jylýyn, meıirim shýaǵyn, adamgershilik ulylyǵyn balanyń boıyna darytý. Ustaz bolý – shákirtke ata-anasyndaı bolyp tárbıe syılaý. Ustaz bolý – jas urpaqtyń jarqyn bolashaqqa barar jolyn aıqyndap berý.

Muǵalim barlyq mamandyq ıesin tárbıeleıtin, oqytyp úıretetin meıirimdi abzal jandar.  «Muǵalim mamandyǵy – barlyq mamandyqtyń  anasy» demekshi, ustaz aldynan tárbıe almaıtyn jan joq. Ustaz bergen tárbıe árbir jannyń ómirine jol silter shamshyraq sekildi. Ǵylym  ıesi ǵalym da, el qorǵaǵan batyr da, tilinen bal tamǵan aqyn da, tegeýrini temir balqytqan jumysshy da, egin salǵan dıqan da, mal baǵyp terin tókken shopan da, kók kúmbezinen ári ótken ǵaryshker de bári-bári ustazdan bilim, tálim alǵan. Sondyqtan ulaǵatty ustazdarǵa búkil adam balasy qurmetpen bas ıedi. Qaı zamanda bolsyn, ustazdarǵa qurmet joǵary bolǵan. Búginnen nemese kesheden ǵana uly mamandyq ıelerine qurmet kórsetilip kele jatqan joq, yqylym zamannan beri ustazdyqtyń shoqtyǵy bıik tur. «Tamshysymen tas tesetin beınebir sý tárizdi» (ál-Farabı) jandarǵa iltıpat tanytý – adamgershiligińniń ilgeri basýynyń bir qadamy. Óıtkeni, ustazǵa qurmet kórsetý – bilimge qurmet kórsetý. Bilimdi qurmettemegen, ustazyn qadir tutpaǵan shákirttiń ǵylymda nátıjege qol jetkize almaıtyndyǵy, qol jetkizse de, tıisinshe kádege asyra almaıtyndyǵy barshamyzǵa belgili. 

Jahandaný zamanynda ult­­tyq básekege qabiletti bolýdyń kór­set­kishi – bilim deńgeıimen ólshe­neri anyq. Sondyqtan, álemdik bilim ke­ńistigine kirip, bilim berý jú­ıe­sin halyqaralyq bıikke kóterý kezek kúttirmeıtin ózekti másele. Bul máseleni sheshýdiń kilti - us­tazdardyń qolynda. Elbasy Nursultan Nazarbaev «Bolashaqta eńbek et­ip, ómir súretinder – búgingi mektep oqýshylary, muǵalim olardy qalaı tárbıelese, Qazaqstan sol deńgeıde bolady. Sondyqtan us­tazǵa júkteletin mindet aýyr» – degen edi. Urpaqqa tárbıe berý, bilim nárimen sýsyndatý – ekiniń biriniń qolynan da kele bermeıdi. Sondyqtan, ustaz bolý júrektiń batyrlyǵy dep baǵalaýǵa bolady!

Oryndaǵan: Ál-Farabı atyndaǵy Qazaq Ulttyq ýnıversıtetiniń 1 kýrs stýdenti Taýekel Ajar 

Jetekshisi: Qazaqstan tarıh kafedrasynyń dosenti Djoldybaeva Ý.M.

---