بالا نەلىكتەن ساباق وقۋدا جالقاۋلىق تانىتادى

جالقاۋلىقتىڭ سەبەپتەرى

ماڭىزدى تاپسىرمانى ورىنداعىسى كەلمەگەن بالاعا ۇرسا جونەلمەي، ونىڭ نە ءۇشىن بۇلاي ىستەپ تۇرعانىن انىقتاپ العان ءجون.

• جەكە باسىنىڭ جانە مىنەزىنىڭ ەرەكشەلىگى. كەيبىر بالالار وسى ەرەكشەلىكتەرىنە بايلانىستى ۇنەمى باياۋ ءارى ارمانشىل بولىپ كەلەدى. ولارعا ويلارىن تەز جيناقتاپ، شۇعىل نارسەلەر ىستەۋ قيىنعا سوعادى.

• قىزىعۋشىلىقتىڭ جوعالۋى. مۇمكىن بالا دەنساۋلىڭىنا بايلانىستى ءبىر تاقىرىپتى وتكىزىپ العان بولار نەمەسە جىل اياعىنا تامان شارشاپ، وقۋعا دەگەن ىنتاسى جوعالىپ كەتكەن شىعار.

• مۇعالىمىنە رەنجۋ. ءمۇعالىمنىڭ بۇكىل سىنىپتىڭ الدىندا بالاعا ساباعىنا نەمەسە تارتىبىنە قاتىستى ەسكەرتۋ ايتۋىنىڭ ءوزى بالانىڭ ەشنارسە ىستەمەي قويۋىنا جەتكىلىكتى.

• اتا-اناسى تاراپىنان قاتتى قىسىم كورۋ. ۇيدەگىلەر وقۋشىدان تەك ۇزدىك باعالاردى كۇتەدى. ءبىراق ول قاتتى شارشاپ، ونداي بيىكتەن كورىنە الماي قالۋى مۇمكىن. بالكىم سول سەبەپتى يممۋنيتەتتىڭ السىرەۋ بەلگىلەرى پايدا بولعان شىعار.

• جوسپارلاي الماۋ. بالا كوڭىلدى نارسەلەرگە (ويىندار نەمەسە تەلەديدار) كوبىرەك كوڭىل بولەدى. ال ساباققا كۇشى دە، ۋاقىتى دا قالمايدى.

جالقاۋلىقتان قالاي قۇتىلۋعا بولادى؟

تەك تاجىريبەسى بار اتا-انا عانا بۇل ماسەلەنى شەشە الادى. ويتكەنى ولار دا مەكتەپكە، ءتىپتى باسقا وقۋ ورىندارىنا دا بارىپ، ءبىلىم العان. ولار دا تالاي رەت بارىنە قول سىلتەي سالعىسى كەلگەن.

1 - ەگەر بالانىڭ مىنەزى سونداي بولسا، ەنجار بالاعا اسەر ەتۋدىڭ ادىستەرى تۋرالى پسيحولوگتان كەڭەس العان ءجون. زەيىندى شوعىرلاندىرۋدى جانە توزىمدىلىكتى ارتتىراتىن ءارتۇرلى ادىستەمەلەر بولادى.

2 - وقۋشىنىڭ ءپان بويىنشا قيىندىقتارىنا كومەكتەسۋ. باعانى تۇزەۋ ءۇشىن مۇعالىممەن سويلەسىپ، قوسىمشا تاپسىرمالار الۋعا تۋرا كەلۋى مۇمكىن. باسقا بالالاردى قۋىپ جەتۋ ءۇشىن بىرنەشە جەكە ساباقتار الۋعا دا بولادى.

3 - ءۇي جاعدايىندا مۇعالىممەن جانجالداسۋعا الىپ كەلگەن جاعدايدى تالقىلاۋ كەرەك. ماسەلەنى شەشۋدىڭ امالىن تاۋىپ، مۇعالىممەن نەمەسە سىنىپ جەتەكشىسىمەن سويلەسۋ قاجەت. ەكى تاراپتى دا رەنجىتپەيتىندەي مامىلەگە كەلۋ كەرەك.

4 - بالانىڭ دەنساۋلىعىنا نازار اۋدارعان ءجون. قاتتى شارشاۋ اۋىر سىرقاتقا الىپ كەلۋى مۇمكىن. «تورتتىك» پەن «ۇشتىك» ءۇشىن بالانى ۇرسۋدىڭ قاجەتى جوق. بۇل سونشالىقتى ناشار باعالار ەمەس. ايتپەسە اتا-انالارى بالانىڭ بويىندا «ۇزدىك وقۋشى سيندرومىن» قالىپتاستىرۋى مۇمكىن. وندا بالا ۇنەمى ەڭبەگىنىڭ جوعارى باعالانعانىن كۇتىپ، ەگەر قالاعانىنا قول جەتكىزە الماسا كۇيزەلىسكە ءتۇسىپ كەتەدى.

5 - بالاڭىزدىڭ كۇنىن قالاي وتكىزگەنى، قانداي قىزىقتى نارسە بىلگەنى تۋرالى قىزىعۋشىلىق تانىتىڭىز. ەگەر بالاڭىزدىڭ كۇندەلىگىن اپتاسىنا ءبىر رەت نەمەسە ودان دا از تەكسەرەتىن بولساڭىز، بالاڭىزدىڭ جاقسى وقۋعا دەگەن تالپىنىسى دا بولمايدى.

6 - بالاڭىزعا ءبىرىنشى سىنىپتان باستاپ بوس ۋاقىتىن جوسپارلاۋدى ۇيرەتىڭىز. اۋەلى كەستەنى بىرگە جاساڭىز. كەيىن ول سوعان داعدىلانىپ، ءبارىن ءوزى اتقارا الاتىن بولادى. ەسەيە كەلە ەشقانداي جوسپارلاۋسىز-اق بوس ۋاقىتىن قالاي پايدالانۋعا بولاتىنىن كورسەتەتىن جاۋاپكەرشىلىك سەزىمى ارتادى.

بالاڭىز قينالعان ساتتە ەڭسەسىن تۇسىرمەۋ ءۇشىن وعان ۇنەمى قولداۋ كورسەتىڭىز. ول مەكتەپتەگى ءبىلىمىنىڭ اتا-اناسى ءۇشىن دە قىزىقتى ەكەنىن ءبىلۋى كەرەك. بۇل تەك باعاعا عانا قاتىستى ەمەس. اكە مەن انا بارلىق قيىن ماسەلەنى شەشە الادى، ولاردان قاشان دا كەڭەس سۇراۋعا بولادى.