4-قازان - قازاقستان ەڭبەكشىلەرىنىڭ ۇلى كۇنى
4-قازاندا قازاقستاننىڭ اۆتونوميالى بولەك ۇكىمەت بولعانىنا ءۇش جىل بولادى.
...قازاق حالقى روسسيانىڭ قاتىن پاتشاسىنىڭ زامانىنان باستاپ... ۇلى پەتردىڭ تىرناقتى ۋىسىنا تۇسكەن.
سول شەڭگەلدە روسسيا دا كەڭەس ۇكىمەتى ورناعانشا ەزىلىپ كەلگەن. ءبىر جاعىنان وزدەرىنىڭ بايلارىنىڭ، مىرزالارىنىڭ قۇلدىعىندا كەلىپ، ەكىنشى جاعىنان ورىستىڭ ۇلىقتارىنان قورلىق كورىپ كەلىپ، قازاقتىڭ ەڭبەكشىلەرى بۇدان ەكى جىل بۇرىن وسى ورىنبوردا ءوزىنىڭ 1-جالپى جيىلىسىندا اۆتونوميالى رەسپۋبليكاسىن جاريالادى. ۇكىمەتىن جاسادى.
بۇدان ەكى جىل بۇرىن قازاق ەڭبەكشىلدەرى قۇل ەدى. ەندى كىم؟ ەندى قازاق ەڭبەكشىلدەرى بارلىق حالىقتارمەن تەڭ، ورەلى ەل بولدى.
بۇرىن قازاق ەڭبەكشىلدەرى ءوز ءىسىن ءوزى ىستەي المايتىن تىلەنشى، سۇراۋشى ەدى، ەندى ءوز ىسىنە ءوزى يە، ءوز ءىسىن ەشكىمنەن تىلەمەي، سۇراماي، ءوزى باسقارىپ، ءوزى ءپىشىپ ىستەيدى.
بۇدان ەكى جىل بۇرىن ءبىر قازاقشا مەكتەپ اشۋ ءۇشىن كوپ تىلەنشىلىك، كوپ تاقسىرلاۋ كەرەك ەدى. ەندى ەڭبەكشىل قازاق ءوزى بي، ءوزى قوجا.
بۇدان ەكى جىل بۇرىن تاستاعان سۇيەك كوزىنە تيمەيتىن، تابالدىرىقتان اسا المايتىن ەڭبەكشىل قازاق حالقى ەندى تور الدىندا، ەندى قاتاردا.
بۇرىن پاتشاشىلدار كوزىنە ەلەۋسىز حايۋان ەسەبىندە جۇرگەن قازاق ەڭبەكشىلدەرى ەندى ەلەۋلى ۇكىمەتتى، قاتارلى ەل.
قازاقستان ەڭبەكشىلدەرىن بۇل تەڭدىككە جەتكىزگەن روسسيانىڭ كوممۋنيست پارتياسى، كەڭەس ۇكىمەتى.
قازاقستان ەڭبەكشىلدەرىنىڭ اۆتونوميالى ۇكىمەتى جاريالاعان 4-قازاندى مەيرامداپ وتىرمىز. سول رەسپۋبليكا جاريالانعالى قازاقستاننىڭ كەڭەس ۇكىمەتى نە ىستەدى، نە قويدى، جۇرتقا بەلگىلى.
ەڭبەكشىل حالىقتىڭ دۇشپاندارى بۇل ەكى جىلدىڭ ىشىندە «قازاقستان ۇكىمەتى ەڭبەكشىلەر پايداسىنا ەشنارسە ىستەگەن جوق» دەپ ايتار. بۇل ەكى جىلدىڭ ىشىندە ەڭبەكشىل قازاقستان ۇكىمەتىنە قانداي حالدە، قانداي جايدا ءىس ىستەۋگە تۋرا كەلگەنىن بىلگەن، كورگەن ادامدار ولاي دەپ ايتپاس.
تاريح جۇزىندە بولماعاندى بولدىرىپ، ەڭبەكشىلدەر ۇكىمەتىن جاساۋ وڭاي ەمەس. نەشە مىڭ جىل جاساعان پاتشالىقتىڭ زاڭ-زاكون، ءجون-جوباسىن، عۇرىپ-ادەتىن جويىپ، ادامنىڭ كوكىرەگىنە ورناپ قالعان تەرىس قالىبىن وزگەرتىپ، ەسكىلىكتىڭ استىن ۇستىنە كەلتىرۋ، جاڭا جوبا، جاڭا ءتارتىپ، جاڭا تۇرمىس، جاڭا ۇكىمەت جاساۋ وڭاي ەمەس، ەر قوسى جۇرە تۇزەلمەك.
دۇربەلەڭ ۋاقىتتا بۇزىلعان شارۋاشىلىق جوندەلىپ، كوممۋنيست پارتياسىنىڭ ورناتقان كەڭەس ۇكىمەتى، بىرتە-بىرتە گۇلدەنىپ جەمىستەنە بەرمەك. ونىڭ جەمىسىنەن ەڭبەكشىل حالىق پايدالانا بەرمەك. قازاقستاننىڭ ەڭبەكشىلدەرىنە تەڭدىكتى، اۆتونوميانى روسسيانىڭ جۇمىسكەرلەرى (پرولەتارياتى) الىپ بەرىپ وتىر.
ەندى بۇدان بىلاي قازاق ەڭبەكشىلدەرى ورىس جۇمىسكەرلەرىمەن (پرولەتارياتىمەن)، ونىڭ باسشىسى كوممۋنيست پارتياسىمەن قول ۇستاسىپ، بىرگە بارار. قازاق ەڭبەكشىلدەرىنىڭ دوسى قازاقتىڭ ءوزىنىڭ ۇيقىباس بايى، تورە قۋلىقتى مىرزاسى ەمەس. قازاق ەڭبەكشىلدەرىنىڭ دوسى — ورىستىڭ جۇمىسكەرلەرى. ورىستىڭ كوممۋنيستەرى. بۇلاي ەمەس دەپ جالعىز ەڭبەكشىل حالقىنىڭ دۇشپاندارى عانا ايتادى.
جاساسىن 4-قازان — قازاق ەڭبەكشىلدەرىنىڭ كۇنى! جاساسىن ورىس-قازاقتاردىڭ بىرلىگى!
1922 جىل
You Might Also Like
-
ۆرانگەلدى قۇرتقان سوڭ، وسى ۋاقىتقا شەيىن دۇشپاندىق قىلىپ كەلە جاتقان ەۋروپا ۇكىمەتتەرى كەڭەس ۇكىمەتىن لاجسىز تانىدى دەپ «ەڭبەك تۋىنىڭ» 1-نومىرىندە ايتقان ەدىك. بۇل ءسوز ءقازىر جارىققا شى...
