الاشا حان كەسەنەسى
ۇلىتاۋ وڭىرىندەگى كوپتەگەن ساۋلەتتىك ەسكەرتكىشتەردىڭ ىشىندەگى شوقتىعى بيىك تۇلعالى تۋىندىسى الاشا حان كەسەنەسى. الاشا حان كەسەنەسى ۇلىتاۋدىڭ قاراكەڭگىر وزەنىنىڭ جاعاسىندا بيىك جوتانىڭ ۇستىندە تۇر. كەسەنەسىنىڭ ناقتى قاي كەزدە سالىنعانى بەلگىسىز. عالىمدار كەسەنەنى قاراحان اۋلەتى زامانىندا (X-XIII عع.) سالىنعان ساۋلەت ونەرىنىڭ ەسكەرتكىشى دەگەن پىكىر ايتادى. كەسەنەنىڭ بيىكتىگى — 10 مەتر. ول كۇيدىرىلگەن قىزىل كىرپىشتەن قالانعان. كىرەبەرىس سول جاق بۇرىشىنداعى باسپالداق ارقىلى جوعارى كوتەرىلىپ، كەسەنە ۇستىنە شىعۋعا بولادى. كەسەنەنىڭ سىرتى ءار ءتۇرلى كىرپىشتەردەن گەومەتريالىق ورنەكتەر جاساۋ ارقىلى كوركەمدەلگەن. پورتالى مەن كۇمبەزى جۇقا سىرلى قاپتامالارمەن قاپتالعان ەكەن. ءبىراق ولار بۇگىنگى كۇنگە دەيىن ساقتالماعان.
الاشا حان تۋرالى كوپتەگەن اڭىزدار بار. قازاق اڭىزدارىندا الاشا حان تۇركى تايپالارىنىڭ باسىن قوسقان حان رەتىندە تانىمال. عالىم شوقان ءۋاليحانوۆتىڭ جازبالارىندا مىناداي جولدار كەزدەسەدى. «تۇركىستاننىڭ قىزىل ارسلان دەگەن حانى بالاسى الاپەس بولىپ تۋىلعاندىقتان، ونى ۇناتپاي «الاشا» دەگەن ات بەرىپ، سىر بويىنان ارقاعا جەر اۋدارىپ جىبەرەدى. بالا ءوسىپ ەرجەتكەن سوڭ، ونىڭ قاسىنا جىگىتتەر جينالىپ، ەلدە بەدەلى ارتادى. الاشا ءبىلىمپاز، كەمەڭگەر كىسى بولعاندىقتان، جۇرت ونى قادىرلەپ حان كوتەرەدى».
You Might Also Like
-
دۇنيە ءجۇزى بويىنشا قالالاردىڭ اتقامىنەرلەرى ەكولوگيانى جاقسارتۋعا، كوشە كەپتەلىستەرىن ازايتۋعا قالالاردىڭ ورتالىعىندا تۇراتىنداردىڭ تىرشىلىگىن تىنىشىراق قىلۋعا تالپىنىپ ءجۇر. كەي قالالاردا ورتالىقتا...
