ادامنىڭ اناسى
(گوركييدەن)
…مەنىڭ سول جاق بۇيىرىمنەن قارا بۇلت قاپتاپ، تۇتىندەتىپ كەلە جاتىر. بۇلتتىڭ سالماعى جەرگە باتقانداي، جەر قايقانداپ قاباعىن شىتقانداي بولادى.
قارا بۇلتتىڭ جاپ-جالبىر بۇيرا كەلەڭكەسى باۋىرىمەن جەر سىزىپ، «ءا» دەگەنشە كوز كورىم جەردى جاۋىپ اكەتتى… مەن دە، قالباڭداپ قاسىمدا كەلە جاتقان مەنىڭ كولەڭكەم دە قارا بۇلتتىڭ قارا سۇر كولەڭكەسىنىڭ قوينىنا كىرىپ كەتتى…
كۇزگى بوزعىلت بەت سارى كۇن كورپەگە ورانعاڭداي، قارا بۇلتتىڭ ارتىنا جاسىرىندى دا، كىرپىكتەرىن جەرگە شانشا قويدى…
جەر ۇستىندە ادام بالاسى بولۋدان قاسيەتتى نە بار دەيسىڭ. تەك قانداي ادامنىڭ بالاسى بولۋ كەرەك، سونى ايت. بۇعان قوساتىن ءبىر ءسوز — ادامدى ەزەتىن ادامنىڭ بالاسى بولما، ادامدا ەزەتىن ادامدى ادامعا دا ساناما…
ارينە، ادام ومىرىندە كوپ قيىندىقتار ۇشىراسادى. ونسىز ءومىردىڭ ءوزى دە ولىمتىكپەن تەڭ، سۇر كولەڭكە بولار ەدى. كۇرەس پەن كۇلكى، قايعى مەن شاتتىق، الىس پەن جەڭىس، جەڭىس پەن جەتىلىس بولماسا، بۇل شىركىننىڭ ءوزى دە توڭعان مۇز، ۇيىعان ايران ەمەس پە؟.. اڭگىمە تاۋداي قيىندىقتى تىماقتاي سىلكەتىن زامان جاساۋدا عوي. جاسايمىز دا ونداي زاماندى!
— ءيا، ادام بالاسى بولۋعا نە جەتەدى دەيسىڭ: نە كورمەيسىڭ، نە بىلمەيسىڭ، ىستەگىڭ كەلسە نە ىستەمەيسىڭ. تەك ىستەمەسەڭ عانا ەش نارسە قىزىقتىرمايدى، نە قينامايدى، نە قۋاندىرمايدى، نە قايعىرتپايدى، ءىس تابىلمايدى. كۋانىش-شاتتىققا دا بەيجاي، شاقىرىلماعان قوناقتاي ىعىسىپ قاراپ، ورنىندى تابا الماي، كەزدەسكەن بۇتاققا ىلىگە كەتەسىڭ.
…مەنىڭ وڭ جاعىمدا تىربيعان تالسىماقتىڭ اراسىندا تەڭسەلىپ كەلە جاتقان كوپ ادامنىڭ باستارى قىلتيادى. تەرەڭ تەڭىزدىڭ شۋلاعان تولقىنى بۇلاردىڭ داۋسىن ارەڭ عانا ەستىرتەدى. بۇلار سۋحۋمنان اشەمىرگە جۇمىس ىزدەپ كەلە جاتقان اشتار.
مەن بۇلاردى جاقسى بىلەم: بىرگە ىستەسىپ، كۇنى كەشە ەسەبىمدى بىرگە الىسقانمىن. بۇلاردىڭ كەيىن قالعان سەبەبى، كۇننىڭ شىعۋىن تەڭىز جاعاسىندا كورەيىن دەپ، مەن تۇندە شىعىپ كەتكەم.
بىرەۋى تومپاق بەت، سارى ورامال تارتقان جاس ايەل، باسقالارى ەركەك. ايەل بۋاز، ءىشى تەگەنەدەي توڭكەرىلىپ، القىمىنا تىرەلىپ تۇرعان سياقتى. كادىمگى، كۇنىندە مىڭ كورسەڭ ءبىر قاراماي كەتە بەرەتىن جۇپىنى ادام. نۇرسىز كوزى بوزارىپ، قورىققان قويانداي الايىپ، ۇياسىنان شىعىپ بارادى. باسىنداعى سارى ورامالى كۇنباعىسقا ۇساپ، الشاڭ باسىپ كەلە جاتقانىن كورىپ وتىرمىن. سۋحۋمدا ونىڭ بايى ءولىپ قالعانىن دا بىلەم. ۇيتكەنى، مەن وسىلارمەن ءبىر باراكتا تۇرعام. ورىس حالقىنىڭ جالپاق ادەتى بويىنشا، ومىردەگى باقىتسىزدىقتارىن تالاي رەت-اق ايتقان. شۋلاسىپ كەلىپ سويلەگەندە اينالا التى شاقىرىمعا ەستىلىپ تۇراتىن. بۇلار ءبىر جابىرقاۋ ادامدار. وزدەرىن ءومىر بويى قايعى باسىپ، ابدەن ەزىپ جىبەرىپتى. تۋعان جەردەن ايداپ شىعىپ، كۇزگى قۋراعان جاپىراقتاي ۇشىرىپ، وسى جاققا الىپ كەلگەن دە سول ءومىردىڭ كەمتارلىعى. قازىرگى كۇندە اۋىر بەينەتتىڭ ابدەن-اق يلەگەنى سونشا، بارلىق دۇنيەگە وگەي ۇلشا قارايدى. ەش نارسەگە قۋانبايدى، قايعىرمايدى دا: ولاردىڭ ول كەزدەگى ەنشىسىنىڭ ءوزى دە سول عوي. ايانىش تۇردە، قايىرشىلارشا عانا بىرىنە ءبىرى ەزۋ تارتىپ:
— شىركىن جەر-اق ەكەن…
— بايلىقتىڭ قۇلاعى كورىنىپ تۇرعانى-اي…
— جوق، تاسى كوپ ەكەن…
— ءيا، قولايلى جەر ەمەس… — دەسەدى.
سۇيتەدى دە، ءوز جەرلەرىن كەڭەس قىلادى. ەتەكتەي بولسا دا ءوز جەرىندى ايتسايشى: جەتى اتادان بەرگى ءولىنىڭ سۇيەگى، ءتىرىنىڭ تەرى سىڭگەن جەر ەمەس پە… ءوز جەرلەرىن ارى-بەرى ماقتاپ كەلەدى دە:
— بىزدىكى دەيتىن جەردىڭ ءوزى وسى جەردىڭ بەتىندە قالدى ما، جوق پا؟
— وسى ءبىز جەر بەتىن تۇگەل بىزدىكى دەسەك قانشا قاتەلەسەمىز؟ — دەپ، ءبىرىن ءبىرى جەڭىنەن تارتىپ ايلالى پىشىنمەن جىميىسىپ تۇرا قالادى. بۇل سۇراۋلارى ءتۇيىندى ءبىر قورىتىندى سەكىلدەنىپ ەلەستەيدى.
…الگى كەلە جاتقان سارى ورامالدى ايەل ءبىر كەزدە اعاش اراسىنا سۇڭگىپ كەتكەندەي بولدى. تاماعىمدى جەپ بولدىم دا، شەلەكشەمدى بەلىمە ءىلىپ، قيسىق تاياعىمدى قولىما الىپ، الگىلەردىڭ ارتىنان مەن دە جونەلدىم…
ءبىر بۇيىرىمنەن اقىرىن عانا ىڭىرسىعان ادام داۋىسى كەلدى. كادۋىلگى جانىڭدى سىلكىندىرىپ، جۇرەگىندى جەيتىن، ادامعا عانا ەستىلەتىن ادامنىڭ ىڭىرسۋى. قاراسام، ءبىر توپ تالدىڭ اراسىن اشىپ جىبەرىپ، ارقاسىن تالعا سۇيەپ، ماناعى ايەل وتىر ەكەن. باسىن ءبىر جاق يىعىنا سالىپ، ەكى ەزۋى قۇلاعىنا جەتكەندەي كەرىلىپ، اۋزى قيسايىپ كەتىپتى. كوزى ۇياسىنان شىعىپ بارادى، ەسىنەن تانىپ بارا جاتقان ءتارىزدى. قايىستاي قارا قولدارىمەن تونكەرىلگەن ءىشىن باسىپتى دا، ادام قورقارلىقتاي اۋىر دەم الىپ وتىر.
توڭكەرىلگەن ءىشى تولقىپ، ءبىر جوعارى، ءبىر تومەن تۇسەدى. ساپ-سارى ءتىسى اقسيىپ، اۋىر قينالىستا.
— نەمەنە، بىرەۋ ۇردى ما؟ — دەدىم قاسىنا كەلىپ.
— كەت ءارى، ۇياتسىز… كەت! — دەپ، جالاڭ اياقتارىمەن قۇمدى وسىپ، جەردى تىرنالاپ جاتىپ، باسىن شايقادى.
تۇسىنە قالدىم… بۇرىن دا ءبىر ۇشىراسقان جۇمىسىم بولاتىن… سوندا دا قوركىپ، كەيىن سەكىرىپ كەتتىم. ايەل بايعۇس قينالىپ كوزىنەن جاسى پارلاي باستادى. ۇياسىنان شىعىپ بارا جاتقان كوزدەرى جارىلىپ كەتەيىن دەپ تۇرعانداي شيىرشىق اتادى. بەتى كۇپ-كۇرەڭ بولىپ، دولىرىپ كەتىپتى.
شاينەگىمدى، شەلەكشەمدى تاستاي بەردىم دە ايەلدىڭ قاسىنا كەلدىم. شالكاسىنان جاتقىزدىم دا، تىزەسىن بۇگەيىن دەپ ەم، ايەل بەتىمە سالىپ قالدى. ءسۇيتتى دە، كەۋدەمنەن يتەرىپ جىبەرىپ، ايۋعا ۇساپ قىرىلداپ، ارەڭ بۇرىلدى دا، ءتورت تاعانداپ اعاشتىڭ ىشىنە قاراي سۇيرەتىلە جونەلدى.
— بۇزاقى، سايتان… — دەدى ماعان.
ءبىراق ءتورت تاعانداپ جۇرە المادى، قولدارى بۇگىلىپ قۇلاي كەتتى. بەت-اۋزى قۇمعا كىرىپ كەتتى دە، اياقتارىن ەربەندەتىپ، ىڭىرسي باستادى. تەزىرەك جۇگىرىپ كەلدىم دە، شالقاسىنان سالىپ تۇرىپ، تىزەسىن بۇكتىم.
— جات قيمىلداماي… ءقازىر بالاندى تاباسىڭ! — دەدىم. ۇيتكەنى قاعاناعى جارىلعان ەكەن… ءسۇيتتىم دە، جۇگىرىپ تەڭىزگە بارىپ، بىلەگىمدى ءتۇرىپ جىبەرىپ، قولدارىمدى ىسىپ تۇرىپ جۋدىم دا، اكۋشەركا قىزمەتىنە كىرىستىم.
ايەل ولاي دا بۇكتەتىلەدى، بۇلاي دا بۇكتەتىلەدى. وتقا جانعان تالدىڭ قابىعىنداي توقسان بۇرالدى، سورلى انا. جەردى ۇرىپ، قولىنا تۇسكەن كودەنى جۇلىپ الىپ، اۋزىنا تىعا باستادى. سول كەزدە دۇنيەگە كەلە جاتقان ادامنىڭ باسى دا كورىنە باستادى-اۋ، ايتەۋىر. باقىتتى ما، جوق پا، ايتەۋىر دۇنيەگە ءبىر جاڭا ادام كەلە جاتىر…
ايەل ەكەۋمىز از عانا ۇرسىسىپ تا قالدىق. ايەل ءتىسىنىڭ اراسىنان بىردەڭە دەپ ماعان ۇرسادى، مەن دە اقىرىن عانا وعان ۇرسامىن. ايەل جانىنا باتقاندىقتان جانە ەركەكتەن ۇيالعاندىقتان ۇرساتىن شىعار دەيمىن، مەن ايەلدىڭ ءوزىن اياعاندىقتان ۇرسام.
— قۇدايى قۇرعىر-اي… — دەيدى ايەل، ءتىسىنىڭ اراسىنان سىزدىقگاپ.
كوكپەڭبەك ەرىندەرىن تىستەپ الىپتى، اۋزىنان قاندى كوبىك بۇرقىراپ جاتىر. كۇنگە كۇيىپ كەتكەندەي بوياۋسىز كوزدەرىنەن دومالانعان جاس بۇرشاقتاي ىرعيدى. سورلى انا دەنەسىنەن دەنە ءبولىپ، ءبىر ادام ەكىگە ءبولىنىپ، اۋىر بەينەتتىڭ اقتىق ساعاتىن وتكىزىپ جاتىر.
— كەت دەيمىن… نەتكەن ۇياتسىز ەدىڭ… — دەيدى ايەل، السىرەگەن قولدارىمەن مەنى كەۋدەگە يتەرىپ.
— اقىماق بولما. بالاندى تابۋىندى ءبىل! — دەيمىن مەن وعان كەيىپ.
بەيشارانى قالاي اياماسسىڭ. جۇرەگىمدى ويىپ بارا جاتقانى سونشا، مەنىڭ كوزىمنەن دە جاس بۇرق ەتە ءتۇستى.
— بولسايشى، جىلدامىراق! — دەپپىن ايقايلاپ.
… مىنەكەي، مەنىڭ قولىمدا قىزىل شاقا ادام جاتىر. كوزىم جاسقا تولىپ تۇرسا دا، قىپ-قىزىل ەكەنىن انىق كورەم. تۋا سالىپ دۇنيەگە ريزا بولماي جاتىر: بۇلقىنادى، تىرباندايدى، جاعالاسىپ ءجۇر. ءالى دە كىندىگىنەن شەشەسىمەن بايلانىسىپ جاتسا دا، بارقىراپ باج-باج ەتىپ:
— مەن!.. مەن!.. — دەيدى.
بالەكەت، جىلمانداپ قولىمنان ءتۇسىپ تە كەتەتىن. قولىما الىپپىن دا، قۋانعانىمنان قاراپپىن دا قالىپپىن.
— كەسسەيشى كىندىگىن!.. — دەيدى انا، كوزى جۇمۋلى جاتقان كۇيى. كوكپەڭبەك ەرىندەرى ارەڭ قيمىلدايدى.
— پىشاقپەن… كەس! — دەيدى تاعى دا.
مەنىڭ پىشاعىمدى باراقتا بىرەۋ ۇرلاپ اكەتكەن. سوندىقتان بالانىڭ كىندىگىن تىسىممەن قىرىقتىم. بالا باقىرادى، جاڭا عانا ءسونىپ جاتقان كوزدەرى جايناپ، انا كۇلە باستادى. قايىستاي قارا قولدارى قالتاسىنان بىردەمە ىزدەپ:
— قالتامدا ءبىر ءجىپ بار ەدى… كىندىگىن بايلايتىن… — دەيدى انا كۇلىمدەپ.
— ءوزىڭ جوندەلە تۇر، مەن بالانى شومىلدىرىپ اكەلەيىن، — دەپ بالانى الا جونەلدىم.
— اقىرىن، ءاي… ەپتەپ نەت… بايقا… اقىرىن! — دەدى انا.
قولىمداعى قىزىل ادام ەپتەۋدى كەرەك ەتەتىن ەمەس، جۇدىرىعىن ءتۇيىپ الىپ:
— مەن… مەن!.. — دەيدى بارقىراپ.
— سەن!.. سەن!.. نىعايا بەر! بولاتتاي بەرىك، تاستاي قاتتى بول! ايتپەسە ءوز جاقىندارىڭ-اق باسىڭدى جۇلىپ اكەتەدى، — دەيىم بالاعا.
تەڭىزدىڭ ەزۋى كوپىرگەن تولقىنىنا توسىپ كەپ العانىمدا، بالا ماناعىدان كەرى دە باسىمىراق ايعايعا باستى. ارقاسى مەن كەۋدەسىنە اقىرىن عانا شاپالاقتاعانىمدا، كوزىن تىرجيتىپ، تىپىرلاي باستادى.
— ايقايلا، كوتەر كوككە داۋىسىندى، قىزىل ادام! — دەيىم قىزىل ادامعا.
قايتىپ كەلسەم، انا كەزىن جۇمىپ ەرنىن تىستەلەپ بالانىڭ «جولداسىنا» تولعاتىپ جاتىر ەكەن. ىڭقىلداپ جاتىپ:
— وزىمە بەرشى، كۇنىمدى! — دەدى.
— جاتا تۇر، اسىقپاي!
— جوق، بەرشى وزىمە!-دەپ، قالتىراعان قولدارىمەن تۇيمەسىن اعىتىپ، كوكىرەگىن ازىرلەي باستادى. كوكىرەگىن بوساتۋعا جاردەم بەردىم دە، بالانى اناسىنىڭ جىپ-جىلى باۋىرىنا سالىپ ەم، بىلە قويدى بىلەم، بارىلداۋىن قويىپ، تىيشىعا باستادى. انا بالاسىن قانداي تانىسا، بالا دا اناسىن سونداي تاني قويعان سياقتى! ءبىر كەزدە اششى ءبىر ايعايلادى دا، انا دا كۇلىپ جىبەردى.
انانىڭ سونگەن كوزى جايناپ سالا بەردى. قۋانىش ءسۇيۋ، مەيىرىمدىلىك وينادى انانىڭ كوزىندە.
— مەنىڭ شەلەكشەمدى اپەرشى… — دەدى ماعان. شەلەگىن اپەردىم، انانىڭ بەتىنە دە قان ويناي باستادى.
— ەندى ءارى كەت! — دەدى ءبىر كەزدە.
— اۋرەلەنبە، مەن-اق ىستەپ تاستايىن…
— جوق، ءارى كەت!..
اعاشتىڭ ىشىنە بارىپ جاسىرىنا قويدىم. ازىراق شارشاعاندايمىن. ءبىراق كەۋدەمدە ءبىر ادەمى قۇستار ءان سالىپ تۇرعانداي. ءان سونداي ادەمى، تولقىن ءۇنى مەن ەكەۋىن جىل بويى تىنداۋعا دا بولاتىن. ءبىر كەزدە ايەل ورنىنان تۇردى.
— ءاي، نەگە تۇردىڭ؟ — دەدىم.
قولىمەن جەرگە سۇيەنىپ وتىرىپ:
— مىنا قاراشى، ساۋلەم قالاي ادەمى ۇيقتايدى، — دەدى.
— ارينە، بالانىڭ ءبارى دە وسىلاي ادەمى ۇيقتايدى. كۇزگى جالقىن جاپىراقتىڭ ۇستىندە ۇيقتاپ جاتقانى بولماسا، باسقا تۇك ايىرماسى جوق.
— سەن، انا، ازىراق جاتا تۇر. ءقازىر تۇرۋعا بولمايدى، — دەدىم ايەلگە.
— جوق… تەزىرەك تۇرىپ الگىلەرگە جەتپەسەم بولا ما…
— قايدا؟ اشەمىرگە مە؟
— يە، سوندا. جولداستارىم ءبىرتالاي جەرگە بارىپ قالعان شىعار. تەزىرەك قۋىپ جەتەيىن…
— اپىرماۋ، سەن جۇرە الاسىڭ با؟
— جۇرمەگەندە قايتەم؟.. ولارعا جەتپەسەم بولمايدى. جۇمىستان قالايىن با؟
انا تال تۇبىنە جۇدىرىعىن ءتۇيىپ جاتقان كىزىل ادامعا مەيىرىمدى كوزىنىڭ بارلىق نۇرىن توگىپ قاراعان سايىن بەتىنە قان جۇگىرەدى. انانىڭ نۇرلى كوزى بالانى اقىرىن عانا، ەركەلەتىپ قانا سيپاعانداي بولادى. تاڭەرتەڭگى تىمىقتا كۇننىڭ كوزى عانا وسىلاي سيپاي الادى دۇنيەنى.
بۇتاق تەرىپ وت جاقتىم دا، تاستان جەروشاق جاساپ، شاي قايناتتىم.
— انا، ءقازىر ساعان شاي ىشكىزەم.
— شىن با؟ جاقسى بولار ەدى، كەۋىپ قالدىم بىلەم.
— سەنى الگى جولداستارىڭ نەگە تاستاپ كەتتى؟
— تاستاپ كەتۋشى مە ەدى… ءوزىم قالدىم. وزدەرى ازىراق ءىشىپ الىپ ەدى، جاقسى بولدى. ايتپەسە ولاردىڭ الدىندا قالاي بوسانار ەدىم؟..
وسىنى ايتتى دا، ۇيالدى بىلەم، بىلەگىمەن بەتىن جاپتى.
— بۇل ءبىرىنشى بالاڭ با؟
— ءيا، ءبىرىنشى بالام. سەن كىمسىڭ؟
— مەن بە، اداممىن-اۋ دەيىم…
— ارينە، ادامسىڭ؟ قاتىنىڭ بار ما ەدى؟
— جوق. ءازىر رەتى كەلمەي قويدى…
— وتىرىك ايتاسىڭ.
— نەگە؟
— ەندەشە قاتىن جۇمىسىن قايدان بىلەسىڭ؟
— وقىپ ەدىم. ستۋدەنت دەگەندى بىلەتىن شىعارسىڭ؟
— نەگە بىلمەيمىن، ءبىزدىڭ پوپتىڭ بالاسى دا ستۋدەنت ەدى، پوپ بولام دەپ وقىپ ءجۇر.
— مەن دە سولاردىڭ ءبىرى… جارايدى، سۋ اكەلەيىن.
انا بالاسىنا قارادى دا، دەم الا ما ەكەن دەپ قۇلاعىن سالىپ تىندادى.
— جۋىنار ەدىم… سۋ تانىس ەمەس: نەتكەن سۋ ءوزى… ءارى سورتاڭ، ءارى اششى…
— وسى سۋعا شومىل. بۇل ناعىز دەنساۋلىققا پايدالى سۋ… — دەدىم.
— قوي ءارى!
— راس، ءارى جىلى بولادى.
— سەن بىردەمە بىلەتىن شىعارسىڭ…
مەن سۋعا كەلدىم. تاستان تاسقا سەكىرگەن تولقىندار جالىن جالبىراتىپ، سىناپتاي ويناپ، ءان سالادى. كۇزگى التىن جاپىراقتار تولقىڭدا قالقىپ، التىن جاز اقتىق كۇندەرىن شاتتىقپەن وتكىزەيىن دەگەندەي-اق ساعىمدانىپ، سىلاڭ قاعادى…
قايتىپ كەلە جاتسام، انا جان-جاعىنا قارانىپ، تاستان تاسقا ەڭبەكتەپ بارادى ەكەن.
— ءاي، نە ىستەپ ءجۇرسىڭ؟
ايەل وتىرا قالدى دا، بىردەمەنى جاسىرا باستادى. تۇسىنە قويدم.
— ماعان بەر، مەن كومىپ تاستايىن…
— اينالايىن-اي، كومبەۋگە بولمايدى عوي. دۇرىسىندا مونشانىڭ تابالدىرىعىنا كومۋ كەرەك ەدى… — دەدى.
— بۇل اراعا جاقىندا مونشا سالىنبايدى.
— سەن ويىن قىلاسىڭ، مەن قورقام… اڭ جەپ قويسا قايتەم؟.. بالانىڭ جولداسىن جەرگە بەرۋ كەرەك قوي، — دەدى.
موينىن ءبىر جاعىنا بۇرىپ وتىرعان كۇيى اپ-اۋىر بىردەمەنى ماعان بەرىپ جاتىپ:
— ءتاڭىر جارىلعاسىن، تەرەڭىرەك كوم، بالامدى اياساڭ… — دەدى ۇيالعان داۋىسپەن.
جۇمىستى ءبىتىرىپ، قايتىپ كەلە جاتسام، انا تەڭىزگە شومىلىپ كەلەدى ەكەن. ءۇستى-باسى سۋ، كويلەگى بار جاعىنا قيسايىپ كەتىپتى. «شىركىندە ايۋدىڭ كۇشى بار شىعار!» دەپ ويلادىم.
بالمەن، قايراقتاي بولىپ قاتىپ قالعان قارا نانمەن شاي ىشتىك.
— وقۋدى تاستاعانسىڭ عوي، ءسىرا؟ — دەدى ايەل.
— ءيا، تاستادىم…
— اراق ىشەسىڭ عوي؟
— ءيا، ولگەندەي ىشەتىن ەدىم…
— ءوي، مەن سەنى سۋحۋمدا كورگەن ەكەمىن-اۋ؟ باستىقپەن تاماققا تالاسىپ جاتتىڭ عوي ءبىر كۇنى… سوندا-اق ويلاپ ەم، بالەكەت، ءبىر ەشكىمنەن قورىقپايتىن ماسكۇنەم ەكەن دەپ…
ءسۇيتتى دە بالاسىنا قاراپ:
— اپىرماي، بالام ءولىپ قالماس پا ەكەن؟.. سەن جاردەم بەردىڭ، كوپ جاسا… — دەدى.
شايدى ءىشىپ بولىپ، مەن «مۇلكىمدى» جيناپ جاتقانىمدا ايەل جەرگە قاراپ قالعىپ وتىر ەدى. ءبىر ۋاقىتتا كوزىن اشىپ، ورنىنان تۇرا باستادى.
— جۇرەيىن دەپ وتىرمىسىڭ؟
— ءيا!
— اۋ، ابايلا، انا!
— جوق، جۇرەم. جولداستارىما جەتەم. بالانى ماعان اپەرىپ جىبەر.
— مەن كوتەرىپ جۇرەيىن.
انا بەرگىسى كەلمەيدى. ازىراق تالاستىق تا، اياعىندا بالانى مەن كوتەردىم.
— اپىرماي، قۇلاپ تۇسپەسەم… — دەپ انا قولىن مەنىڭ يىعىما ارتتى.
روسسيا جەرىنە جاڭا كەلگەن، تاعدىرىنىڭ بەتى اشىلماعان قىزىل ادام مەنىڭ قولىمدا جاتىپ، ماردامسىپ مۇرنىن تارتا تۇسەدى. تەڭىز جاعاسىن سابالاپ، اعاش شۋىلداپ، وزەن سۋى سىڭقىلداي تۇسەدى. جاس بوسانعان جاس انا، جاڭا قىرىق بۇراپ، وزەگىن ۇزگەن بەينەتتى ەلەڭ قىلماستان اشەمىردىڭ اۋىر جۇمىسىنا تارتىپ كەلەدى. جۇرگەن سايىن كوزدەرىنەن ماحاببات توگىپ، جاس بوبەگىنە قاراپ قويادى.
— دۇنيەنىڭ شەتىنە دەيىن وسىلاي جۇرە بەرسەم، ۇلىم ەركىن دۇنيەدە وسسە، جۇرۋگە شارشاماس ەدىم-اۋ! ادامنىڭ اناسى بولۋ قانداي جاقسى!
جۇرەگىم قۋانىش توگىپ، نۇر شاشىپ كەلە جاتقانىن قاراشى! — دەدى انا، ءبىر جەردە تۇرا قالىپ…
تەڭىز قاتتى تۋلايدى. قارا بۇلت نايزاعاي شاشىپ، بۇرشاق توگۋگە ءازىر تۇر. مەنىڭ قاناتىم كەرىلىپ، ءورىسىم كەڭىپ، قۇرمەتتى انانىڭ ۇلىنا قاراپ:
— سەن، قىزىل ادام، تەز ەر جەت! قاتتى ايقايلا، دۇنيە ەستىسىن! — دەيمىن.
بۇل ۋاقيعا الدەقاشان بولدى. ءبىراق انانىڭ قۇرمەتى قاشان دا جاڭا عوي.
You Might Also Like
-
ۆەرسال-ۆاشينگتون جۇيەسى ءبىرىنشى دۇنيەجۇزىلىك سوعىس بىتىسىمەن جەڭىسكە جەتكەن ەلدەر الدىندا سوعىستان كەيىنگى دۇنيەنى قايتا قۇرۋ مىندەتى تۇردى. وسى مىندەتتى ورىنداۋ ءۇشىن جانە ءبىتىم كەلىسىم-شارتتارىن ...
