Zat esim
Zat esim
Qazaq tili
Maqsaty: a) Oqýshylardyń sóz taptary týraly alǵan bilimderin jınaqtaý, zat esim týraly maǵlumat berý.
Sabaqtyń túri: aralas sabaq
Sabaq barysy: İ. Uıymdastyrý kezeńi
Sálemdesý. Synyp oqýshylaryn túgendeý. Oqýshylardyń sabaqqa daıyndyǵyn tekserý.
Týǵan tilim tirligimniń aıǵaǵy
Tilim barda aıtylar syr oıdaǵy
Ósse tilim mende birge ósemin,
Óshse tilim mende birge óshemin deı kele búgingi sabaǵymyzdy bastaıyq.
Sózder maǵynasyna qaraı birneshe sóz taptaryna bólinedi. Zat esim, etistik, syn esim, san esim – sóz taptary.
Eki top oqýshylary bir – birine suraq qoıady.
1. Zat esim degenimiz ne? Olarǵa qandaı suraqtar qoıylady?
2. Jalqy esim degenimiz ne?
3. Zat esimniń kóptik jalǵaýlaryn ata.
4. Zat esimniń qandaı túrleri bolady?
5. Jalpy esim degenimiz ne?
6. Ushqyshtar, Nurjan, aǵash, ósimdikter sózderi qandaı suraqtarǵa jaýap beredi?
Oqýlyqpen jumys. 302 – jattyǵýdy oryndaý.
Jaraısyńdar, balalar, qoıannyń tapsyrmasyn múdirmeı oryndadyq.
Baýyrsaq qoıannan qutylyp ándetip kele jatsa, aldynan aıý shyǵa keledi. Ol:
- Áı, baýyrsaq! Men seni jep qoıamyn! – deıdi.
- Joq, sen meni jeme, men saǵan óleń aıtyp bereıin deıdi. Aıý óleńdi tyńdap bolǵan soń meniń bir shartym bar sony oryndasań jiberemin deıdi.
Aıýdyń tapsyrmasy: « Joǵalǵan zat esimdi tabý» Taqtaǵa sóılemder jazylady. Kóp núkteniń ornyna zat esim taýyp jazady.
1............. Almatyda turady.
2. Bizdiń mektepke aýdannan.............. keledi.
3. Ájem ádemi............. tikti.
4. Bizdiń aýylǵa aqyn........................ keledi.
5. Aıdyn................................ baǵyna bardy.
6. Oqýshylar....................... oınaýdy jaqsy meńgergen.
7. Mende on.............. bar, olardy ózim kútemin.
8. Kóktemde jyly jaqtan...................... ushyp keledi.
9. Kóshede bir......... júre almaı qyńsylap jatyr.
10. Jarasyna.................. jaǵyp, dákemen orady.
Endi balalar, myna sóılemderdi dápterge taza ári uqypty etip jazyp alaıyq. Kelesi tapsyrmasy « Tirek syzba» - men jumys jasaý.
Aıýdyń tapsyrmasyn da oryndadyq.
Sergitý. Moıynyna monshaq taǵyp ap,
Mysyq jatyr pyryldap.
Mańyna masa kelip ap,
Mazasyn aldy yzyldap.
Yz – yz – yz!
otyryńdar, sál tynyǵyp aldyq.
Asyq ıirip sol asyq nomerleri boıynsha kemeler sýretin alady.
1. Qus attaryn jaz.
2. Otbasy músheleri degen kimder?
3. Qazaqstannyń jer attaryn jaz.
4. Unnan pisiriletin zattardyń atyn jaz.
5. Jemis – jıdek ataýlaryn jaz.
6. Mektep oqý quraldaryn jaz.
7. Jıhaz attaryn jaz.
8. Kókónis attaryn jaz.
9. Oıyn túrlerin jaz.
«Arqan tartý» oıyny.
Berilgen maqal – máteldegi kóp núkteniń ornyna tıisti zat esimdi qoıyp, maqal – mátelderdi tolyqtyrady.
1. El ishi altyn................ (besik)
2. Ata kórgen oq jonar,
Sheshe kórgen........... pisher. (ton)
3. Ádeptilik belgisi –
Iilip..................... bergeni. (sálem)
4. Qyna tasqa bitedi,
......... basqa bitedi. (bilim)
5. Óz elimniń basy bolmasam da,
Saıynyń.............. bolaıyn. (tasy)
6. Otansyz adam – ormansyz................. (bulbul)
7. Týǵan jerdeı jer bolmas,
Týǵan eldeı.......... bolmas. (el)
8. Óner aǵyp jatqan bulaq,
İlim janyp turǵan.............. (shyraq)
9. Jarǵa bitken jańǵaqty
Janynan bezgen...... jeıdi. (nar)
Qorytyndylaý. « Sóz qurastyr» oıyny.
1. Sandary bar kespe qaǵazdardy ósý retimen ornalastyr.
2. Sandary bar kespe qaǵazdardy kemý retimen ornalastyr.
Baǵalaý. Jetondardy sanaý, jeńimpaz topty anyqtaý, madaqtaý.
Úıge tapsyrma berý. 303 – jattyǵýdy oryndap kelý.
Almaty oblysy, Raıymbek aýdany,
Jalanash aýyly, Jamal Ermegıaev atyndaǵy orta mektebi
qazaq tili men ádebıeti pániniń muǵalimi
Nursadyqova Gúlan Nurlybaıqyzy
Qazaq tili
Maqsaty: a) Oqýshylardyń sóz taptary týraly alǵan bilimderin jınaqtaý, zat esim týraly maǵlumat berý.
Sabaqtyń túri: aralas sabaq
Sabaq barysy: İ. Uıymdastyrý kezeńi
Sálemdesý. Synyp oqýshylaryn túgendeý. Oqýshylardyń sabaqqa daıyndyǵyn tekserý.
Týǵan tilim tirligimniń aıǵaǵy
Tilim barda aıtylar syr oıdaǵy
Ósse tilim mende birge ósemin,
Óshse tilim mende birge óshemin deı kele búgingi sabaǵymyzdy bastaıyq.
Sózder maǵynasyna qaraı birneshe sóz taptaryna bólinedi. Zat esim, etistik, syn esim, san esim – sóz taptary.
Eki top oqýshylary bir – birine suraq qoıady.
1. Zat esim degenimiz ne? Olarǵa qandaı suraqtar qoıylady?
2. Jalqy esim degenimiz ne?
3. Zat esimniń kóptik jalǵaýlaryn ata.
4. Zat esimniń qandaı túrleri bolady?
5. Jalpy esim degenimiz ne?
6. Ushqyshtar, Nurjan, aǵash, ósimdikter sózderi qandaı suraqtarǵa jaýap beredi?
Oqýlyqpen jumys. 302 – jattyǵýdy oryndaý.
Jaraısyńdar, balalar, qoıannyń tapsyrmasyn múdirmeı oryndadyq.
Baýyrsaq qoıannan qutylyp ándetip kele jatsa, aldynan aıý shyǵa keledi. Ol:
- Áı, baýyrsaq! Men seni jep qoıamyn! – deıdi.
- Joq, sen meni jeme, men saǵan óleń aıtyp bereıin deıdi. Aıý óleńdi tyńdap bolǵan soń meniń bir shartym bar sony oryndasań jiberemin deıdi.
Aıýdyń tapsyrmasy: « Joǵalǵan zat esimdi tabý» Taqtaǵa sóılemder jazylady. Kóp núkteniń ornyna zat esim taýyp jazady.
1............. Almatyda turady.
2. Bizdiń mektepke aýdannan.............. keledi.
3. Ájem ádemi............. tikti.
4. Bizdiń aýylǵa aqyn........................ keledi.
5. Aıdyn................................ baǵyna bardy.
6. Oqýshylar....................... oınaýdy jaqsy meńgergen.
7. Mende on.............. bar, olardy ózim kútemin.
8. Kóktemde jyly jaqtan...................... ushyp keledi.
9. Kóshede bir......... júre almaı qyńsylap jatyr.
10. Jarasyna.................. jaǵyp, dákemen orady.
Endi balalar, myna sóılemderdi dápterge taza ári uqypty etip jazyp alaıyq. Kelesi tapsyrmasy « Tirek syzba» - men jumys jasaý.
Aıýdyń tapsyrmasyn da oryndadyq.
Sergitý. Moıynyna monshaq taǵyp ap,
Mysyq jatyr pyryldap.
Mańyna masa kelip ap,
Mazasyn aldy yzyldap.
Yz – yz – yz!
otyryńdar, sál tynyǵyp aldyq.
Asyq ıirip sol asyq nomerleri boıynsha kemeler sýretin alady.
1. Qus attaryn jaz.
2. Otbasy músheleri degen kimder?
3. Qazaqstannyń jer attaryn jaz.
4. Unnan pisiriletin zattardyń atyn jaz.
5. Jemis – jıdek ataýlaryn jaz.
6. Mektep oqý quraldaryn jaz.
7. Jıhaz attaryn jaz.
8. Kókónis attaryn jaz.
9. Oıyn túrlerin jaz.
«Arqan tartý» oıyny.
Berilgen maqal – máteldegi kóp núkteniń ornyna tıisti zat esimdi qoıyp, maqal – mátelderdi tolyqtyrady.
1. El ishi altyn................ (besik)
2. Ata kórgen oq jonar,
Sheshe kórgen........... pisher. (ton)
3. Ádeptilik belgisi –
Iilip..................... bergeni. (sálem)
4. Qyna tasqa bitedi,
......... basqa bitedi. (bilim)
5. Óz elimniń basy bolmasam da,
Saıynyń.............. bolaıyn. (tasy)
6. Otansyz adam – ormansyz................. (bulbul)
7. Týǵan jerdeı jer bolmas,
Týǵan eldeı.......... bolmas. (el)
8. Óner aǵyp jatqan bulaq,
İlim janyp turǵan.............. (shyraq)
9. Jarǵa bitken jańǵaqty
Janynan bezgen...... jeıdi. (nar)
Qorytyndylaý. « Sóz qurastyr» oıyny.
1. Sandary bar kespe qaǵazdardy ósý retimen ornalastyr.
2. Sandary bar kespe qaǵazdardy kemý retimen ornalastyr.
Baǵalaý. Jetondardy sanaý, jeńimpaz topty anyqtaý, madaqtaý.
Úıge tapsyrma berý. 303 – jattyǵýdy oryndap kelý.
Almaty oblysy, Raıymbek aýdany,
Jalanash aýyly, Jamal Ermegıaev atyndaǵy orta mektebi
qazaq tili men ádebıeti pániniń muǵalimi
Nursadyqova Gúlan Nurlybaıqyzy
You Might Also Like
-
2. Kirispe – berilgen taqyrypty negizdeý, ol logıkalyq jáne jáne stılısıkalyq baılanysqan komponentter qatarynan turady. Bul etapta óz zertteý barysynda ashqaly otyrǵan taqyrypqa qoıylatyn suraqty ...
-
Urpaqty Otansúıgishtikke tárbıeleý - basty mindet
