InfoHub Logo

قازىبەكتىڭ ون ءبىر، ون ەكى جاستارداعى كەزى بولسا كەرەك. جاس تا بولسا ونىڭ ءجۇرىس-تۇرىسىنان، سويلەگەن سوزىنەن سول كەزدەگى ەل جاقسىلارى ۇمىتكەر بولا باستاپتى. سوندىقتان ولار ساپارعا كەرۋەن شىقسا، «ەل كورىپ ەسەيىپ، جەر كورىپ كوزى قانىقسىن» دەگەن ەسەپپەن قازىبەكتى ساپارعا بىرگە الىپ جۇرۋگە ءباتۋا بايلاسىپتى.

كۇندەردە قازىبەك سونداي ءبىر ساپارعا شىعادى. اۋىلدان 3-4 قوناعا ۇزاپ شىققاندا كەرۋەن سوڭىنداعى تۇيەگە ارتىلعان قازان وشاقتىڭ ارقانى ءۇزىلىپ، قازان تاقىر جەرگە ۇشىپ تۇسەدى دە، قاق ايىرىلادى. ءسويتىپ، قوس قازانسىز قالادى. ەلسىز-كۇنسىز دەگەندەي، سارى دالا. تاعى دا ەكى-ۇشى كۇن ءوتىپ كەتەدى. جولاۋشىلار ىستىق ىشە الماي ابدەن ابىرجيدى.

ءسويتىپ كەلە جاتىپ تاعى دا ءبىر جەرگە قوناقتايدى. ەرتەڭىنە تاڭ ەركىن اتقان مەزگىلدە كوشباسشى قاريا قوسىندى وياتىپ:

— ال، بالالار، اناۋ تۇرعان بەلدىڭ ارعى استىندا ءبىر اق بوز ءۇي كوردىم. سونان بارىپ قازان سۇراپ الماساق، جاعدايىمىز مۇنان دا قيىنداعالى تۇر. كانە، سوعان كىم بارىپ كەلە قويادى؟ — دەيدى.

— جاپانداعى جالعىز ءۇي كولدەنەڭدى كوك اتتىعا قازان بەرۋشى مە ەدى؟ — دەپ جىگىتتەر قاريا ءسوزىن ۇناتپاي، تەرىس اينالا بەرەدى. سول كەزدە اعالارىنىڭ سىڭايىن تانىعان قازىبەك قارياعا كەلىپ:

— اتا، رۇقسات ەتسەڭىز، قازان اكەلۋگە مەن بارايىن، — دەيدى.

— وركەننىڭ ءوسسىن! رۇقسات، بالام، جولىڭ بولسىن، — دەيدى قاريا، — بار!

ءسويتىپ، «قازاندى قازىبەك سۇرايدى، سەندەر كوتەرىپ اكەلىڭدەر» دەپ قازىبەكتىڭ قاسىنا ەكى جىگىت قوسىپ، ولاردى قاريا الگى ۇيگە جىبەرەدى:

— اسسالاۋماعالايكۇم! — دەپ قازىبەك ۇيگە كىرىپ كەلگەندە، كۇمىس ساقالى كەۋدەسىن جاپقان ءبىر قاريا جايناماز ۇستىندە تۇر ەكەن. ول نامازىن اياقتاي بەرە:

— اليكۇمم اسسالام، اۋ، جولىڭ بولسىن، بالام، — دەپ قازىبەككە قارايدى. سول ساتتە قازىبەك:

— نامازىمىز بار دا، ازانىمىز جوق،
وشاعىمىز بار دا، قازانىمىز جوق.
اقمەشىت ارتىمىزدا قالدى،
تۇركىستان الدىمىزدا.
ساتىپ الا قويايىق دەسەك،
بازارىمىز جوق، —

دەيدى داۋسى شىرىلداپ. اق ساقالدى قاريا بالا سوزىنە كەڭك-كەڭك كۇلىپ الىپ:

— ۋا، بالام، سەبەپسىز پەندە كورمەك جوق،
قازاننان باسقا ەرمەك جوق.
جالعىزدى قۇداي الادى،
ال، ودان باسقاعا بەرمەك جوق، —

دەيدى. قاريا ءسوزىن اياقتار-اياقتاماستان قازىبەك تاعى دا:

— ءيا، اتا!

قازانىڭدى بەرەرسىڭ، بارلىق قىلساڭ،
بەرمەي الىپ قالارسىڭ، تارلىق قىلساڭ.
ءوز جۇرتىڭنىڭ وتىرسىڭ ورتاسىندا،
ولار اكەپ بەرمەي مە جارلىق قىلساڭ، — دەيدى.

— جاقسى، جاقسى، بالام، قازان — سەنىكى. ءاي، — دەيدى قاريا وڭ جاقتا ۇيىقتاپ جاتقان بالاسىن وياتىپ، — مىنا بالاعا انا قازاندى شىعارىپ بەر!

قازىبەك العىسىن ايتىپ، سىرتقا شىعا جونەلەدى. سول كەزدە قاريا بالاسى ارقىلى قازىبەكتى قايتا شاقىرىپ، ءاتى-جونىن سۇرادى.

— اتىم — قازىبەك، — دەيدى بۇل.

— دۇرىس، دۇرىس. داۋسىڭ قازدىڭ داۋىسىنداي قوڭىرلاپ تۇر ەكەن. تۇبىندە قاز داۋىستى قازىبەك شەشەن سەن بولارسىڭ، — دەپ باتا بەرگەن ەكەن. وسى باتا بولاشاق شەشەننىڭ تۇساۋكەسەرى بولسا كەرەك.

---