InfoHub Logo

«المەرەك باتىردىڭ ايەلى بوسانىپ، ۇل تاۋىپتى» دەگەن قۋانىشتى حاباردى ەستىگەن سىرىمبەت باتىر سەرىگىنىڭ سەرگىگەنىنە شاتتانىپ، بالاشا ەبەلەكتەيدى.

— كوڭىلى جارىم بوپ، شەردىڭ شەلى تورلاپ جۇرگەن مۇندى ەر ەدى، مىنا مەرەيىنە ورتاقتاسىپ، قۇتتى بولسىن ايتايىن، — دەپ، اۋىلىنان ىزگى نيەتپەن اتتانادى.

قارت باتىر سۋىت جۇرىسپەن ابىر-سابىر بولىپ ابدىراپ، دۇرلىگىپ جاتقان المەرەك اۋىلىنا كەلەدى. وسى تۇستا ەل تىزگىنىن ۇستاپ، ىس-ارەكەتتەرىنە بيلىك ايتىپ جۇرگەن المەرەك ءبيدىڭ اق ورداسىنا اتىنىڭ باسىن تىرەيدى. قارت باتىردى اۋىل جىگىتتەرى اسا قوشامەتپەن قارسى الادى دا، قولتىعىنان دەمەپ اتتان تۇسىرەدى. سول سۇيەمەلدەگەن كۇيى داڭعاراداي كەڭ، سارايداي داليعان ون التى قانات اق بوز ۇيگە باستايدى. ءتوردىڭ توبەسىندەگى شايى كورپەنىڭ ۇستىنە جەتكىزەدى.

نۇرلى ءجۇزى گۇل-گۇل جايناپ، جانارىنان قۋانىش سەزىمىنىڭ ساۋلەسى توگىلگەن المەرەك بي ورنىنان ۇشىپ تۇرىپ، ايبىندى قارتقا:

— تورلەتىڭىز، ءقادىرلى باتىر! — دەپ، ەلبىرەكتەي سىيلى ورىن ۇسىنادى. شاتتىعىن جاسىرا الماي، بالاشا جايراڭدايدى، قولتىعىنان سۇيەمەلدەپ، ءتوردىڭ توبەسىنە شىعارادى. ويۋلى تەكەمەت، سىرمالى سىرماقتىڭ ۇستىنە جايىلعان جۇمساق كورپەگە جايعاسقان سىرىمبەت باتىر دا جايدارى كۇلىمدەپ، ءبيدى ءتول باسىسىمەن قۇتتىقتايدى. ەردىڭ، ەلدىڭ مەسەلىن وسىرەتىن اق تىلەۋىن اقتارادى:

— ەل تىلەۋى — ەر، ەر تىلەۋى — ەل. توعىسقان مۇراتىمىز وسى ەدى عوي اۋەل باستان. سەن ەلدىڭ المەرەگى ەدىڭ ارىندى. ءبىراق كوڭىلىڭ جارىم ەدى. قۇداي تىلەۋىڭدى بەرىپتى، قولىڭا قونعان بالاپانىڭ قىران بولسىن! كوكەيىڭ كولدەي تولىپ، مۇراتىڭا جەتىپسىڭ، ەندى جانىندى سول جەبەسىن. ۇل — ءۇرىم-بۇتاعىڭ، ءومىرلى بولسىن، ارتىنان شۇبىرىپ ءۇبىرى مەن ءشۇبىرى ەرسىن! ءوزىڭ قۇساپ، ەڭىرەپ ءجۇرىپ ەلىن قورعاسىن!

بۇكىل ءومىرىن ەلىن جاۋدان قورعاۋعا سارپ ەتكەن قارت باتىردىڭ اقتارىلا ايتقان ادال نيەتىنەن مەسەلى وسكەن المەرەك بي:

— اتاعى الاتاۋداي اسپانداعان، ايبارى سىردىڭ سۋىنداي تاسقىنداعان، حالىقتىڭ تاس قورعانى سانالعان سىرىمبەت ەدى- ءڭىز، ءارۋاعىڭىز جەبەپ، ايتقانىڭىز كەلسىن! — دەيدى جۇرەگى ەلجىرەپ. قارت باتىر ءسال ىرعالىپ قويىپ، ويىن ءتۇيىپ الادى دا، ءارى قاراي تولعايدى.

— بالا دا ءبىر التىن تاعىڭ، باسىڭا قونعان باعىڭ. وعان اتا-اناسى ءۇمىت ارتادى، تۇيسىگىن حالىق ايتادى. ءبىر بالا اكەسىمەن جاناسا تۋادى، ءبىر بالا تالابىمەن تالاسا تۋادى. ءبىر بالا شولدەگى بۇتاداي ءشوجىپ، بويى وسپەي تابانداپ، الاسا تۋادى. ءبىر بالا دارا داراقتاي دارقاندىعىن تانىتىپ، كەم-كەتىككە قايىر قىپ، قاراسا تۋادى دەيدى. مۇنى ايتىپ وتىرعانداعى تىلەۋىم: بالاڭ جاناسا تۋسا — ارقا سۇيەرىڭ بولسىن. قاراسا تۋسا — وي تۇيەرىڭ بولسىن. تالاسا تۋسا — تاۋداي تالابى بولسىن. تەك تايتالاسىپ، تاۋانىڭدى قايتارماسىن. الدىڭداعى اعىڭنان ايىرماسىن!
جانىندى شىجعىرىپ، وتقا كۇيەرىڭ بولماسىن، كوگەرىپ ونگەن ارقاسۇيەرىڭ سولماسىن!

قارت باتىردىڭ ىقىلاسىن جينالعان تىلەۋلەس جۇرت قوستايدى. شالقىعان ويى تولعاندىرعان المەرەك ءبيدىڭ ءوزى دە وتتى سەزىمىن ىركە المايدى:

— مەنىڭ تىلەۋىم: اسىپ تا تۇرماسىن، تاسىپ تا تۇرماسىن، قۇربى-قۇرداسىمەن قاتار ءجۇرسىن، ەل-جۇرتىنىڭ ءقادىرىن ءبىلسىن. شاپقان جاۋدى قويداي قىرىپ، بورىدەي شۋلاتسىن! ىسكە اسىرسا ەكەن دەپ، مەنىڭ ۇرپاعىمنان كۇتەتىنىم وسى، سىرەكە!..

— جاراتقان مۇراتىندى قابىل ەتسىن. ەلدىڭ ادامىسىڭ عوي، تىلەۋىڭە جەت! — دەپ باتا جاساعان سىرىمبەت باتىر بەتىن سيپايدى. ەل ءبيى ءارى اقىلمان ابىزى المەرەكتىڭ تۇڭعىش ۇلى باباعا ايتىلعان اق تىلەۋلەر وسىنداي ەكەن.

---