InfoHub Logo

نايمان، ونىڭ ىشىندە قوجاس، ونىڭ ىشىندە جايىل اتانىڭ ساعىندىق دەگەن ءوز شارۋاسىنا تولىق ءبىر كىسى ءوتىپتى. جاسى جەتپىستە. ەركەك بالالارى بار. قازىرگى كوكشەتاۋ وبلىسىنا كەتكەن قارىنداسى نازىم اتتى باۋىرى بولىپتى. ەلدىڭ جاۋگەرشىلىگى، بارىمتا-سارىمتاسى قالماي ارادا وتىز جىل ءوتىپتى. سول نازىم اتتى قارىنداسىنا كيىم-كونشەك، قۇدالارىنا، جيەندەرىنە، تارتۋ-تارالعى سياقتى ۇلكەن كىلەم قورجىنعا سالىپ، ساپارعا شىعىپتى.

ەل ول كەزدە شۋ وزەنىنىڭ ماڭىندا بولادى ەكەن. بەس بەستىگە ساتىپ العان شۋلانكوك دەگەن اتىمەن جولعا شىعىپتى. تانىمايتىن جەر، تانىمايتىن ەلدىڭ جولشىباي قيىندىعى دا بولىپتى. سونىڭ ءبىرى كوكشەتاۋ، قاراعاي ورمانىنىڭ اراسىمەن سالىنعان جالعىز اياق جولمەن كەلە جاتىپ، مىناداي وقيعاعا تاپ بولىپتى.

جەتى تورى ات مىنگەن، ات قۇيرىعىن شارت تۇيگەن، جولاۋشىنى اڭدىعان جەتى جىگىتكە تاپ بولعان.

— اسسالاۋماعالەيكۇم، — دەپ ءجون سۇراسىپ، جول بولسىن سۇراسىپ، — مىناۋ اتىڭ جۇيرىك پە، جوق، كوكپاردىڭ اتى ما؟ — دەپ جان-جاعىنان قاۋمالاي بەرىپتى.

ويتكەنى، ازۋ ءتىسى توقىلداپ، اۋىزدىقتان كوبىك شاشىپ، قاتتى اياڭداعان اتقا قىزىعىپتى. وسى جولى قىزىقپاسا دا قاندىبالا جۇرگىنشى، توناۋشى ەكەندەرى بەلگىلى بولىپتى. سوندا جەتى جىگىتتىڭ بىرەۋى:

— اقساقال، استىڭداعى اتىڭدى الامىز، — دەپتى.

— ءيا، سوندا مەن نە مىنەمىن، — دەگەن ساقاڭا:

— ەشتەڭە دە بەرمەيمىز، جاسىڭنىڭ ۇلعايىپ قالعانىن ەسكەرىپ، ءتىرى تاستاپ كەتەمىز، — دەپتى. سوندا جولاۋشى:

— شىراقتارىم، مەنى ءبىر سۋ باسىنا اپارىپ تاستاڭدارشى، — دەيدى. سوندا «سۋ دەگەنىڭ وڭاي عوي، اتا» دەپ ەردىڭ باسىنان شىلبىرىن الىپ، جەتەكتەي جونەلىپتى. قاراعاي اراسىنداعى سۋعا اكەپ، «سۋ دەگەنىڭ وسى» دەپ كورسەتىپتى. سوندا ساقاڭ جەتەكتەپ كەلە جاتقاندا، قورجىنىنىڭ ۇستىندەگى كىسەندى شەشە بەرىپتى.

تۇسە سالىپ، اتتىڭ اياعىنا كىسەن سالىپ ۇلگەرىپتى. ۇستىندەگى تۇيە ءجۇن شەكپەندى ەر ۇستىنە جاۋىپ، اتتى قاڭتارىپ ۇلگەرىپتى. سوندا انالار:

— قاقپاس-اۋ، كىلتتى اكەل، — دەپ ەڭ ۇلكەنى شالعا ۇمتىلىپتى.

سوندا شال:

— قولىمنان ات بەرە الماسپىن، بالالار، — دەپ جاۋاپ قايتارىپتى. ۇمتىلعان ۇلكەننەن باستاپ، جەتەۋىن دە جۇدىرىقپەن ۇرىپ جىعىپ، ءبىرىنىڭ ۇستىنە ءبىرىن جيناپ، ءوزى سەگىزىنشى بولىپ، ۇرى ۇستىنە وتىرىپ بىلاي دەپتى:

— جاياۋعا كىسى كۇلمەس بولار،
كورگەنسىز «سەن كىمسىڭدى» بىلمەس بولار.
سەنبەسە وزىنە-وزى ءبىر كوك شولاق،
جاپاندا جالعىز قاسقىر جۇرمەس بولار، — دەپ ۇستىنەن تۇرىپ، اتتىڭ جانىنا كەلگەن ەكەن. سوندا جەتەۋىنىڭ باسشىسى:

— اتا، ءبىز سەگىز اعايىندى ەدىك. ءبىرىمىز اۋىلدا، جەتەۋىمىزدىڭ كاسىبىمىز وسىلاي بولىپ، اكەمىزدىڭ كاسىبى وسىلايشا بولىپ، بايىعان ادامدار ەدىك. ءبىز ەندى سىزدەن كەشىرىم سۇراپ، ومىرىمىزدە مىناداي مىقتى ادامعا كەزدەسپەگەنىمىزدى ايتا كەلىپ، ءسىزدى كىم دەيمىز؟ جانە ءاتى-جونىڭىز كىم، بۇل كاسىپتى بۇدان بىلاي ەتپەسپىز، — دەپ باس ءيىپتى.

سوندا:

— باعاناعى ايتىپ كەتكەن رۋدان، اتىم — ساعىندىق، — دەپ جونىنە كەتە بەرىپتى. جەتى جىگىت ورمان ىشىنە كىرىپ جوق بولىپتى.

تاعى ءبىر پالەگە جولىعارمىن دەپ، جاي جۇرىسپەن كەلە جاتقان ساقاڭ توعاي ىشىندەگى جالعىز اياق جولمەن كوسىلتىپ، ورمان اراسىنان سىلتەگەن باعىتى بويىنشا جالعىز توبەگە كەلىپتى.

كۇن ەڭكەيىپ قالعان مەزگىل ەكەن، اۋىلعا قوي ايداعان قويشى بالاعا كەزىگىپتى. سوندا ول ءوزىنىڭ قارىنداسىن سۇراسا، سول ءۇيدىڭ قويشىسى ەكەن.

— ءقازىر قايتىپ كەلەم، اتا، — دەپ قويشى بالا شابا جونەلىپتى. ساقاڭ بولسا قويدى قويشىلارىنا ايداي بەرىپتى.

الگىدەي بولعان جوق:

— اكە، بارا بەرىڭىز. ءۇي، اۋىل العىنىڭ استىندا، ءسۇيىنشى سۇراپ كەلدىم، — دەپتى. باۋىرى دا، قۇدا دا قۇرمەتتەپ ات ۇستىنەن ءتۇسىرىپ الىپ، جىلاپ-سىقتاپ تابىسىپتى. ۇيگە كەلىپ، ناماز وقىپ، جۋىنىپ وتىرىپتى. سوندا بەرگەن سۋسىن ءبىر ۇرتتام ءارى جۇرمەپتى. شاي بەرسە دە سونداي.

— بۇل قالاي؟ شارشاماعاندىعىڭىز با؟ نە قىمىز، نە شاي ىشپەدىڭىز عوي؟ — دەگەن قۇداعا.

— سۋسىن ىشپەي، شاي ىشپەيتىندەي شارشاعان جوق ەدىم. ءوزىم دە بىلمەي وتىرمىن.

قۇدا:

— الگى يتتەر نە قىلىپ قىزمەت ەتپەي جاتقانى؟ — دەپ بىرەۋلەرگە ادام جىبەرىپتى. سىرلى استاۋمەن ەت كەلىپ، داستارحانعا قويىلعان رەتتە ەسىكتەن ۇلكەن بالاسى جىلاپ:

— قاقپاس-اي، ىستەيىن دەگەنىڭ وسى ەكەن عوي. ءبىز مىنا شالدان تاياق جەدىك. كەشىرىم سۇرادىق. ءجون ايتىپ اياعىنا جىعىلدىق. سودان بەتىمىز قارالى، باسىمىز جارالى، ۇيالىپ ۇيدە جاتىپ قالىپ ەدىك. قۇداڭا كورسەتەتىن سىيىڭدى ەندى ءوزىڭ ءبىل. ەرتەدە «بالالارىم، سەنىڭ بالەندەي قۇداڭ بار. رۋى — نايمان. بەرگى اتاسى — جايىل، ساعىندىق دەگەن مىنا جەڭگەمنىڭ باۋىرى بار» دەپ نەگە ايتپادىڭ؟ — دەپ ماناعى ءبىر اۋىز ولەڭدى ايتىپ، جىلاپ وتىرا كەتىپتى. سوندا ساقاڭ:

— ءا، باسە، سۋسىن دا، شاي دا، ەت تە باتپاي وتىرعانى ارامنان جينالعان ءسۇتى دە، ەتى دە ەكەن عوي، — دەپ كەيىن شەگىنىپتى.

ادام اجىراسا ما؟ كۇن قوناق بولىپ، الدىنا ايعىر، جىلقى سالىپ، ءوزىنىڭ ءبىر ادامىنا اپارعىزىپ سالىپتى.

---