19 عاسىردىڭ I جارتىسىنداعى قازاقستاننىڭ قىتايمەن ساۋدا - ەكونوميكالىق بايلانىستارى
19 عاسىردىڭ I جارتىسىنداعى قازاقستاننىڭ قىتايمەن ساۋدا - ەكونوميكالىق بايلانىستارى
كونسپەكت
19 عاسىردىڭ باسىندا پەكين سارايىنىڭ باسقا ەلدەردەن ءوزىن وقشاۋ ۇستاۋ ساياساتىن وزگەرتپەۋى، رەسەيلىك كوپەستەردىڭ قىتايلىقتارمەن ساۋدا اينالىمىن كەڭەيتۋگە كەدەرگى جاسادى. رەسەي ۇكىمەتى ەكونوميكالىق بايلانىستاردى قازاق شەكاراسى ارقىلى دامىتۋعا ۇمتىلدى. 19 عاسىردىڭ باسىندا بۇقتىرما، كەرەكۋ، وسكەمەن بەكىنىستەرى شىڭجاڭ مەن قازاقستاندا ساۋدا اينالىمدارىن دامىتۋدا ەرەكشە ءرول اتقارعان. 1809 جىلى كوپەس نەرپين تارا قالاسىنان 5000 سومعا تاۋار جەتكىزىپ، بۇقتىرمانى باسىپ ءوتىپ، قىتايدىڭ شاۋەشەك قالاسىندا تاۋارىن ساتىپ، بۇقتىرماعا قايتىپ ورالدى. 1812 جىلى تاشكەنت كوپەستەرى نيازوۆ پەن اشيروۆ كەرۋەنى قۇنى 1 ملن. سومعا جۋىق تاۋاردى قۇلجا بازارىندا ساتتى.
شىعىسپەن ەكونوميكالىق بايلانىستىڭ ورتالىقتارى سەمەي، پەتروپاۆل قالالارى بولدى. پەتروپاۆل – ورتا ازيامەن ساۋدادا ەڭ ماڭىزدى ەلدى مەكەن. ال سەمەي – قازاقستان مەن جۇڭگو اراسىنداعى ءىرى ساۋدا ورتالىعى. رەسەيلىك ساتىلاتىن تاۋارلار – ونەركاسىپتىك دايىن بۇيىمدار، ماتالار. قازاقتار نەگىزىنەن مال جانە مال ونىمدەرىن ايىرباستادى.
گرۋزين كوپەسى سەمەن ماداتوۆ رەسەيلىك بۇيىمدارىن اقسۋ، قۇلجا، قاشعار، قىتايلىق جاركەنت قالالارىندا ساتىپ، “ۇلكەن تيبەتكە” دەيىن جەتتى. ول كاشميردە بولىپ، تۇڭعىش رەت 250 كاشميرلىك ءشالىنى قازاق ەلىنە جەتكىزدى. كابۋلدىق اۋعان كوپەسى مەحتي رافايلوۆ سەمەيدەن قاشعارعا تىكەلەي اپاراتىن جاڭا جولدى ۇسىندى. 1824 جىلى تاشكەنت كوپەسى مۋمينوۆ قازاقستان ارقىلى سين يمپەرياسىمەن ساۋدا جۇرگىزۋدىڭ پايدالىلىعىنا جەرگىلىكتى باسقارۋشىلاردىڭ كوزىن جەتكىزۋگە تىرىستى. 19 عاسىردىڭ 30 جىلدارىنان شەكارالىق بەكىنىستەر ارقىلى وتەتىن كەرۋەندەرگە باج سالىعى كوبەيدى. سالىقتى تولەۋدەن قاشقان كوپەستەردىڭ بۇيىمدارى رەسەيلىك زاڭدار نەگىزىندە تاركىلەندى. رەسەي مەن جۇڭگو اراسىندا شەكارالىق ساۋدانى رەتتەيتىن مەملەكەتارالىق كەلىسىمنىڭ جوقتىعى ساۋدا قاتىناستارىنا كەدەرگى بولدى. شەكارالىق وڭىردە ارنايى جارمەڭكەلەردىڭ بولماۋى دا قازاقتار تاراپىنان ساۋدانىڭ ايىرباس ساۋدا شەڭبەرىندە قالۋىنا سەبەپ بولدى. ورىس - قازاق ساۋدا قاتىناستارىنىڭ كەڭەيۋى، رەسەيدىڭ قازاقستانمەن جانە ورتا ازيا حالىقتارىمەن بايلانىستا بولۋى بۇكىل ورتالىق ازياداعى حالىقارالىق جاعدايعا اسەر ەتتى.
كونسپەكت سۇراقتار
1. شەكارالىق بەكىنىستەردە باج سالىعى قاشان كوبەيتىلدى؟
2. اۋعان كوپەسى مەحتي رافايلوۆ ۇسىنعان جول:
3. “ۇلكەن تيبەتكە” دەيىن جەتكەن گرۋزين كوپەسى:
4. سۇلتان قۇدايمەندىنىڭ بالاسى عابدوللانى پەتەربۋرگكە جىبەرگەندەگى ماقساتى:
5. شىعىسپەن ەكونوميكالىق بايلانىستىڭ ورتالىقتارى:
6. تارا قالاسىنان 5000 سومعا تاۋار جەتكىزگەن كوپەس:
7. شىڭجاڭ مەن قازاقستاندا ساۋدا بايلانىسىن دامىتۋدا ەرەكشە ءرول اتقارعان بەكىنىس:
8. 1812 جىلى كەرۋەنى 1 ميلليون سوم قۇرايتىن تاۋارىن قۇلجا بازارىندا ساتقان تاشكەنتتىك كوپەستەر:
9. 1805 - 1806 جىلدارى پاتشا ۇكىمەتى قىتايمەن اراداعى قارىم - قاتىناستى رەتتەۋ ءۇشىن پەكينگە جىبەرگەن ەلشىلىكتى كىم باسقاردى:
10. قاي جىلى باعدات كوپەستەرى ستامبۋلدان قىمبات تاۋارلارمەن شىعىپ، يراندى، اۋعانستاندى، ءۇندىستاندى ارالاپ، سەمەيگە كەلدى:
تاقىرىپتىڭ تەستى
كونسپەكت
19 عاسىردىڭ باسىندا پەكين سارايىنىڭ باسقا ەلدەردەن ءوزىن وقشاۋ ۇستاۋ ساياساتىن وزگەرتپەۋى، رەسەيلىك كوپەستەردىڭ قىتايلىقتارمەن ساۋدا اينالىمىن كەڭەيتۋگە كەدەرگى جاسادى. رەسەي ۇكىمەتى ەكونوميكالىق بايلانىستاردى قازاق شەكاراسى ارقىلى دامىتۋعا ۇمتىلدى. 19 عاسىردىڭ باسىندا بۇقتىرما، كەرەكۋ، وسكەمەن بەكىنىستەرى شىڭجاڭ مەن قازاقستاندا ساۋدا اينالىمدارىن دامىتۋدا ەرەكشە ءرول اتقارعان. 1809 جىلى كوپەس نەرپين تارا قالاسىنان 5000 سومعا تاۋار جەتكىزىپ، بۇقتىرمانى باسىپ ءوتىپ، قىتايدىڭ شاۋەشەك قالاسىندا تاۋارىن ساتىپ، بۇقتىرماعا قايتىپ ورالدى. 1812 جىلى تاشكەنت كوپەستەرى نيازوۆ پەن اشيروۆ كەرۋەنى قۇنى 1 ملن. سومعا جۋىق تاۋاردى قۇلجا بازارىندا ساتتى.
شىعىسپەن ەكونوميكالىق بايلانىستىڭ ورتالىقتارى سەمەي، پەتروپاۆل قالالارى بولدى. پەتروپاۆل – ورتا ازيامەن ساۋدادا ەڭ ماڭىزدى ەلدى مەكەن. ال سەمەي – قازاقستان مەن جۇڭگو اراسىنداعى ءىرى ساۋدا ورتالىعى. رەسەيلىك ساتىلاتىن تاۋارلار – ونەركاسىپتىك دايىن بۇيىمدار، ماتالار. قازاقتار نەگىزىنەن مال جانە مال ونىمدەرىن ايىرباستادى.
گرۋزين كوپەسى سەمەن ماداتوۆ رەسەيلىك بۇيىمدارىن اقسۋ، قۇلجا، قاشعار، قىتايلىق جاركەنت قالالارىندا ساتىپ، “ۇلكەن تيبەتكە” دەيىن جەتتى. ول كاشميردە بولىپ، تۇڭعىش رەت 250 كاشميرلىك ءشالىنى قازاق ەلىنە جەتكىزدى. كابۋلدىق اۋعان كوپەسى مەحتي رافايلوۆ سەمەيدەن قاشعارعا تىكەلەي اپاراتىن جاڭا جولدى ۇسىندى. 1824 جىلى تاشكەنت كوپەسى مۋمينوۆ قازاقستان ارقىلى سين يمپەرياسىمەن ساۋدا جۇرگىزۋدىڭ پايدالىلىعىنا جەرگىلىكتى باسقارۋشىلاردىڭ كوزىن جەتكىزۋگە تىرىستى. 19 عاسىردىڭ 30 جىلدارىنان شەكارالىق بەكىنىستەر ارقىلى وتەتىن كەرۋەندەرگە باج سالىعى كوبەيدى. سالىقتى تولەۋدەن قاشقان كوپەستەردىڭ بۇيىمدارى رەسەيلىك زاڭدار نەگىزىندە تاركىلەندى. رەسەي مەن جۇڭگو اراسىندا شەكارالىق ساۋدانى رەتتەيتىن مەملەكەتارالىق كەلىسىمنىڭ جوقتىعى ساۋدا قاتىناستارىنا كەدەرگى بولدى. شەكارالىق وڭىردە ارنايى جارمەڭكەلەردىڭ بولماۋى دا قازاقتار تاراپىنان ساۋدانىڭ ايىرباس ساۋدا شەڭبەرىندە قالۋىنا سەبەپ بولدى. ورىس - قازاق ساۋدا قاتىناستارىنىڭ كەڭەيۋى، رەسەيدىڭ قازاقستانمەن جانە ورتا ازيا حالىقتارىمەن بايلانىستا بولۋى بۇكىل ورتالىق ازياداعى حالىقارالىق جاعدايعا اسەر ەتتى.
كونسپەكت سۇراقتار
1. شەكارالىق بەكىنىستەردە باج سالىعى قاشان كوبەيتىلدى؟
2. اۋعان كوپەسى مەحتي رافايلوۆ ۇسىنعان جول:
3. “ۇلكەن تيبەتكە” دەيىن جەتكەن گرۋزين كوپەسى:
4. سۇلتان قۇدايمەندىنىڭ بالاسى عابدوللانى پەتەربۋرگكە جىبەرگەندەگى ماقساتى:
5. شىعىسپەن ەكونوميكالىق بايلانىستىڭ ورتالىقتارى:
6. تارا قالاسىنان 5000 سومعا تاۋار جەتكىزگەن كوپەس:
7. شىڭجاڭ مەن قازاقستاندا ساۋدا بايلانىسىن دامىتۋدا ەرەكشە ءرول اتقارعان بەكىنىس:
8. 1812 جىلى كەرۋەنى 1 ميلليون سوم قۇرايتىن تاۋارىن قۇلجا بازارىندا ساتقان تاشكەنتتىك كوپەستەر:
9. 1805 - 1806 جىلدارى پاتشا ۇكىمەتى قىتايمەن اراداعى قارىم - قاتىناستى رەتتەۋ ءۇشىن پەكينگە جىبەرگەن ەلشىلىكتى كىم باسقاردى:
10. قاي جىلى باعدات كوپەستەرى ستامبۋلدان قىمبات تاۋارلارمەن شىعىپ، يراندى، اۋعانستاندى، ءۇندىستاندى ارالاپ، سەمەيگە كەلدى:
تاقىرىپتىڭ تەستى
You Might Also Like
-
تاقىرىبى: د. يسابەكوۆ «اتا ءۇمىتى». كەيىپكەرلەر بەينەسى.
-
ءىII ءبولىم. قازاقستان – رەسەي يمپەرياسىنىڭ وتارى (19 عاسىردىڭ ءىى جارتىسى). ۇلى ءجۇزدىڭ رەسەيگە قوسىلۋى
