اباي بولىڭىز، كيبەرالاياقتار
اقپاراتتىق تەحنولوگيا كەڭ دامىعان زاماندا كەز-كەلگەن ادام ينتەرنەت الاياقتاردىڭ قۇربانى بولۋى مۇمكىن! قارا نيەتتىلەر بەتپە بەت جۇزدەسپەي-اق، تانىسپاي-اق تەلەفوننىڭ ارعى جاعىنان اقشا جىمقىرادى.
ينتەرنەتتەگى الاياقتىق – بۇل ينتەرنەت پايدالانۋشىنىڭ اقپاراتتىق دەرەكتەرىن نەمەسە قارجىلىق رەسۋرستارىن يەمدەنۋگە باعىتتالعان كيبەرقىلمىسكەرلەردىڭ ارەكەتتەرى. كۇن سايىن كوپتەگەن ادامدار بيلەتتەردى، تەلەفون نەمەسە كوممۋنالدىق تولەمدەردى، ينتەرنەت-دۇكەندەردەن تاۋارلاردى ونلاين ساتىپ الادى. جالپى العاندا ۆيرتۋالدى الەمنىڭ جىلدىق اينالىمى جۇزدەگەن ميلليارد دوللاردى قۇرايدى.
بۇل اقشا تەك بيزنەسمەندەردى عانا ەمەس، كيبەرقىلمىسكەرلەردى دە تارتادى. كوپتەگەن ونلاين الاياقتار ۆيرتۋالدى الەمنىڭ اجىراماس بولىگىنە اينالدى جانە ولاردىڭ تابىسى ميللياردتاعان. كوپتەگەن الداۋدىڭ ادىستەرى مەن نۇسقالارى ويلاپ تابىلدى، ءبىراق ولاردىڭ كوپشىلىگى بىرنەشە سحەمالاردىڭ بىرىنە سايكەس كەلەدى، ولاردىڭ قايسىسىن بىلە وتىرىپ، كوپتەگەن قاۋىپتەردەن اۋلاق بولا الاسىز.
الداۋدىڭ ەڭ ورەسكەل جانە قارابايىر ءتاسىلى. ادام ينتەرنەت-دۇكەننەن تاۋار ساتىپ الادى، تولەيدى، ءبىراق ساتىپ الۋ ەشقاشان كەلمەيدى. باسقا سەنارييدە، جابىرلەنۋشى بيلەتتى بروندايدى، تەك ۆوكزالدا ورىندى باسقا جولاۋشى العانىن بىلەدى. ءبىر كۇندىك دۇكەندەر وسىلاي جاسايدى؛ كوبىنەسە ولار قىسقا اكسيا اياسىندا تاۋارلاردى ادەتتەگىدەن الدەقايدا تومەن باعامەن ۇسىنادى، ال اقشا ۇنەمدەگىسى كەلەتىندەر تولەۋگە اسىعادى. مۇنداي تۇزاققا تۇسپەۋ ءۇشىن كەم دەگەندە ءبىر جىلدىق تاريحى بار سەنىمدى ينتەرنەت-دۇكەندەردە تاۋارلاردى (اسىرەسە قىمبات) ساتىپ العان ءجون. قۇقىق قورعاۋ ورگاندارى قىزمەتكەرلەرىنىڭ ايتۋىنشا، ونلاين-الاياقتىقتىڭ ەڭ كوپ تاراعان ادىستەرى:
• ونلاين جارنامالار ارقىلى ءونىم نەمەسە قىزمەت ءۇشىن اۆانستىق تولەمدى نەمەسە تولىق تولەمدى الۋ؛
• پلاستيكالىق كارتا شوتتارىنان اقشا ۇرلاۋ؛
• اقشانى ءارتۇرلى جوبالارعا، ويىندارعا، ينۆەستيسيالارعا، ستاۆكالارعا جانە ت.ب. سالۋ؛
• ازاماتتاردىڭ جەكە دەرەكتەرىن باسىپ الۋعا ارنالعان فيشينگتىك سىلتەمەلەردى پايدالانۋ.
پوليسيا قىلمىسكەرلەر اراسىندا تانىمال الاياقتىق سحەمالارىنىڭ ءبىرى تۋرالى ايتتى: ولار تەلەفون سوعىپ، وزدەرىن پوليسيا قىزمەتكەرى رەتىندە تانىستىرادى، سودان كەيىن ءسىزدىڭ اتىڭىزعا نەسيە الماق بولعان الاياقتاردى ۇستاۋ ءۇشىن ارنايى وپەراسيا جۇرگىزىلىپ جاتقانىن تۇسىندىرەدى.
تاعى ءبىر تۇسىندىرمەدە جالعان پوليسەي ۇلتتىق بانكپەن بىرلەسكەن جۇمىس جۇرگىزىپ جاتقانىن ايتىپ، ۇلتتىق بانك قىزمەتكەرىمەن بايلانىس ورناتۋ ءۇشىن جەلىدە قالۋدى سۇرايدى.
ىشكى ىستەر مينيسترلىگى بانك قىزمەتكەرلەرى ەشقاشان كارتانىڭ دەرەكتەمەلەرىن سۇرامايتىنىن، سونداي-اق ۇيالى تەلەفونعا كەلەتىن كىرۋ كودتارىن اۋدارۋدى تالاپ ەتپەيتىنىن ەسكە سالدى.
مۇنداي جاعدايلاردا تەلەفونمەن سويلەسۋدى توقتاتىپ، بانك كارتاسىندا نەمەسە بانك سايتىندا كورسەتىلگەن سەنىمدى نومىرگە قايتا قوڭىراۋ شالۋ قاجەت.
ىشكى ىستەر مينيسترلىگى جۇمىسىنىڭ تيىمدىلىگىن ارتتىرۋ ماقساتىندا الاياقتىققا قارسى تۇرۋ بويىنشا ۇدايى ۇيىمداستىرۋ-تاجىريبەلىك شارالار قابىلدانۋدا. 2021 جىلدان باستاپ كيبەرقىلمىسپەن كۇرەسۋدىڭ 2021-2022 جىلدارعا ارنالعان ارنايى باعدارلاماسى جۇزەگە اسىرىلۋدا.
You Might Also Like
-
دۇعا — بۇل ءمۇميننىڭ قارۋى، ونى بارلىق جاماندىقتان ساقتايتىن وق وتپەس ساۋىتى ىسپەتتەس. بۇل تۋراسىندا پايعامبارىمىز الەيھيسسالام: «سەندەرگە دۇشپاننان قورعايتىن ءارى ريزىقتى مولايتاتىن ءبىر ...
-
تەكەي باتىر قارپىق ۇلى اتىنداعى جوعارى كوللەدجدىڭ تاريح ءپانى وقىتۋشىسى وماروۆا ساۋلە ورىنباسار قىزى
