InfoHub Logo

ادەبيەت
تاقىرىبى: د. يسابەكوۆ «اتا ءۇمىتى». كەيىپكەرلەر بەينەسى.
ماقساتى: اڭگىمەدەگى كەيىپكەرلەر بەينەسىنە تالداۋ جاساۋ، ءوز ويىن جۇيەلى جەتكىزە الۋعا، سىني ويلاۋعا ۇيرەتۋ. زۇلىمدىق، جاۋىزدىق، قاتىگەزدىك، قاسكويلىك سياقتى جامان قاسيەتتەردەن جيرەندىرە وتىرىپ، ىزگىلىك جولىنا تاربيەلەۋ.
كۇتىلەتىن ناتيجە: اڭگىمە مازمۇنى بويىنشا كەيىپكەرلەردىڭ ءىس - ارەكەتىن باعالايدى، سىني ويلايدى. توپتىق جۇمىستا جادا بويىنشا ءوز قۇرداستارىنا قول ۇشىن بەرەدى. ءوز كوزقاراسىن انىق جەتكىزەدى، ءتۇيىندى ويىن ايتادى.
نەگىزگى يدەيالار: اڭگىمەدەگى ادامگەرشىلىك، ىزگىلىك ماسەلەلەرى.

7 ءمودۋلدىڭ قولدانىلۋى: اكت”، “وقىتۋ مەن وقۋداعى جاڭا تاسىلدەر”، “وقىتۋ ءۇشىن باعالاۋ جانە وقۋدى باعالاۋ”، “سىني تۇرعىدان ويلاۋعا ۇيرەتۋ”.
قولدانىلاتىن ءادىس - تاسىلدەر: ديالوگتىك وقىتۋ: زەرتتەۋشىلىك اڭگىمە، اشىق تەست، ىستىق ورىندىق، رافت، ەسسە.
قولدانىلاتىن رەسۋرستار: فليپچارت، ماركەرلەر، تاقتا، ستيكەرلەر، وقۋلىق، تانىستىرىلىم.
ساباق بارىسى
ورىندالاتىن ءىس – ارەكەتتەر
وقۋشىلارعا پسيحولوگيالىق احۋال تۋعىزۋ
- سالەم دوسىم. (قول الىسادى).
- سەن قالايسىڭ؟(يىعىنان ۇستايدى)
- قايدا بولدىڭ؟ (قايدا بولدىڭ؟)
- مەن سەنى ساعىندىم.(قولىن ءوزىنىڭ جۇرەگىنە قويادى)
- سەن كەلدىڭ.(قولىمەن كورسەتەدى)
- جاقسى بولدى (قۇشاقتاسادى).

توپقا ءبولۋ
بۇگىنگى ساباقتا ادام بويىنداعى اسىل قاسيەتتەرمەن توپقا بولىنەمىز. ولاي بولسا ۇستەل ۇستىندەگى قيما قاعازداردى الىپ، كىمگە قانداي قاسيەت تۇسسە سول توپقا بارىپ وتىراسىڭدار. ادامگەرشىلىك، ادالدىق، ەڭبەكقورلىق، كەشىرىمدىلىك.
ءى. قىزىعۋشىلىقتى وياتۋ
1. تۇرتكى سۇراقتار قويۋ
بۇگىنگى ساباعىمىز سىزدەردىڭ جۇرەكتەرىڭە ىزگىلىك نۇرىن قۇيسىن. ءبىز قازاقتىڭ كورنەكتى جازۋشىسى دۋلات يسابەكوۆتىڭ قاي ۋاقىتتا دا كۇن تارتىبىنە تۇسپەيتىن ادامگەرشىلىك ماسەلەسىن كوتەرگەن «دەرمەنە» حيكاياتىنان ءۇزىندى «اتا ءۇمىتىن» وتكەن بولاتىنبىز. بۇگىن كەيىپكەرلەر بەينەسىنە تالداۋ جاساپ، ىزگى قاسيەتتەر تۋرالى وي قوزعايمىز.
وتكەن ساباقتا شىعارما ماتىنىمەن تانىستىڭىزدار.
1. – شىعارمانىڭ اۆتورى جايىندا نە بىلەمىز؟
2. – وقيعا قاشان، قاي جەردە وتەدى؟
3. – دەرمەنە دەگەنىمىز نە؟
4. – قالاي ويلايسىزدار، ءۇزىندى نەگە «اتا ءۇمىتى»دەپ اتالعان؟
5. – اڭگىمەدەگى وبال، ساۋاپ، ارام، ادال دەگەن ۇعىمداردى قالاي تۇسىنەسىڭدەر؟

2. سىنىقتان وتكىزۋ سۇراعى.
اشىق تەست
1. مەنى، مەنى شوتپەن ۇرماق! احا - حا - حا... كاتيۋشامەن اتپاسا اناۋ - مىناۋ مىلتىققا ولە قويمايمىن................................
2. «قۇدايدىڭ ۇرعان جەرى وسى بولدى. مىناۋ اسىعاتىن ەمەس».........................
3.... زامانىنان كەلە جاتقان سارى ساماۋرىن اندەتە ىزىلدادى.......................
4. توقسانباي شال ۇيىنە كەلگەن سوڭ نە ىستەدى؟..............................................
5. «ەرگەشجاننىڭ اتىن اتاپ كەلىپ تۇرعان سوڭ جەتى سومىن سولارعا بەردىم»....................................
6. اۋىل شالدارىن اۋىزاشارعا شاقىرعانداعى توقسانبايدىڭ ويى نە ەدى؟........
7. توقسانباي قارت سوعىستا نەشە بالاسىن جوعالتتى؟................................ 8. وماش سول بەتىمەن الدىنا كەپ تىزەرلەپ جىعىلىپ، ەڭكىلدەپ قويا بەردى. وماش نەگە جىلادى؟...........

3. قايتا باعىتتاۋ سۇراعى
- توقسانباي قارت پەن ەرگەشبايدىڭ ءۇش اي ۋاقىتىنىڭ بوسقا وتۋىنە كىم كىنالى؟

ءىى. ماعىنانى تانۋ
1. توپتىق جۇمىس.
«ادامگەرشىلىك» توبى: وماش
« كەشىرىمدىلىك» توبى: توقسانباي قارت
«ەڭبەكقورلىق» توبى: ەركەشباي
« ادالدىق» توبى: ەركەشبايدىڭ اجەسى
توپ مۇشەلەرى اقىلداسىپ، كەيىپكەرلەر مىنەزىن اشادى. ورتادا قورعايدى.
3. اۆتور ورىندىعى
توقسانباي قارت وماش
اۆتور ورىندىعىندا وتىرعان توقسانباي قارت پەن وماشقا وقۋشىلار سۇراقتار قويادى.

ءىىى. وي تولعانىس
1. رافت
«بالا جۇرەكتەن ءبىر تىلەك»

« كەشىرىمدىلىك» توبى ----------- «ادامگەرشىلىك» توبى
رول – توقسانباي ---------- رول – وقۋشى
اۋديتوريا – وماش ---------- اۋديتوريا – وماش
فورما – حات ---------- فورما – حات
تاقىرىپ – «ادالدىقتىڭ اق ءجىبى» ---------- تاقىرىپ – «يەسىنە قايتار»

«ەڭبەكقورلىق» توبى ---------- «ادالدىق» توبى
رول – وقۋشى ---------- رول – ەرگەشباي
اۋديتوريا – توقسانباي ---------- اۋديتوريا – وقۋشىلار
فورما – حات ---------- فورما – حات
تاقىرىپ – «ادامگەرشىلىك اسىل قاسيەت» تاقىرىپ – «ءۇمىتىن اقتايمىن»

2. ءتۇيىندى وي ايتۋ، قورىتىندىلاۋ.
ءوزىڭ - اق ايتشى عالامدا مىناۋ
جەڭۋدىڭ ءبارى جەڭىس پە؟
وقۋشىلار شىعارمادان العان ساباعىن ءبىر اۋىز سوزبەن نەمەسە ماقال ماتەلمەن تۇيىندەيدى.
اش بولساڭ دا، ارىڭدى ساتپا ىستەگەن ىسىڭە سوت الدىندا جاۋاپ بەرمەسەڭ دە ار الدىندا جاۋاپ بەر. ت. ب.
ۇيگە تاپسىرما «ابىرويلى، اق نيەت،
ادامدىققا سەنەمىن!» ەسسە.

باعالاۋ. ءوزىن - ءوزى باعالاۋ، توپتى باعالاۋ. ءفورماتيۆتى باعالاۋ
رەفلەكسيا + - قىزىقتى.

بالالار، ەستەرىڭدە بولسىن، ىستەگەن بۇزىقتىق ءۇشىن ادام ءبىرىنشى ار الدىندا، ەكىنشى سوت الدىندا جاۋاپ بەرۋ كەرەك.
شىعارم وماشتى جازالادى ما؟
توقسانباي ونى جاۋاپقا تارتقىزبادى، شاعىمدانبادى

- ءسىز نەگە دەرمەنەنى ۇرلادىڭىز؟
- جۇمىس جوق. تۇرمىسىم ناشار بولدى.
- ءسىز سوندا ءوز ەڭبەگىمەن تاپقان دەرمەنەشىلەر جايلى ويلاعان جوقسىز با؟
- جوق، مەنىڭ ول كەزدە ارى قاراي ءومىر ءسۇرۋىم ءۇشىن، كۇندەلىكتى جەيتىن تاماعىم ءۇشىن اقشا كەرەك بولدى.

توقسانباي قارت
- ءسىز وماشتى قايدان بىلەسىز؟
- ءبىز دەرمەنە شابۋعا كەلگەندە وماش ءبىزدى قورقىتىپ، كەلىسىمىمىزسىز - اق بىرگە تۇردى.
- ءسىز نەگە نەمەرەڭىزدى وندايعا جىبەردىڭىز؟
قارت: ويتكەنى ءبىز وماشتان قورقاتىنبىز. ول ءبىزدى "اعاشقا بايلاپ قويام، سۋعا باتىرامىن" دەپ قورقىتتى.
وماشقا مىنەزدەمە. قىلمىسكەر وماش تاعدىر تالكەگىنە تۇسكەن. سوعىستان كەيىنگى جاعدايدى وزدەرىڭىز مەن ايتپاي - اق بىلەسىزدەر. جوقشىلىقتى كورگەن، تۇرمىس جاعدايى ناشار ادام، بۇل ادامدى دا تۇسىنۋگە بولادى. وزدەرىڭىز ويلاپ كورىڭىزدەرشى، ومىرىندە ءبىر رەت كوپ اقشانى قولىنا ۇستاپ كورۋگە، قيىنشىلىق پەن جوقشىلىقتان قۇتىلماق بولادى، ءبىراق وماش وڭايلىقپەن اقشا تابام دەگەن قاتە بولعانىن بىلەدى.