Sońǵy jańartý

(Ózgertilgen ýaqyty 4 kún buryn)
XIV – XVI ǵasyrlardaǵy mýzyka óneri
Sabaqtyń taqyryby: XIV – XVI ǵasyrlardaǵy mýzyka óneri
Sabaqtyń maqsaty: A) Bilimdilik: Oqýshylarǵa kásibı mýzyka óneriniń damý satylaryn uǵyndyrý. XIV – XVI ǵasyrlardaǵy mýzyka ónerin meńgertý.
Á) Damytýshylyq: Oqýshylardyń mýzykalyq saýatyn odan ári damytý.
B) Tárbıelilik: Klasıkalyq mýzykany tyńdaı bilýge jáne túsinýge tárbıeleý
Sabaqtyń tıpi: Jańa materıaldy meńgertý
Sabaqtyń túri: Aralas sabaq
Sabaqtyń ádis-tásilderi: áńgimelesý, reprodýktıvtik, suraq-jaýap
Sabaqtyń oqytý formasy: ujymdyq, jeke daralap oqytý
Sabaqtyń pánaralyq baılanysy: Tarıh, óner

Sabaqtyń kórneki-quraldary: sıgnal kartasy, plakattar, portretter, úlestirmeli kartochkalar, magnıtofon, DVD oınatqysh
Sabaqtyń barysy:
İ. Uıymdastyrý kezeńi.
1. Oqýshylarmen sálemdesip, synypty túgeldeý.
2. Oqýshylardyń sabaqqa daıyndyǵyn tekserý.
3. Oqýshylardyń nazaryn sabaqqa aýdaryp, sabaqtyń ereksheligi men maqsatyn tanystyrý.
İİ. Úı tapsyrmasyn tekserý.
Oqýshylardan úı tapsyrmasyn suraý.
Álem halyqtarynyń kásibı mýzyka óneri
Qoıylatyn suraqtar:

1. Qul ıelenýshi jáne jáne alǵashqy feodaldyq qoǵamdaǵy mýzyka mádenıetiniń damýy nege baılanysty boldy?
2. Tyńdaýǵa laıyqtalǵan mýzyka alǵash ret qaı elde oryndaldy?
3. Qandaı mýzyka aspaptary jetildirilip, onyń jańa úlgileri paıda bola bastady?
4. Qandaı iri tulǵalar mýzyka týraly eńbekter jazdy?
5. Qalalar men qamal – qorǵandarda qandaı mýzyka janrlary órbidi?
6. Qandaı vokaldy jáne vokaldy – aspaptyq mýzykalar jazyla bastady?
7. Kóptegen mýzykalyq janrlardy asqan sheberlikpen damytyp, bıik shyńǵa kótergen qandaı kompozıtor? (Iogann Sebastán Bah)
İİİ.Úı tapsyrmasyn bekitý.
Mýzyka tyńdatý.
1. Halyq áni «Ahaý, kerim»
2. Seıtek «Seksen er»
3. G. Svırıdov «Metel» (váls)
4. F. Mendelson «Marsh»

Mýzyka tyńdaı otyryp, oqýshylar bir mezgilde án, bı, kúı, marsh mýzykalaryn, halyqtyq, kompozıtorlyq, kásibı mýzykalardy, jáı jáne kúrdeli mýzykalardy ajyratyp, dınamıkalyq belgilerdi ýaqytynda kórsetip otyrady.
IV. Jańa materıaldy meńgertý.
XIV – XVI ǵasyrlardaǵy mýzyka óneri
Orta Azıa, Arab halıfaty, Iran, Úndistan, Qytaı, Japon elderinde feodaldyq mýzyka mádenıetiniń erekshe túri paıda boldy. Munda halyqtyq jáne saraılyq shyǵarmashylyq úrdister jaqsy damydy. Muqam, maqam, rok sıaqty janrlar aıryqsha kórinis tapty.
Qaıta órleý (XIV – XVI ǵasyrlarda) dáýirinde Batys, Ortalyq Evropa elderinde mýzyka mádenıeti býrjýazıalyq sıpat ala bastady. Turmystyq ánder men aspaptyq áýenderge qyzyǵýshylyq basym boldy.
Vıola aspabyn skrıpka, vıolonchel aspaptary aýystyryp, ony jasaýshy
A. N. Amatı, Dj. Gvarnerı, A. Stradıvarı (Italıa) sıaqty sheberlerdiń attary álemge áıgili boldy.
Baroko Italán
operalary
Klasısızm Fransýz
Rokoko – fransýzdyń aspaptyq mýzykasy
Iogann Sebastán Bah (1985 - 1750)
Iogann Sebastán Bah – nemis halqynyń uly kompozıtory. Ol «Matfeıge ińkárlik», «Ioanǵa ińkárlik» jáne «Qudiretti messa» syndy iri vokaldy – aspaptyq shyǵarmalar jazdy. Dinı taqyryp, adam balasynyń dúnıedegi orny ómir men ólim týraly tereń fılosofıalyq tolǵanysyna arqaý boldy. Onyń orkestrge arnalǵan «Brandenbýrg konsertteri» dep atalatyn 6 konserti, orkestrlik súıtalary, organǵa arnalǵan shyǵarmalary, partıtalary jáne t.b. kóptegen shyǵarmalary bar.

Taqtada «Mýzykalyq saýattylyq» sózdik plakaty ilinedi.
Konsert – mýzykanyń kólemdi janrynyń biri. Konsert sóziniń eki túrli maǵynasy bar: birinshi, óner sheberleriniń qatynasýymen ótkiziletin mýzykalyq kesh; ekinshi, kólemdi, ári kúrdeli aspaptyq mýzyka.
Messa – katolık dinindegi jeksenbi kúni qudaıǵa qulshylyqta aıtylatyn dinı án.
Rondo – mýzykalyq aspaptarǵa arnalyp jazylǵan, negizgi temasy birneshe ret ózgerip, qaıtalanyp otyratyn shabytty shyǵarma.

Fýga – bir, eki nemese odan da kóp temany birinen soń birin barlyq daýysta paıdalana otyryp, ımıtasıa negizinde júrgizip otyrýǵa negizdelgen polıfonıalyq shyǵarma.
Sımfonıa – grek sózi, «dybystar birlestigi» degen maǵyna beredi.
Klasıkalyq mýzyka – eń bıik kórkemdik talapqa saı, tereń mazmundy, «ýaqyt synynan» súrinbeı ótken, mýzyka óneriniń altyn qoryna engen shyǵarma.

Menýet – fransýz bıi. Mený – qazaqsha az degen sóz. XVII ǵ. bastap menýet janry bıge aınaldy.
Prelúdıa – mýzykalyq aspaptarǵa arnalyp jazylǵan, pesalardyń aldynda oınalatyn shaǵyn bólim.
Kantata – mýzykalyq aspaptardyń súıemeldeýimen oryndalatyn vokaldyq shyǵarma.
Tokkata - óte tez, anyq ekpinde oryndalatyn fortepıano nemese organǵa arnalǵan vırtýozdy aspaptyq pesa.
Polıfonıa – bir ýaqytta estiletin – kóp daýysty mýzyka.
V. Jańa materıaldy bekitý.
Mýzyka tyńdatý.
(Oqýshylar bir mezgilde mýzyka tyńdaı otyryp, onyń dınamıkalyq belgilerin kórsetip otyrady.)
1. Fýga
2. Tokkata «Badinerie»
3. Horal
4. Adajıo

Án oryndatý. 1. Daýys jattyǵýlary.
2. Iý.Chıchkov «Drýjat mýzyka ı detı»
3. N.Tilendıev «Biz – Otannyń ulanymyz»

Án úıretý joldary.
1. Ólshemi, sazy, ekpini, harakteri.
2. Dınamıkalyq belgilerimen jumys
3. Dıksıamen jumys.
VI. Sabaqty qorytyndylaý.
Oqýshylardyń alǵan bilimderin teksere otyryp, sabaqty qorytyndylaımyn.
VII. Baǵalaý.
Oqýshylardyń sabaqqa qatysýy men tapsyrmalardy oryndaýyn eskere otyryp baǵalaımyn.
VIII. Úı tapsyrmasy.
Úıge tapsyrma: XIV – XVI ǵasyrlardaǵy mýzyka óneri

You Might Also Like

Jańalyqtar

Jarnama