InfoHub Logo

Internet negizinen, durys aıtylyp, jazylýy - ǵalamtor. Qyzyq estiledi! Ia. Mánine tereń úńilsek ǵalamtor, ıaǵnı ǵalamdyq tor. Kompúterdegi aqparattar men qujattardy, gıpermátinderdi baılanystyratyn tor.

Internet - ǵalamdyq tor. Internet ataýy - 1983 jyly berilgen. Sol jyldan bastap osy ýaqytqa deıin paıdalanýshylar sany 1,5 mlrd adamnan asqan.

Zaman aǵymy - ómir talaby. Ǵalamdyq torǵa shyrmalyp, ózimiz sol áleýmettik jeliniń jarq-jurq etken qyzyǵynan shyǵa almaı jatyrmyz. Jastardyń kóbi dep, jastarǵa bul kináni arta berýge de bolmaıdy. Sebebi, qazir eńbektegen baladan, eńkeıgen qartqa deıin osy, áleýmettik jeliniń turaqty kórermenderi. Uıqysyn asha salyp, kózi jumylǵansha sol vırtýaldy ómirdi qyzyqtap otyrady. Al shyndyǵyna kelsek, vırtýaldy ómirdiń bizge tıgizer paıdasy men zıanyn bilemiz be?

Birinshi kezekte bárine unaıtyny, áleýmettik jeli paıdaly, barlyq kerek jaraǵyńdy alasyń, ishi qyzyqqa toly. Árıne, bul sózben kelisemin. Áleýmettik jeliniń paıdasy, birinshiden, kóptegen dostar tabasyń, «Aıshylyq alys jerlerden, jyldam habar alǵyzǵan demekshi», alys-jaqyn adamdarmen sóılesip, saǵynyshyńdy basasyń; ekinshiden, sońǵy jańalyqtar, álemde ne bolyp jatyr barlyǵyn syrtqa shyqpaı-aq, jańalyqtar qaramaı aq bilip otyramyz; jaı ǵana estip bilmeı-aq pikirlerimizben bólisip hat almasa alamyz; úshinshiden, fılmder, mýzyka jáne de kitaptardyń elektrondy nusqalaryn alyp oqýǵa, kórip tamashalaýǵa bolady; konspekt, shyǵarmalar, leksıalardy alypoqýǵa da bolady; tórtinshiden, eń bastysy ózińniń jeke bıznesińdi damytýǵa múmkindik ala alasyń, ıaǵnı onlaın túrde úıden shyqpaı-aq aqsha taýyp, klıentermen alys beris jumystaryn jasaýǵa da óte paıdaly.

«Taıaqtyń eki ushy bar»sekildi, áleýmettik jeliniń de tıgizer zıany orasan zor. Birinshiden, ómirdegi eń qundy zat-ýaqytymyzdy zaıa ketiremiz. Bul ómirde bárinen aqyldy-ýaqyt. Sebebi, ol báriniń syryn ashady, dertin jazady. Al, bosqa ketken ýaqytty qýap alsańda jete alamaısyń; ekinshiden, densaýlyǵymyzǵa qaýip tónedi. Kózdiń kórýi nasharlaıdy, omyrtqa, arqa joldarynyń aýyrsynýy bolady, mıǵa zaqym keledi, adamnyń tamaqqa degen tábeti nasharlaıdy. Úshinshiden, áleýmettik jeli adamdy ózine táýeldi etedi. Kúndiz-túni vampır adam sekildi vırtýaldy álemniń qyzyǵynda as-sýsyz birneshe saǵattap, uıqtamaı otyra beredi. Bul jaǵdaı jastarymyzdyń arasynda óte qatty beleń alyp turǵan másele. Tórtinshiden, áleýmettik jeliden túrli nárselerdi kórip qaıtalaımyn dep, aqyr sońy qaıǵyly aıaqtalyp jatady. Iaǵnı, ózin-ózi sýısıdke ıtermeleıdi. Sońǵy eki úsh jyl týrysynda elimizde birneshe naqty derekter tirkeldi. Ata-anasynan jyraqtap, sol álemniń qyzyǵynda júredi. Óte qatty agresıvti kúıde bolady. Mine, paıdasy men qatar ákeletin zıany qanshama?!

Jalpy aıtqanda, áleýmettik jeli bizge qajet pe? Áleýmettik jeli qazir kúnnen kúnge damyp kele jatyr. Biz ony paıdalanbańdar dep, tıym sala alaımyz. Sebebi, barlyq tabys pen bilimniń kózi, bolashaqtyń qaınary dep áleýmettik jelini ataıdy. Biraq ta, belgili bir tártip arqyly paıdalanyp nemese shaǵyn kún tártibin qurastyryp qoldansaq ózimizge tıgizer paıdasy jaqsy bolar edi. Kereksiz zattardy qarap qur bosqa ýaqyt ótkizgenshe, paıdaly jaǵyna nazar aýdarǵan jón.

Búgingi kúni jastardyń arasynda áleýmettik jeli keńinen óris alyp turǵan másele. Joǵaryda aıtyp ótkendeı, paıdasy men qatar zıany da barshylyq. Jastar táýelsiz eldiń jarqyn bolashaǵy. Biz áleýmettik jelini qyzyq úshin bolmasa, ýaqyt ketirý úshin emes elge paıdasy tıetindeı zattarǵa jumsaýymyz qajet. Kitapty jan serigiń etip, al, áleýmettik jelini kómekshi qural retinde paıdalansaq bul bir keremet oqıǵalardyń ashylýyna alyp keler edi dep oılaımyn!

Gúlimkóz Oryngazıeva

---