InfoHub Logo

ايگەل ايتباي ۇلى XIX عاسىردىڭ ەكىنشى جارتىسىندا ءومىر سۇرگەن. تورى قىپشاقتىڭ تۇيىشكە توبىنىڭ مىرزابەك بۇتاعىنان شىققان اتاقتى ءادىل بي. تورعاي ۋەزىنىڭ قاراقوعا بولىستىعىن 40 جىلداي (ەل سولاي دەيدى) باسقارعان قۇدابايدان (ول ارعىننىڭ ايدەركەسىنىڭ وجان رۋىنان شىققان ءقادىرلى دە، قاسيەتتى جان بولسا كەرەك) جەڭىپ العان تورى قىپشاقتىڭ يگى جاقسىلارى سول كەزدە 70 پەن 80 اراسىنداعى ايگەلگە بارىپ:

— بيەكە، كوپتەن ارمانداعان بولىستىقتى جەڭىپ الدىڭ، بۇل ابىرويدى كىمگە سەنىپ تاپسىرساق بولادى. الدە ءوزىڭىز قولعا الاسىز با؟ — دەگەن ەكەن. باقۋاتتى، اقىلعا كەمەل بولسا دا ايگەل بي:

— قايتەسىڭدەر مەنى اۋرەلەپ، يەك ارتپادان جاس استى، — دەپ وزىنەن قاشىرتقان ەكەن.

— ال سانجان قالاي بولادى؟ — دەپ، جاسى سول كەزدەردە 17-18-دەگى، كەيىن باتىرلىعىمەن كوزگە تۇسكەن ساندىباي اتتى بالاسىن كوزدەپ ايتسا كەرەك.

— ساندىباي ءالى جاس، ەل ءقادىرىن، ەر قاسيەتىن بىلە بەرمەس، — دەپ ءوز بالاسىنان دا بۇل لاۋازىمدى اۋلاقتاتىپتى.

— ال ەندى، مىنا ورتامىزداعى ۇلكەنىمىز، بەلگىلى شەشەن تابەكەڭدى قالاي كورەسىز؟ — دەپ، ايگەلدىڭ 3-4 اتادان قوسىلاتىن ءىنىسى تورىنىڭ نازارىمبەت اۋلەتىنەن شىققان تاباي سالاماتۇلىن اۋىزعا الىپتى ەل يگى جاقسىلارى.

— تابايدىڭ ساراڭدىعىن ءبارىڭ جاقسى بىلەسىڭدەر، سويتە تۇرا ەلدىڭ جامان اتىن شىعارايىن دەپ پە ەدىندەر، - دەپ، جاقىن ىنىسىنەن دە قۋىپ شىعىپتى.

— ويباي، وندا جول جاكەڭدىكى دەپ بايانتاڭاتتان شىققان جانداربەك بايقادامۇلىن — تورىدان شىققان «ءتورت تىرەۋدىڭ» ءبىرىن اتاعاندا:

— جانداربەك ۇرى ۇستايتىن ەدى، ەلگە زابىرىك تيەر، — دەپ وعان دا قورىماپتى.

— ەندەشە، مىنا جۇيرىك ءۋايىسىمىز بار دەپ، ەلگە اتى شىققان «ءتورت تىرەۋدىڭ» تاعى ءبىرىن ۇسىنسا كەرەك.

— جوق، بۇلارىڭ دا وتپەيدى. كولەمى ازداۋ عوي، بيلىك ايتقاندا جان-جاعىنا جالتاقتايتىنى بولۋشى ەدى، — دەپ ءادىلىن ايتقان عوي.

— ال ەندى، كوبەكتى قالاي كورەسىز؟ — دەپ قيتابانىڭ اقپانىنان شىققان اۋلەتىنە داۋلەتى مەن ساۋلەتى ساي كوبەك شالدىباي بالاسىن ۇسىناعندا:

— ە، جاڭا جوڭدەرىڭە كوشتىڭدەر، كولەمى قوماقتى، داستارقانى مول، مىنەزى ەلگە جايلى سارى كوبەگىم دۇرىس بولادى، — دەپ قورتىندىلاعان ەكەن.

تۋراشىلدىق، ادىلدىك قوي. مانساپتى وزىنەن ءوزىنىڭ بالاسىنان، جاقىن اعايىندارىنان گورى، عۇمىرى ۇزاق بولاتىن، ەلگە جايلى ازاماتقا الىپ بەرۋى بۇگىنگە دە ساباق بولعانداي ەمەس پە. ەگەمەندىك ءتيىپ، اۋزىمىزعا قولىمىز ءوز ەركىمەن باراتىنداي كۇيدە ءومىر ءسۇرىپ وتىرعان وسى زاماندا بيلىگى بار ازاماتتارىمىزعا وسى تۋرالىقتىڭ جەتپەيتىندىگىن كورگەندە ءىشىڭ اۋىرادى. وزىندەگى مۇمكىندىكتى پايدالانىپ، ەل باسقارۋعا، حالىققا قىزمەت جاساۋعا دايىن ەمەس توعىشارلاردى ورىنسىز تىقپالاعانىن كورگەندە، ەل قامىن ويلاعان بابالار ءۇردىسى ەسكە تۇسەدى.

---