ابايدىڭ ءسوز ورنەگى
ابايدىڭ الدىنداعى قازاق ادەبيەتىنىڭ ۇلگىسى — باتىرلاردىڭ جىرلارى، بيلەردىڭ، شەشەندەردىڭ سوزدەرى، جىراۋلاردىڭ، تولعاۋى، اقىنداردىڭ ايتىسى، اراب-پارسىنىڭ ەسكى قيسسا، ەرتەگىلەرى ەل ادەبيەتىنىڭ تۇرلەرى ەدى. ابايدان بۇرىنعى زامان ادەبيەتى — سول ەسكى جۇرتشىلىقتىڭ زامان بەتىنەن تورىققاندىعىنان تۋعان ادەبيەت ەدى. اباي، نەگىزىندە، وسى جۇرتشىلىقپەن قايناسىپ، وسى ادەبيەتپەن اياقتاسىپ جاتقان اقىن. ءبىراق ابايدىڭ باسىنا بىتكەن قايشىلىق ابايدى ەسكى زامانعا كۇيىندىرە وتىرىپ، جاڭانىڭ باعىتىنا جىرلاتتىرادى.
ومىرىنە قاراعاندا اباي ولەڭگە بالا جاستان-اق اۋىزدانىپتى. ولەڭدى شۋ دەگەندە ارابشادان باستايدى: اراب، پارسى، شاعاتاي اقىندارىنا سىيىنىپ كىرىسەدى:
فزۋلي، شامسي، سايحالي،
ناۋاي، ساعدي، فيردوۋسي،
قوجا حافيز-بۇ ءھامماسي
مەدەت بەر يا شاعيري ءفاريات.
بۇل — ابايدىڭ 1858-1859 جىلداردىڭ بىرىندە جازعان ولەڭى. ابايدىڭ بۇل كەزدەگى ولەڭى ءتىپتى از. بولعان ءبىرلى- جارىم ولەڭىنىڭ ىشىندە ارابتىڭ، پارسىنىڭ شۇبار تىلىمەن بۇلدىرە جازعان ولەڭى دە بار:
يۋزي — راۋشان، كوزى — گاۋھار،
لاعيلدەك بەت ءۇشى احمار،
تاماعى قاردان ءام ءبيھتار،
قاشىڭ قۇدىرەت، قولي شاگا... —
دەگەن ولەڭى جانە ءاليفبيدىڭ عارپىمەن قىزعا جازعان ولەڭى ابايدىڭ العاشقى ءتىلىن كورسەتەدى. باسىندا ول كەزدەگى ادەبيەتتىڭ ءتىلى دە، ءتۇرى دە وسىعان اينالىپ تا ەدى. اسىرەسە اباي اۋىلى سياقتى مولدا، قوجالى اۋىلدا، اباي وقىعان سەمەي مولداسىنىڭ ءدىن مەكتەپتەرىندەگى ەلگە تارايتىن ءتۇرلى كىتاپ ولەڭىنىڭ ءتىلى وسى ەدى. اباي مۇنى ەر جەتپەي تۇرعان كەزىندە السا دا، ەرتەڭ-اق تاستاپ كەتەدى. ول كىتاپتىڭ انانداي تىلىنەن جۇلقىنىپ شىعىپ، تىڭنان جول سالادى. قازاقتىڭ تازا ءتىلىن، كۇشتى سوزدەرىن جاڭا مازمۇنعا قالاپ، جاڭا مادەنيەتكە، جاڭا ادەبيەتكە ءجون تارتادى. ءسويتىپ، اباي ءوزى ولگەنشە قازاقتىڭ ۇلت جازبا ادەبيەتىن جاساۋدىڭ ءبىر قايراتكەرى بولادى.
ابايدىڭ اقىندىق اۋدانى كەڭ. ول اقىندىق ونەرىنىڭ ءبىر-اق مازمۇندى، ءبىر-اق ءتۇرلى سالاسىن قۋىپ وتىرعان ەمەس، اباي اقىندىقتى، ءتىل ونەرىن اقىندىقتىڭ ءار جاعىنا دا جۇمسايدى. ءبىراق سونىڭ بارىندە اباي اقىلشى، ۇگىتشى نە ايتسا دا، نە جازسا دا الەۋمەت ومىرىنە تىرەي، الەۋمەت ومىرىنەن باستاپ وتىرادى. ولەڭىنىڭ كوبى ۇگىت-ناسيحات، مىنەز- قۇلىق تۇزەۋگە ارنالادى...
اباي اقىل ايتۋ ءۇشىن الدىمەن اينالانى مىنەپ، قازىپ وتىرادى. ونىڭ كورەتىنىنىڭ كوبى — اقىلعا، «ادامشىلىققا» جاتپايتىن جامان مىنەز، جات ونەگە. اباي وسىلاردى سىناپ، مىنەپ شىعادى. ابايدىڭ قارا سوزىندە بولسىن، ولەڭىندە بولسىن ونىڭ سىنى كۇشتى. اباي سىندارى ءوز ورتاسىنا ءدال سىندار بولادى. ونىڭ «بالا اسىراۋ» دەگەن قازاق ۇعىمىنا ايتقان قارا سوزىندەگى سىنى قارا قازاقتىڭ ۇعىمىن تابانداتىپ جەڭىپ شىعادى. وعان ايتۋعا داۋ قالدىرمايدى. اباي وسى مىندەردى تۇزەۋگە جالاڭ ۇگىتتى، سىندى، عانا جۇمسامايدى، اباي اششى ءتىلدى، ۋلى ءسوزدى، سىقاقتى، مىسقىلدى، ىلمەنى، مازاقتى دا قولدانىپ وتىرادى. «اداسقاننىڭ الدى ءجون»، «بولىس بولدىم مىنەكي» دەگەن سياقتى ولەڭدەرى ابايدىڭ ءبىز ءتىلدى (ساتيريك) اقىن ەكەنىن دە كورسەتەدى.
اباي، بۇلاردىڭ ۇستىنە، تولعاۋشى (ليريك) اقىن، ابايدىڭ اقىندىعىن كورسەتەتىن ءتاتتى ولەڭدەرى وسىندا. ءبىراق اباي تولعاعاندا سول ءوز باسىنىڭ كۇيىنەن، دۇنيەگە كوزقاراسىنان شىعارىپ تولعايدى. ولەڭدى جان سەرگىتەتىن جالعىز دوستىم دەپ بىلەدى:
وزگەگە كوڭىلىم، تويارسىڭ،
ولەڭدى ءقايتىپ قويارسىڭ؟
ونى ايتقاندا تولعانىپ،
ىشتەگى دەرتتى جويارسىڭ.
سايرا دا زارلا، قىزىل ءتىل.
قارا كوڭىلىم ويانسىن...
مىنە، وسى سەكىلدى «كولەڭكە باسىن ۇزارتىپ»، «قاراشادا ءومىر تۇر»، «ادامنىڭ كەيبىر كەزدەرى»، «كوڭىل-كۇيى تاعى دا»، «كەلدىك تالاي جەرگە ەندى»، «قۋاتتى وتتاي بۇرقىراپ»، «جۇرەگىم مەنىڭ قىرىق جاماۋ» دەگەن سياقتى ولەڭدەرى — ابايدىڭ ىشىندەگى شىنايى شەرىن تولعايتىن ولەڭدەرى. بۇل ولەڭدەردىڭ كوبى-اق ابايدىڭ ءومىرىنىڭ سوڭعى جىلدارىندا جازىلعان ولەڭدەرى.
اباي وسى ولەڭدەرىنىڭ تۇسىندا ورىستىڭ سۇيىكتى اقىنى لەرمونتوۆتىڭ ءبىرسىپىرا شەرلى ولەڭدەرىن قازاقشاعا اۋدارادى. ول ولەڭدەردىڭ دە ءوزىنىڭ نىساناسىنا كەلگەندەرىن، جۇرەگىنە جىلى ۇشىراعاندارىن تاڭداپ اۋدارادى. كەيبىرىنە وزىنەن ءسوز جالعاپ وتىرادى. («وي»، «جارتاس» دەگەن ولەڭدەر).
اباي — شەبەر سۋرەتشى (حۋدوجنيك). ولەڭىمەن اباي سالعان سۋرەتتەر ءمىنسىز، كورىكتى، تۇرمانى تۇگەل كەلەدى. ابايدىڭ ونداي ءبىر سۋرەتشىلىكپەن كورىنەتىن ولەڭدەرى — «اتتىڭ سىنى»، «قانسوناردا»، «اڭشىلىق»، «جاز»، «كۇز»، «قىس» تەكتەس ولەڭدەر!. اباي بۇل ولەڭدەرىندە اقىندىقتى لاقىلداتىپ قۇيا سالعان. وسى ولەڭدەرىنىڭ قاي-قايسىسىن الساڭىز دا، ولەڭ جازىلعان تاقىرىپ الدىڭىزدان جاندى تۇلعاسىمەن تۇتاس تۇرەگەلەدى.
«شوقپارداي كەكىلى بار، قامىس قۇلاق،
قوي مويىندى، قويان جاق، بوكەن قاباقتى»، —
وقىعان ادام ابايدى وسى جاعىنان تاني بەرەدى.
اباي قازاقتىڭ ۇلت ونەرىن عانا ونەر دەپ تانىدى. ونى ارابشانىڭ الا-شۇبارىنان، باسقانىڭ شالدىرىگىنەن ارشىپ الدى. ولەڭ، ان-كۇي — ونەر، ونى باعالاۋ كەرەك دەدى. ءوزى باعالاپ، ونەر قىلىپ، وزگەگە باعالاتتى:
ولەڭ — ءسوزدىڭ پاتشاسى، ءسوز ساراسى،
قيىننان قيىستىرار ەر داناسى...
وتكىردىڭ ءجۇزى،
كەستەنىڭ ءبىزى،
ورنەگىن سەندەي سالا الماس؛
بىلگەنگە مارجان،
بىلمەسكە ارزان،
ناداندار ءباھرا الا الماس.
قينالما بەكەر، ءتىل مەن جاق،
كوڭىلسىز قۇلاق — ويعا ولاق.
ابايدىڭ وسى سەكىلدى ولەڭى تۋرالى، ولەڭنىڭ ونەر ەكەنى، اقىل ەكەنى جايىندا ءبىرسىپىرا پىكىرلەرى بار. «بىلىمدىدەن شىققان ءسوز»، «بىرەۋدىڭ كىسىسى ولسە قارالى ول»، «قۇلاقتان كىرىپ بويدى الار» دەگەن سياقتى ولەڭدەرىنىڭ بارلىعى دا — ابايدىڭ ولەڭ، ان-كۇيگە، سوزگە قانداي باعا بەرگەندىگىن كورسەتەتىن ولەڭدەرى.
ولەڭدى ونەر دەپ باعالاعان اباي — سول ولەڭدى كەستەلەپ، قازاققا قىزمەت ەتتى. ولەڭنىڭ ونەر ەكەنىن كورسەتتى. قازاقتا دا مىناداي ءسوز ونەرىنىڭ ۇلگىلەرى بولادى دەپ ونەر بەلگىسىن قالدىردى. ابايدى جازبا ادەبيەتتىڭ — سىرلى ادەبيەتتىڭ باسى دەيتىنىمىزدىڭ ءبىر جاعى وسىندا.
ابايدىڭ ءتىلى باي، اباي — قازاق ۇعىمىنداعى ءسوزدىڭ سابازى. تىلگە اباي قۇيعان ءنار كوپ. ابايدىڭ ولەڭدەرىندەگى اراب، ورىس سوزدەرىنىڭ كىرگەن كەيبىرەۋلەرىن الماعاندا — ابايدىڭ جالپى ولەڭىنىڭ دەنى cay، ءتىلى تازا. ونىڭ ولەڭى تاۋدان تاسىعان بۇلاقتاي سارقىراپ جاتسا، ولەڭىندەگى سوزدەرى سول بۇلاقتىڭ ءتۇرلى تاسىنداي جارقىراپ جاتادى. اباي — وزىنەن ءتىل جاساعان اقىن ەمەس، ەلدىڭ ءتىلىن تولىق پايدالانعان اقىن.
ابايدىڭ اقىندىق قۋاتى، تىلگە شەبەرلىگى — ونىڭ ءسوزىنىڭ اراسىنا قىل سىيمايتىندىعى. اباي اقىندىقتىڭ ونەرى — ءسوزدىڭ ءىشى، سىرتى ەكەۋى دە جاقسى، ەكەۋى دە كوركەم بولسىن دەگەن.
ولەڭگە اركىمنىڭ-اق بار تالاسى،
سوندا دا سولاردىڭ بار تاڭداماسى.
ءىشى التىن، سىرتى كۇمىس، ءسوز جاقسىسىن،
قازاقتىڭ كەلىستىرەر قاي بالاسى؟
ءسوزدى وسىلاي ساپتاپ ولەڭگە كىرىسكەن ابايدىڭ ولەڭىنىڭ ءىشى — ءوز مازمۇنىندا التىن بولىپ شىعادى. ونىڭ از سوزىنە كوپ ماعىنا سىيىپ كەتكەن، ءسوز شەڭبەرىنىڭ ءىشى قالىڭ قازىنا، ولەڭ قاۋىزىنىڭ ءىشى تولعان ءدان بولادى. اباي از سوزبەن، از مۇقاممەن كوپ مازمۇندى، كوپ ماعىنانى بەرىپ تاستايدى. ابايدىڭ «بولىس بولدىم، مىنەكي» دەگەن كىشكەنتاي ولەڭى بولىستىڭ كەيىپتەرىن تۇگەل بەرەدى. سول سىقىلدى از سوزبەن ءىرى مازمۇندى ايتا قوياتىندىعىنا تاعى دا ءبىر مىسال؛
«جەلسىز تۇندە جارىق اي»، — دەيتىن ولەڭىندە ۇزاق اڭگىمەنىڭ جەلىسىن از سوزبەن قايىرىپ تاستايدى ەمەس پە؟ بۇل — ابايدىڭ اقىندىق قۋاتىنىڭ كۇشتىلىگىنە دالەل.
«ابايدىڭ ادەبيەت تۇرىندەگى كەستەسى قالاي؟» — دەگەنگە كەلسەك، ونىڭ ادەبيەت ءتۇرى نەگىزىندە ولەڭ. اباي — ولەڭ ءتۇرىن جاساۋعا قىزمەت ەتكەن جازۋشى. اباي بۇرىنعى قازاقتاعى ەل ولەڭ-جىرلارىنىڭ ولشەۋىن، پارسى، شاعاتاي، ورىس ولەڭدەرىنىڭ ۇلگىسىن كىرگىزىپ، ۇلگىلەرىن كەڭىتۋدىڭ ۇستىنە، اراب، قازاق ادەبيەتىن جاڭالاعان ادام. سول تۇرلەرگە قازاقشا ءتاتتى تىلمەن قىزىقتى مازمۇن سالىپ، تىڭنان تارتقان ءوز ۇلگىسىمەن دە قازاق ولەڭىن بايىتقان اقىن. ابايدا ەسكىلى-جاڭالى ون ءبىر ءتۇرلى ولەڭ ولشەۋى بار. مۇنىڭ ىشىندە ابايدىڭ سوڭعى اقىندار ءالى قولدانىپ، ۇلگى قىپ جايماعان: «سەن مەنى نە ەتەسىڭ»، «اقىلبايعا»، «قاتىنى مەن ماساقباي» دەگەن سياقتى تۇرلەرى، ولشەۋلەرى بار. جىردىڭ ءبىرىنشى، ءۇشىنشى، ەكىنشى، ءتورتىنشى جولى دا ۇيقاسىپ وتىراتىن كوركەمدىكتى قازاق ادەبيەتىنە باستاپ كىرگىزگەن دە اباي. بۇل — ەۋروپا، اراب ۇلگىسى. ءسويتىپ، قازاقتىڭ ادەبيەتىنە ءبىرسىپىرا جاڭا ولەڭ ولشەمدەرى ابايمەن كەلىپ كىرەدى. بىزگە وزگە تۇرىك ەلدەرىنىڭ، باتىس ەلدەرىنىڭ ولەڭ ۇلگىسىن اباي تاستاپ كەتتى. ابايدىڭ قارا سوزدەرى اقىل، ناقىل، ۇگىت سوزدەرى، سىندار. اباي سىرلى ادەبيەتتىڭ كۇيسىز تۇرىنە، دراما تۇرىنە ەڭبەك ەتكەن بولسا، ابايدىڭ قالام قىزمەتى بۇدان دا مول بولاتىن ەدى.
ايتسە دە، ابايدىڭ قارا سوزدەرىن، الەۋمەت پىكىرىنىڭ ورتاعا تۇسەتىن قارا ءسوزىنىڭ دە (پۋبليسيستيكا) العاشقىسى دەپ ۇعىنۋىمىز كەرەك. ويتكەنى ابايدان بۇرىن قازاقتىڭ تازا تىلىمەن ماقالا، ناقىل، ۇگىتتەر جازعان ادام، ءسىرا، بولا قويدى ما ەكەن؟ ءتىپتى تازا قازاق تىلىمەن حات جازۋعا دا بولدى ما ەكەن؟
ابايدىڭ جىرلارى مىنا سەكىلدى سىلدىرلاپ شىعادى:
جازدى كۇن شىلدە بولعاندا،
كوكوراي شالعىن، بايشەشەك
ۇزارىپ ءوسىپ تولعاندا؛
كۇركىرەپ جاتقان وزەنگە
كوشىپ اۋىل قونعاندا...
ابايدىڭ جىرى ىرعاق، مۋزىكا، دىبىس قۇرىلىسى جانىنان توگىلىپ كەتەدى.
ابايدىڭ بۇل ولەڭىندەگى اقىننىڭ ءبىر وزگەشەلىگى — ول ولەڭ ۇيقاسىنداعى ەتىستىكتەردىڭ سايدىڭ تاسىنداي، ءىرى قيمىلدى، قوزعالىستى كورسەتۋدە جاندىلىعى. تەگىندە ادەبيەتى ارلەگەن وزگە جۇرتتا (اسىرەسە ەۋروپا ۇلگىلەرىندە) ولەڭ ۇيقاسىن ەتىستىكتەن ءتىزۋ اقىننىڭ ناشارلىعىنا جاتادى. ال ابايدىڭ «جاز» دەگەن ولەڭىندەگى ەتىستىكتەن تىزگەن ولەڭدەرى قايتا جىرىن جانداندىرىپ شىعارعان. بۇل — ابايدىڭ ءتىلىنىڭ تازالىعى، اقىندىعىنىڭ كۇشتىلىگى دەپ ءبىلۋ كەرەك.
اباي ولەڭىنىڭ ءىشى التىن بولسا، سىرتىنىڭ كۇمىس بولۋىنا قاتتى كۇزەت ىستەيدى. ونىڭ ولەڭدەرىنە قىل سىيمايدى.
قاراشادا ءومىر تۇر،
توقتاساڭ، توقسان كونەر مە؟
ارتتاعى مايدا كوڭىل ءجۇر،
جالىنساڭ، قايتىپ كەلەر مە؟
مايداعى جۇرتتىڭ ءىشى قار،
بايشەشەك قارعا ونەر مە؟
ىشىندە كىمنىڭ وتى بار،
قار جاۋسا دا، سونەر مە؟ —
سياقتى ءسوزدىڭ قيۋىنا قىل سىيمايتىن سۇلۋ ولەڭدەر وسىندايلار.
اباي ولەڭدەرىنىڭ كوركەم بولۋىنا، دىبىس سايكەستىگى، دىبىس ۇيقاستىعى ولەڭنىڭ كوركەمدىگىنىڭ ءبىر تۇلعاسى ەكەندىگىنە كوڭىلدى ەرەكشە بولگەندىگىن، اسىرەسە مىنا ولەڭ ايقىندايدى. اباي بۇل ولەڭدى وسپان دەگەن ءىنىسى ولگەندە جازىپتى:
جايناعان تۋىڭ جىعىلماي،
جاسقانىپ جاۋدان تىعىلماي،
جاساۋلى جاۋدان بۇرىلماي،
جاۋ جۇرەك جومارت قۇبىلماي،
جاقسى ءومىرىڭ بۇزىلماي،
جاس قۋاتىڭ توزىلماي،
جالىن جۇرەك سۋىنباي...
جاقسى ءولىپسىڭ، ياپىرماي!
مىنە، وسى جىردىڭ باس دىبىسى، باس بۋىنىنىڭ ءبارى «ج» ارپىمەن كەلەدى. ولەڭ جولىنىڭ مۇنداي ءبىرىڭعاي دىبىستان قۇرىلۋىن الليتەراسيا دەيدى. بۇل قازاقتىڭ ەل ادەبيەتىندە دە كوپ كەزىگەدى.
ابايدىڭ بۇل وڭجەڭ «ج» دىبىسىنان باستاپ جاساعان جىرىنىڭ ءبىر كوركەمدىگى — ونىڭ وسى ولەڭىنىڭ دىبىس قۇرعانداعى بىلىنبەي ەركىن شىققاندىعى. اباي ولەڭى مۇندا تىم ەركىن، «ج» دىبىسى وزىنەن-وزى قۇرالعانداي، ءسوزدىڭ تىگىسىن جاتقىزىپ، جىمپيتىپ كەتكەن. جىر جىرتىلماي، جوسىلىپ جاتىر. بۇل — ابايدىڭ شەبەرلىگى. وسى سىقىلدى ۇلگى ابايدىڭ ءار سوزىندە كەلىپ وتىرادى:
سامورودنىي سارى التىن،
ساۋداسىز بەرسەڭ، المايدى.
ساۋدىراعان جەزىنە
ساۋدىرسىز سارى قامقانى
ساداعا كەتكىر، سۇرايدى
سامارقاننىڭ بوزىنە، —
دەگەندەرى سياقتى. مۇندا جىردىڭ ىرگەسى «س» دىبىسىنان قالانىپ، سىلدىرلاپ كەلەدى. ابايدىڭ وسى تەكتەس ۇيقاستارى دىبىس جاعىنان، ۇيقاس جاعىنان ەرەكشە كوركەمدىكپەن تىزىلەدى:
توتى قۇس ءتۇستى كوبەلەك،
جاز سايلاردا گۋلەمەك.
بايشەشەك سولماق كۇيرەمەك،
كوبەلەك ولمەك، سيرەمەك، —
سياقتى جىرلارىندا ۇيقاسقام ەرەكشە شەبەرلىكپەن، تىلگە بايلىقپەن، اقىندىق ەركىندىگىمەن جازىلعاندىعىن كورۋ قيىن ەمەس.
ابايدىڭ قارا سوزدەرىندە دە تۇرلەر بار. ونىڭ قارا ءسوزىنىڭ ءبىرسىپىراسىندا بۇرىنعى ەسكى ماقالدىڭ وزەگى جاتادى:
«كۇنشىلدىڭ كۇنى قاراڭ، ەڭبەكسىزدىڭ ءدامى ارام»، «جامان دوس كولەڭكە، باسىڭدى كۇن شالسا، قاشىپ قۇتىلا المايسىڭ، باسىڭدى بۇلت السا، ىزدەپ تابا المايسىڭ» دەگەندەرى سياقتى ماقال سوزدەرى — ابايدىڭ اقىندىعىنىڭ ءقاراسوز ءتۇرىن جاساۋعا قىزمەت ەتكەندىگى. تەگىندە ماقالدى دا اباي سياقتى كىسىلەر شىعارعان ەمەس پە؟ ابايدىڭ شىعارعان ماقالدارى، ارينە، كوپكە تارالىپ، ءسىڭىسىپ كەتكەن ماقالدار.
سونىمەن، ابايدىڭ ءسوز ۇلگىسى تۋرالى ايتقان از پىكىرىمىزدى قورىتىپ كەلگەندە، ايتارىمىز: اباي — ءبىزدىڭ كوركەم ادەبيەتىمىزگە ۇلكەن ەنبەك سىڭىرگەن، كوپ جاڭالىق كىرگىزگەن اقىن. ول بۇرىنعى قازاق ولەڭىنىڭ ارناسىنا تىڭنان تابىستار تاۋىپ، ۇلگىلەر قوستى. تەرەڭ ويدىڭ تولعاۋى، مۇڭنىڭ، ماحابباتتىڭ ليريكاسى، كەستەلى كوركەم سۋرەتتەر، الدىڭعى ەلدىڭ اقىندارىنىڭ ۇلگىلەرى، مىسال، سىقاق تۇرلەرى بىزگە ابايمەن كەلىپ كىردى. سونىمەن بىرگە اباي بۇرىنعى ەسكى ءسوز ۇلگىسىن دە ولشەپ، ەكشەپ، ءوز دۇكەنىنەن جاڭالاپ شىعاردى. ابايدىڭ وزىنەن كەيىن كوپ اقىنعا ۇلگىنىڭ ۇستاسى بولعانى سودان.
1934 جىل.
You Might Also Like
-
قازاق حالقىنىڭ مادەنيەتى كوتەرىلىپ، ولكەمىزدەگى ەل ونەرلى، وقۋلى بولعان سايىن ادەبيەتىمىزدە ورلەپ، ءوسىپ كەلەدى. قازاقستانداعى ادەبيەتتىڭ قاي سالاسىن الساق تا ءقازىر وداقتىق رەسپۋبليكانىڭ ۇلكەن ادەبي...
-
ەلدە نە كوپ، ءان كوپ، ادەبيەت كوپ، كۇي كوپ. ءبىراق ءبىز ەل ادەبيەتىنىڭ، ەل ونەرىنىڭ ءبارىن دە جيناپ جەتكىزە الماي جاتىرمىز. ەل ونەرى — بىزدە ءالى اقتارۋسىز جاتقان قازىنا.
