سوڭعى جاڭارتۋ

(وزگەرتىلگەن ۋاقىتى 4 كۇن بۇرىن)
بالاڭىزدىڭ ەرنىنەن سۇيمەڭىز

اكە-شەشە ءۇشىن بالا دەگەن وتە ماڭىزدى ءارى ءقادىرلى. جۇكتىلىك ءداۋىرى كەزىندە 9 اي بويى اكە-شەشە بالاسىن قۇشاعىنا الاتىن كۇنىن سابىرسىزدانا كۇتەدى. نارەستە شىر ەتىپ، دۇنيە ەسىگىن اشقان كەزدە اكە-شەشەنىڭ قۋانىشتان جۇرەگى جارىلا جازدايدى. ەندى، مىنە، ساعىنا كۇتكەن بالالارىن قۇشاقتاپ، ونى ءسۇيۋ مۇمكىندىگىنە يە بولدى.   

دۇنيەگە كەلگەننەن كەيىن نارەستە ءۇشىن اكە-شەشەسىنىڭ دەنەسىنە ءوزىن جاقىن سەزىنۋى وتە ماڭىزدى. ياعني، نارەستەنى اكە-شەشەسى قۇشاقتاپ، سۇيگەن كەزدە ول ءوزىن سەنىمدى سەزىنەدى.

دەگەنمەن دە، نارەستەلەر مەن بالالاردىڭ سۇيۋگە بولاتىن بەتتەرى، جۇپ-جۇمساق قولدارى، تورسىقتاي شەكەسى تۇرعان كەزدە نەلىكتەن ولاردىڭ ەرىندەرىنەن ءسۇيۋىمىز كەرەك؟ بالاسىنىڭ ەرنىنەن سۇيگەن اتا-انا «ونى قاتتىراق جاقسى كوردىم» دەپ ويلاي ما؟ ارينە، جوق. كەرىسىنشە، اتا-انالار بالالارىن جاقسى كورەتىن بولسا جانە ولارعا فيزيكالىق نەمەسە رۋحاني تۇرعىدان زيانىن تيگىزگىسى كەلمەسە، ولاردىڭ ەرىندەرىنەن سۇيمەسىن.

بالالاردىڭ ەرنىنەن ءسۇيۋدىڭ تومەندەگىدەي زياندارى بار:

- يممۋنيتەتتەرى ءالى ءالسىز بولعاندىقتان، ءبىزدىڭ اۋزىمىز ارقىلى ميكروپتار  اعزاسىنا تەزىرەك وتەدى دە ءجيى سىرقاتتانادى.

- ۇشىق، بەزەۋ، ءتىس ەتىنىڭ جارالارى سەكىلدى ينفەكسيالاردىڭ ءوتۋ ءقاۋىپى بار. اسىرەسە، نارەستەلەر مەن بالالار ءۇشىن ۇشىق وتە ءقاۋىپتى.

- بالالارعا جىنىستىق تاربيە بەرۋ بارىسىندا دەنەلەرىنىڭ وزدەرىنە عانا ءتان بولىگى بار ەكەنىن جانە ول جەرلەرىنە ەشكىمنىڭ قول تيگىزۋىنە رۇقسات بەرمەۋى كەرەك ەكەنىن ايتىپ جاتقاندا، ەگەر اتا-انا ءوزى بالاسىنىڭ ەرنىنەن سۇيەتىن بولسا، بالانىڭ ساناسىندا قاراما-قايشىلىقتار تۋىندايدى.

- اتا-اناسى ەرنىنەن سۇيەتىن بالالار باسقالاردىڭ دا ەرنىنەن سۇيۋىنە قارسىلىق بىلدىرمەيدى. ويتكەنى، بالالار ءۇشىن اتا-انالارىنىڭ بارلىق ءىسى دۇرىس بولىپ ەسەپتەلەدى جانە رۇقسات ەتىلەدى دەپ ويلايدى. وسىلايشا، ولار وزدەرىن جامان نيەتتى ادامداردىڭ ىس-ارەكەتىنەن قورعاي المايدى، ءتىپتى ولاردىڭ بۇل ارەكەتىنىڭ جامان جانە زياندى ەكەنىن تۇسىنە دە المايدى.

- اكەسى ۇلىنىڭ، اناسى قىزىنىڭ ەرنىنەن سۇيگەن كەزىندە بالا جىنىس انىقتاۋدا قينالۋ، وسكەندە باسقا جىنىستى تاڭداۋ،ياعني ءوز جىنىسىن يەلەنە الماۋ سەكىلدى قاۋىپتەرگە جول اشۋى مۇمكىن.

- اكەسى قىزىنىڭ، اناسى ۇلىنىڭ ەرنىنەن ءسۇيۋى بولاشاقتا اكە-شەشە مەن بالانىڭ اراسىنداعى قارىم-قاتىناسقا كەرى اسەرىن تيگىزۋى مۇمكىن. ءتىپتى، بۇل بالالار ەرتەڭ ۇيلەنگەن كەزىندە وتباسىلىق ءومىرى مەن جىنىستىق ومىرىندە دە قيىندىقتارعا دۋشار بولۋى مۇمكىن.

- ەرىننەن ءسۇيۋ جىنىستىق بەلگىلەردى دە قامتيتىندىقتان، بالادا جىنىستىق دابىل ەرتە قاعىلىپ، بالانىڭ باسى قاتادى ءارى ونىڭ دامۋىنا دا كەرى اسەرىن تيگىزەدى.

- اكە-شەشەسى تاراپىنان ەرنىنەن سۇيىلەتىن بالا مەكتەپتە دوسىنىڭ نەمەسە ۇيگە كەلگەن قوناقتىڭ ەرنىنەن سۇيۋگە تىرىسسا، وندا ونىڭ بۇل ارەكەتى قوعامدى ءوز ورنىن تابۋىنا زيانىن تيگىزەدى.

بالالارىمىزدى سۇيەيىك، ءتىپتى ءجيى-جيى سۇيەيىك. ءبىراق، ەرنىنەن، قۇيرىعىنان نەمەسە سانىنان ەمەس، بەتىنەن، قولىنان، شەكەسىنەن سۇيەيىك.


ەلجاس ەرتاي ۇلى
"باقىتتى وتباسى" وتباسىلىق كەڭەس ورتالىعى


You Might Also Like

جاڭالىقتار

جارناما